بیایید ترجمه کنیم

کتاب «بیایید ترجمه کنیم» اثر علی صلح‌جو
اثری کاربردی برای ترجمه کردن که در آن تلاش شده مهم‌ترین مسایل و نکاتی که در حین ترجمه با آنها روبرو می‌شویم شرح داده شوند. علی صلح‌جو که سال‌هایی طولانی مشغول ویراستاری و ترجمه بوده در کتاب «بیایید ترجمه کنیم» مهم‌ترین تجربه‌هایش درباره نکات عملی ترجمه را در اختیار خواننده قرار داده است.
کتاب «بیایید ترجمه کنیم» به شیوه‌ای ساده و روان و به دور از پیچیدگی نوشته شده است. در این کتاب متن‌هایی ساده به شیوه‌ای تحلیلی ترجمه شده‌اند.
اگرچه مخاطبان اصلی کتاب «بیایید ترجمه کنیم» دانشجویان کارشناسی مترجمی هستند اما این کتاب می‌تواند برای هر کسی که دغدغه‌ و علاقه‌ای نسبت به ترجمه کردن دارد مفید باشد؛ چرا که این کتاب در عین آنکه ساده نوشته شده اما حاوی نکاتی کلیدی در ترجمه کردن است و از این نظر نمی‌توان آن را محدود به دانشجویان کارشناسی مترجمی دانست.

مروری بر کتاب «بیایید ترجمه کنیم»
کتاب «بیایید ترجمه کنیم» به شکلی نوشته و تدوین شده که هنگام خواندن آن انگار در یک کارگاه ترجمه حضور داریم. علی صلح‌جو در این کتاب بر روی مهم‌ترین نکات و مسائلی دست گذاشته که به طور معمول در زمان ترجمه پیش می‌آیند.
صلح‌جو کتاب «بیایید ترجمه کنیم» را در دو بخش کلی نوشته است. بخش اول کتاب با عنوان «چند نمونه ترجمه» شامل بیست و دو متن نسبتا ساده است که در آنها ابتدا متن اصلی که در حد یک پاراگراف است آمده و سپس قدم به قدم ترجمه شده و مورد تحلیل قرار گرفته است. عناوین این 22 بخش عبارتند از: «گسترس تراکم ترافیک»، «سازگاری ژنتیکی»، «مواد غذایی رنگ‌دار»، «اوضاع دهکده در گذشته»، «جراحی قلب»، «پخت‌وپز با اتو»، «رنگ پوست»، «زنان در اروپای قرن یازدهم»، «ورزش در هواپیما»، «مردان و زنان بزهکار»، «لختگی خون روی مغز»، «آقای اسلک»، «ساعت کار شرکت‌ها»، «گستره بوم‌شناسی»، «نقش جنسیتی مردان»، «شیوه آغاز سخن»، «اولین اختراع»، «نمایشگاه نقاشی»، «رفتار حیوانات»، «جان کبِت»، «علم در آن‌سوی آینه»، «عشق در بحبوحه مشکلات». بخش دوم کتاب نیز با نام «راهنماها» شامل «واژه‌نامه و نمایه»، «استفاده از مراجع»، «کتاب‌های راهنما» و «تقویت زبان» است.
آنچه در بخش اول کتاب «بیایید ترجمه کنیم» قابل توجه است توجه به شیوه کارگاهی و آموزشی است به این معنا که ممکن است در ترجمه اولیه متن اصلی ایراداتی وجود داشته باشد که در ادامه با تحلیل و بررسی دقیق‌تر این ایرادات برطرف شده و ترجمه بهتری به دست داده می‌شود.
کتاب «بیایید ترجمه کنیم» سرشار از ظرایف و نکات فنی مربوط به ترجمه و ویراستاری است و این یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این اثر است. متن‌هایی که در کتاب «بیایید ترجمه کنیم» به عنوان نمونه‌های عملی به خواننده عرضه شده‌اند متن‌هایی هستند که پیش‌تر در کارگاه‌های عملی ترجمه مورد استفاده قرار گرفته‌اند و از این‌رو خواندن دقیق این کتاب می‌تواند تجربه‌ای از شرکت در یک کارگاه ترجمه را به همراه داشته باشد.
از دیگر ویژگی‌های کتاب «بیایید ترجمه کنیم» این است که صلح‌جو تلاش کرده به شکل عملی نشان دهد که از یک متن تنها یک ترجمه صحیح وجود ندارد و درواقع او نه تنها دست خواننده یا دانشجوی ترجمه را نمی‌بندد بلکه تلاش می‌کند گزینه‌های متعدد و امکان‌های موجود را گسترش دهد.
در توضیحات خود کتاب «بیایید ترجمه کنیم» نیز می‌خوانیم: «در این کتاب متن‌هایی ساده را به شیوه‌ تحلیلی ترجمه می‌کنیم و ضمن کار بر مسائلی تاکید می‌ورزیم که معمولا در فرایند ترجمه پیش می‌آیند. گاه توضیح و تحلیل یک متن مفصل‌تر از ترجمه خود متن می‌شود. به‌عبارت دیگر، منظور نکته‌سنجی همه‌جانبه است نه اینکه بکوشیم هرچه زودتر به‌اصطلاح سروته ترجمه را هم بیاوریم. تنوع موضوعی متن‌ها سبب می‌شود مسائل احتمالی آنها گوناگون باشند. به مسائل ویرایشی و نکته‌های مربوط به پسند نگارشی رایج نیز توجه شده است. مخاطبان این کتاب کسانی‌اند که می‌خواهند وارد دنیای ترجمه شوند یا کسانی که احتمالا اثری را هم ترجمه کرده‌اند، اما درباره حدود رعایت دقت و امانت در ترجمه تردید دارند. البته علاقه‌مندان به مباحث ترجمه نیز از خواندن این کتاب بهره خواهند برد.»
کتاب «بیایید ترجمه کنیم» نوشته علی‌صلح‌جو در نشر مرکز منتشر شده است.

