معرفی کتاب سووشون اثر سیمین دانشور
تصویر انسان مبارز و روایتی حماسی از آرمانهای ملیگرایانه در تقابل با بیگانه. سووشون مشهورترین رمان سیمین دانشور است که در پسزمینهای تاریخی و سیاسی نوشته شده است.
کتاب سووشون در سال 1348 منتشر شد و تا امروز از پرفروشترین رمانهای فارسی به شمار میرود و به زبانهای متعددی هم ترجمه شده است. این رمان از زمان انتشارش تا امروز هم مورد توجه منقدان بوده و هم با اقبال خوانندگان عادی روبرو بوده است.
زمینه تاریخی رمان سووشون وقایع پس از شهریور 1320 است و البته اشاراتی هم به بعضی از وقایع دوران پهلوی اول و چند اشاره به واقعه تاریخی پیش از این دوره در زمان جنگ جهانی اول در رمان وجود ارد. دانشور این رمان را به روان همسرش جلال آلاحمد تقدیم کرده است.
درباره کتاب سووشون
رمان سووشون در بیست و سه فصل نوشته شده و حوادث دوران جنگ دوم جهانی را در شیراز شرح داده که باعث هجوم متفقین به ایران میشود.
هوشنگ گلشیری در مقالهای درباره سووشون نوشته بود که این رمان به اعتبارهایی هم رمان تاریخی است، هم سیاسی و افزون بر این، صورت بیان رمان رمزی است یعنی صرفنظر از قصد آگاه یا ناآگاه نویسنده، دارای دو معنای قریب و بعید است.
منتقدان سووشون را آغاز فصلی تازه در تاریخ داستاننویسی ایران به شمار آوردهاند. این کتاب داستانی پرماجرا با نثری شاعرانه و محکم دارد و تصویری جزئینگرانه و هنرمندانه از سیر وقایع منطقه فارس در سالهای جنگ جهانی دوم به دست میدهد.
یوسف و زری شخصیتهای اصلی رمان سووشون به شمار میروند. یوسف زمینداری آرمانخواه است که حضور بیگانه در کشورش و همکاری با آنها را نمیتواند تحمل کند و جانش را در راه آرمان و وطنش فدا میکند. زری زنی است که در طول روایت داستان با تحول شخصیتش روبرو هستیم. او تحصیلکرده است اما در آغاز با مواضع سیاسی و اجتماعی شوهرش چندان همراه نیست اما پس از مرگ یوسف راه او را ادامه میدهد و در راه مقاومت و استقلال گام برمیدارد.
داستان سووشون از نظرگاه شخصیت زری روایت میشود. او ملموسترین قهرمان رمان است که در همه درگیریها حضور دارد و اتفاقات را به ترتیب توالی زمان شرح میدهد.
داستان سووشون با مراسم عقد دختر حاکم آغاز میشود و در شیراز سالهای آغاز جنگ جهانی دوم میگذرد. در این دوران انگلیسیها دوباره در جنوب ایران حضور یافته و قشونشان را مستقر کردهاند. فضای سیاسی حاکم بر شهر پیچیده و بحرانی است. به دلیل نیاز قشون بیگانه به آذوقه در جنوب قحطی به وجود آمده است. آنها هرچقدر آذوقه میخرند باز هم نیاز دارند و این موجب قحطی شده و دیگری چیزی برای مردم عادی شهر وجود ندارد. مقامات حکومت نیز ارادهای در شهر ندارند و آلت دست بیگانگان هستند. شورشهای ایلات نیز وضعیت را بحرانیتر کرده و در این میان، یوسف و آدمهای دیگری که با او همفکرند عهد کردهاند آذوقه خود را جز به مردم نفروشند.
دانشور در داستان سووشون توانسته دوگانگیها و تضادهای دورانی پرآشوب را در شهر شیراز به خوبی به تصویر بکشد. شهری که از یکسو شعر باغهای سرسبز است و از سوی دیگر مکان قحطی و تنگدستی.
خلاصه کتاب سووشون
«مردم این شهر شاعر متولد میشوند اما شماها شعرشان را کشتهاید... پهلوانهایشان را اخته کردهاید. حتی امکان مبارزه هم باقی نگذاشتهاید که لااقل حماسهای بگویند و رجزی بخوانند... گفتم سزمینی ساختهاید خالی از قهرمان. گفتم شهر را کردهاید عین گورستان، پرجنب و جوشترین محلهاش محله مردستان است. همان محلهای که ساکنانش بیشتر زنهای فلکزدهای هستند که سرخاب و سفیدابی به صورتشان میمالند معاش میکنند و شما سربازهای هندی را میفرستید سراغشان».
درباره سیمین دانشور نویسنده کتاب سووشون
سیمین دانشور، متولد اردیبهشت 1300 در شیراز، نویسنده و مترجم معاصر ایرانی است. دانشور، که به عنوان نخستین زن داستاننویس ایرانی به شمار میرود که به صورت حرفهای به قصهنویسی روی آورد، از کودکی با ادبیات آشنا شد و چون با زبان انگلیسی هم آشنا بود آثار برجسته ادبیات جهانی را به زبان انگلیسی میخواند. او تحصیلات دانشگاهیاش را تا مقطع دکتری ادبیات فارسی در دانشگاه تهران ادامه داد و سپس با دریافت بورس تحصیلی به امریکا رفت و در رشته زیباییشناسی نیز تحصیل کرد. او به جز نویسندگی به تدریس در دانشگاه هم میپرداخت. دانشور از نویسندگان مهم ادبیات معاصر ایران به شمار میرود. به جز آثار داستانی، او چندین ترجمه و چند اثر پژوهشی هم منتشر کرده است. دانشور همچنین عضو کانون نویسندگان ایران و همسر جلال آلاحمد بود. کوه سرگردان و ساربان سرگردان از دیگر رمانهای دانشور هستند.
کتاب سووشون برای چه کسانی مناسب است؟
رمان سووشون به علاقهمندان به ادبیات داستانی و تاریخ ایران معاصر پیشنهاد میشود.
