دایی وانیا

کتاب «دایی وانیا» نوشته «آنتوان چخوف»
Uncle Vanya
کتاب «دایی وانیا» نوشته «آنتوان چخوف» نمایشنامه‌ای زیبا درباره موضوعی خانوادگی است. نمایشنامه «دایی وانیا» با ماجراهایی از عشق و پول یکی دیگر از مشهورترین آثار چخوف به شمار می‌رود. خانواده‌ای که پس از اتفاقاتی دچار تغییر و تحول می‌شوند. با توجه به روابط پیچیده افراد و تلاش آنها در عشق‌های ناممکن در مسیر نمایشنامه خواننده با موارد بسیاری مواجه می‌شود. شخصیت‌های نمایشنامه از زندگی خود ناراضی‌اند و احساس خستگی و کسالت دارند. افرادی که حتی از از بالارفتن سن خود ناراحت شده و حسرت گذشته را می‌خورند. چخوف در این نمایشنامه علاوه بر عشق‌های ناممکن، غم از از دست دادن را نیز به تصویر کشیده است.
درباره کتاب «دایی وانیا»
نمایشنامه «دایی وانیا» درباره پروفسوری پیر و سالمندی به نام سربریاکوف است که به همراه همسر جوانش با نام یلنا به خانه‌ی خود در روستا می‌روند. وانیا نام برادر همسر اول پرفسور است او مدتی مسئول حفاظت و نگهداری از خانه بوده است. وانیا و فرد دیگری به نام استروف که دکتر محلی آن منطقه است هر دو شیفته و دلباخته‌ی یلنای جوان می‌شوند. آنها برای زندگی او که کسالت‌بار شده است افسوس می‌‌خورند. سونیا دختر پروفسور از همسر اولش است که به وانیا در حفاظت خانه کمک می‌کرده عاشق دکتر استروف است. عشقی که یکطرفه و از جانب سونیاست و بابت آن در ناراحتی و رنج است. پس از اینکه پروفسور نیت خود دربراه فروش خانه و سرمایه‌گذاری پول آن برای درآمد بیشترش صحبت می‌کند، وانیا و سونیا متوجه می‌شوند دیگر جایی برای زندگی ندارند و باید تصمیمی بگیرند و کار مؤثری انجام دهند. در بخشی از نمایشنامه «دایی وانیا» می‌خوانیم:
«سونیا: [‌همچنان به زانو افتاده، به طرف پدرش برمی‌گردد. با لحنی عصبی و با صدایی کم‌و بیش گریه‌آلود می‌گوید:] پدر، آدم باید مهربان و دل‌رحم باشد .من و دایی وانیا آدم‌های خیلی بدبختی هستیم! [نومیدی‌اش را کنترل می‌کند.] باید دل‌رحم و خیرخواه بود! یادت باشد موقعی که جوان‌تر بودی، دایی وانیا و مادربزرگ کتاب‌هایی را برای تو ترجمه می‌کردند، از نوشته‌هایت رونوشت برمی‌داشتند... همه‌ی شب‌ها تا صبح بدون یک لحظه استراحت کار می‌کردیم، من و دایی وانیا جرأت نداشتیم یک کوپک اضافی خرج بکنیم، همه‌ی پول‌ها را به تو اختصاص می‌دادیم... ما نان‌خورهایی بی‌ثمر نبودیم، نه منظورم این نبود، اما تو باید ما را درک کنی، پدر! باید نیکوکار باشی!»

درباره نویسنده کتاب «دایی وانیا»
آنتون پاولوویچ چخوف داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس مشهور روس است. چخوف روز 20 ژانویه سال1860 در روسیه چشم به جهان گشود. او خانواده‌ای مذهبی داشت. پدرش فردی به شدت مذهبی بود و پسرانش را مجبور می‌کرد هر هفته همراه او به کلیسا بروند و آنها را تنبیه بدنی می‌کرد. سال1880 آنتوان چخوف در رشته پزشکی شروع به تحصیل کرد و همزمان نخستین نوشته از او نیز به چاپ رسید. به گفته خود چخوف اولین نوشته‌اش متنی 15 خطی بوده که داستان کوتاهی به نام نامه‌ی ستپان ولادمیریچ اِن به همسایه دانشمندش دکتر فردریخ بود و در نشریه دراگون فلای به چاپ رسیده است. سال 1884 او از دانشگاه مسکو فارغ التحصیل می‌شود و برای طبابت به اطراف مسکو می‌رود. همچنین پس از فارغ التحصیلی در رشته پزشکی او به عنوان داستان‌نویس مشغول کار شد. علم پزشکی و نویسندگی توأمان این فرصت را به چخوف داد که نقش پزشک در داستان‌هایش پررنگ‌تر باشد. چخوف با داستان‌های‌کوتاهش و دیگر آثار ماندگاری که نوشت نامش را نه تنها در ادبیات روسیه بلکه در تمامی جهان ماندگار کرد. اگرچه او در سنین جوانی درگذشت اما توانست بیش از هفتصد اثر خلق کند. آثار بی‌نظیرش همچنان چراغ راه ادبیات جهان است و به بسیاری از زبان‌‌های دنیا ترجمه شده است همچنین آثار او در بسیاری از دانشگاه‌های شناخته شده دنیا تدریس می‌شود.
آنتوان چخوف در سن 44 سالگی دارای نشانه‌هایی از بیماری سل شد. او در سال 1904 به همراه همسرش اولگا کنیپر برای درمان مؤثرتری به آلمان سفر کرد. اما بیماری امانش نداد.
سرانجام آنتوان چخوف سال 1904 بر اثر بیماری درگذشت.

درباره آثار آنتوان چخوف
آثار معتبر و مشهور آنتوان چخوف را می‌توان به سه دسته کلی طبقه‌بندی کرد. داستان کوتاه، داستان بلند و نمایشنامه. داستان‌های کوتاه عبارتند از: «از دفترچه خاطرات یک دوشیزه»، «بوقلمون صفت»، « بانو با سگ ملوس»، « نشان شیروخورشید» «همسر»، «داستان زندگی من» از داستان‌های بلند می‌توان «دکتر بی‌مریض»، «داستان ملال‌انگیز»، «دوئل» را نام برد. آثار نمایشنامه‌های چخوف نیز عبارتند از:«بی پدری»، «ایوانف»، «خرس»، «عروسی»، «مرغ دریایی»، «سه خواهر»، «باغ آلبالو»، «دایی وانیا»، «در جاده بزرگ».

درباره ترجمه فارسی کتاب «دایی وانیا»
از کتاب «دایی وانیا» چند ترجمه به فارسی موجود است. ترجمه «هوشنگ پیرنظر» به فارسی از سوی انتشارات قطره برای علاقه‌مندان منتشر شده است. ناهید کاشی‌چی دیگر مترجم فارسی نمایشنامه «دایی وانیا» است. ترجمه کاشی‌چی را انتشارات جوانه توس منتشر کرده است. ترجمه دیگر کتاب توسط «پرویز شهدی» از بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه هم راهی بازار کتاب ایران شده است.
نسخه در دسترس شما عزیزان ترجمه «پرویز شهدی» از بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه است.
رتبه کتاب «دایی وانیا» در گودریدز: 3.8 از 5.