درباره علی صلح‌جو نویسنده کتاب «بیایید ترجمه کنیم»
علی صلح‌جو، متولد 1323 در قزوین، نویسنده، مترجم، زبان‌شناس، ویراستار و مدرس ایرانی است. صلح‌جو تحصیلات ابتدایی‌اش را در قزوین پشت سر گذاشت و سپس به تهران آمد و دوره متوسطه را در دبیرستان‌های دکتر خانعلی و دکتر نصیری سپری کرد و در سال 1341 دیپلمش را گرفت. او یک سال بعد در موسسه انتشارات فرانکلین استخدام شد و در سال 1350 وارد مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجی شد و در سال 1355 در رشته ادبیات انگلیسی مدرک لیسانس گرفت. پس از این او برای ادامه تحصیل وارد دانشگاه تهران شد و در سال 1359 مدرک فوق لیسانس زبان‌شناسی گرفت. با انحلال موسسه فرانکلین، صلح‌جو در سال 1354 وارد سازمان ویرایش و تولید فنی دانشگاه آزاد ایران شد. در سال‌های پس از انقلاب و با تعطیل شدن این موسسه، او وارد مرکز نشر دانشگاهی شد. صلح‌جو در سال 1374 به دانشگاه پیام نور رفت و در سال 1388 از آنجا بازنشسته شد. صلح‌جو در طول سال‌های متمادی فعالیت‌اش به عنوان نمونه‌خوان و سپس ویراستار فعالیت کرد. او همچنین سال‌ها دبیر اجرایی مجله «زبان‌شناسی» بود و عضو هیئت‌تحریریه مجله «مترجم» نیز بوده است. صلج‌جو در سال‌های مختلف در دانشگاه‌های گوناگونی به تدریس دروس زبان‌شناسی و ترجمه و ویرایش پرداخته است. از او پژوهش‌ها و ترجمه‌های زیادی تاکنون منتشر شده است که از میان آنها می‌توان به «گفتمان و ترجمه»، «اصول شکسته‌نویسی»، «فن مطالعه»، «بیایید ترجمه کنیم» و «نظریه‌های ترجمه در عصر حاضر» اشاره کرد.