عشق بدون تجریش

عشق بدون تجریش
تصویری نوستالژیک و مفرح از تهران در آغاز دهة 70. زمانی که نوجوانی کردن مساوی با گریزپایی و رفاقت و ماجراجویی بود. در هر صفحة این رمان، اتفاقی هست که نتوانید داستان را رها کنید. ماجراهایی که آدم‌های این رمان شکل داده‌اند، آنقدر برایمان آشنایند که اگر آن روزها و سال‌های رفته را تجربه کرده باشیم، حسرتش را می‌خوریم و اگر تجربه‌اش نکرده باشیم، به دهانمان مزه می‌کند.
«عشق بدون تجریش» رمانی است پر از شوخی و سرزندگی که هرچه جلوتر می‌رود، بیشتر ما را می‌خنداند و به شوق می‌آورد. از فوتبال و سینما تا عشق‌های ممنوعه... با همة روح ماجراجو و شوخ‌طبعی که رمان دارد، انتظار پایانی عجیب را داشته باشید که از همان روحیة سرکش آدم‌های داستان می‌آید.
ماجرای این رمان دربارة نوجوان‌های پسر و دختری است که در یک محله زندگی می‌کنند و در حال بلوغ جسمی و روانی، تجربه‌های فردی و اجتماعی مرتبط با سن‌شان را از سر می‌گذرانند. هر کدام نوعی دلدادگی و دلبستگی عاطفی را تجربه می‌کند و نقاط مشترکی که با هم دارند، آنها را به یکدیگر پیوند داده است.
عاشقانه‌های این رمان نه از جنس عشق‌های شورانگیز قدیمی است و نه با مدل‌های در دسترس امروزی همخوان است. برخورد شخصیت‌های رمان با مدرسه به عنوان محیطی رسمی که خواهان تادیب و پرورش دینی و اخلاقی بچه‌هاست، اگرچه با طنز و شوخی همراه است، برخوردی معترضانه و حاکی از نافرمانی است. به همین شکل، رفتاری که در خانواده با آنان صورت می‌گیرد و گریزهایی که از خانه و چهارچوب‌های تعیین‌شدة خانوادگی و اجتماعی دارند، یکجور آنارشی، حس رهایی یا فرار از خط‌کشی‌های مرسوم جامعه را نشان می‌دهد؛ جامعه‌ای که در ساحت‌های مختلف، در حال تغییر و پوست انداختن است.
همان‌گونه که در بالا نیز گفته شد، وقایع رمان «عشق بدون تجریش» در سال 1370 اتفاق می‌افتد. سه سال از جنگ گذشته و خانوادة امیر (شخصیت اصلی رمان) چند سالی است که از دزفول به تهران آمده‌اند. به قول خودش، جزو خانواده‌هایی هستند که وقتی به تهران آمدند، هیچ نیرو و قدرتی نتوانست آنها را از جا بکند و قادر به برگرداندن آن‌ها نشد.
شخصیت‌های نوجوان رمان، در پی چاره‌جویی برای رفع گرفتاری‌های فردی‌شان و در گریز از هنجارهای اجتماعی، روزهای پرماجرایی را تجربه می‌کنند که در عین اینکه واقعی است، پر از اتفاقات باورنکردنی و عجیب هم هست. در روزی که از شدت گرسنگی، در و دیوار را سیاه و تار می‌بینند، شهر را به هم می‌ریزند و انگار هیچ نیرویی قادر به متوقف کردن آنها نیست.
یکی از فصل‌های بامزة رمان، توصیفی است که نویسنده از روزهای اکران فیلم «عروس» در سینماهای تهران ارائه داده است. این نوجوان‌های ناآرام و شیفتة فیلم، که دهانشان از دیدن هنرپیشه‌های اصلی فیلم عروس باز مانده، یک قرار عاشقانة خود را در سینما می‌گذارند و تلاقی این دو اتفاق، فصلی شوخ و شیرین را در رمان رقم زده است.
«عشق بدون تجریش» ششمین رمان جواد ماه‌زاده بعد از «خنده را از من بگیر»، «لالمونی»، «وداع در ال مارتینو»، «ریحانه دختر نرگس» و «باغ رویان» است.