حرف اول اسمش نون بود

مجموعه داستان «حرف اولِ اسمش نون بود» نوشتۀ حافظ خیاوی
قصه‌هایی به‌هم‌پیوسته درباره قصه و واقعیت. مجموعه داستان «حرف اولِ اسمش نون بود»، نوشتۀ حافظ خیاوی، مجموعه‌ای است درباره زندگی و نوشتن از زندگی و نیز درباره اینکه آدم چقدر وقتِ نوشتن از آدم‌ها و رویدادهای واقعی مجبور می‌شود خودش را سانسور کند. وقتی آدم‌های واقعی را وارد قصه می‌کنیم و آن آدم‌ها از موضوع باخبر می‌شوند چه اتفاق‌هایی ممکن است بیُفتد؟ این از جمله موضوعاتی است که در کتاب «حرف اولِ اسمش نون بود» به آن پرداخته شده است. «حرف اولِ اسمش نون بود» با ما از دغدغه‌هایی می‌گوید که هر نویسنده‌ای، مخصوصاً اگر مستقیم از واقعیت پیرامونش بنویسد، برایش آشنا و ملموس است.

مروری بر مجموعه داستان «حرف اولِ اسمش نون بود»
حافظ خیاوی در قصه‌های مجموعۀ «حرف اولِ اسمش نون بود» طنز و تغزل و گاهی هم خشونت و بی‌رحمی را به هم گره زده است و به‌سادگی از پیچیدگی‌ها و موقعیت‌های بغرنج گفته است، اگرچه پشت سادگی و شیرینی نثر و زبان قصه‌های «حرف اولِ اسمش نون بود» شگردهایی را در روایتگری می‌بینیم که موقعیتی را به موقعیت دیگر پیوند می‌زنند بی‌آنکه روایت را به وقفه وادارند. خیاوی با استفاده از جمله‌هایی بلند و تودرتو که گویی باید آنها را یک‌نفس خواند و پیش رفت به نقل وقایع می‌پردازد و با آوردن دیالوگ‌ها در دل روایت، به شکلی که به نقل راوی پیوسته‌اند و از آن جدا نمی‌شوند، بدون مکث از واقعه‌ای به واقعۀ دیگر می‌رود.
راوی قصه‌های مجموعۀ «حرف اولِ اسمش نون بود» نویسنده‌ای است به نام حافظ که با همسرش، ریحانه، و فرزندش، آیدین، در مشگین‌شهر زندگی می‌کند. در این کتاب با تصویرهایی تلخ و شیرین از زندگی مردمی مواجهیم که ماجراهایشان در قصه‌های کتاب نقل می‌شود و همچنین با دلمشغولی‌های نویسنده‌ای که از واقعیت و آدم‌های واقعی می‌نویسد و این گاهی برایش دردسر درست می‌کند. راوی قصه‌های کتاب «حرف اولِ اسمش نون بود» گاه مجبور است به کسی که قصه‌اش را نوشته است جواب پس بدهد و اسم او را در صفحات کتابش لاک بگیرد و از فکر مواجهه با آن شخص به خود بلرزد و گاهی هم خودش را سانسور می‌کند تا مخاطبی را که دوستش دارد نرنجاند. راوی گاهی هم دیگری را از زبان خود او می‌نویسد و در جلد دیگری می‌رود و از زبان دیگری از خودش می‌گوید و از اینکه دیگران به او به عنوان نویسنده چگونه می‌نگرند و چه قضاوتی درباره‌اش دارند. او به گذشته نقب می‌زند. از خشونت می‌نویسد و نیز از عشق و از آنچه در زندگی روزانه با آن مواجهیم و از آنچه پشت مناسبات و رفتارهای به‌ظاهر معمولی پنهان است.
آنچه می‌خوانید بخشی است از یکی از قصه‌های این مجموعه:
«اگر روزی گذرت به خیاو افتاد می‌رویم آنجا و خودت می‌بینی که عاشیق حسن چه خوب می‌خواند سولمازجان که البته احتمالش خیلی بعید است تو گذرت باز به اینجا بیفتد، ولی اگر آمدی با خانواده‌ی تو و ریحانه و آیدین می‌رویم و تو با ریحانه هم آشنا می‌شوی و می‌بینی چه انسان خوبی است که به‌خاطر این داستان، به‌خاطر این که حواسم را خوب جمع کنم و بنویسم و تمام کنم این داستان را، ازش خواهش کردم آیدین را هم بردارد و چند روزی خانه‌ی پدرش برود که این روزها همه‌اش می‌روند باغ و اگر کتاب را خوب بخوانی درباره‌ی پدرش و خانواده‌اش که خانواده‌ی من هم می‌شود خوب و مفصل نوشته‌ام و چیزی که در آن داستان پیش نیامد و نشد بهش اشاره کنم و حدس می‌زنم این چند روز حسابی سر آیدین را گرم کند و باعث شود هی "آتا آتا" نکند و الکی سراغ مرا نگیرد و خُلق ریحانه را تنگ نکند، صدای گیرای اکرم خانم است که اصلاً آقای کریمی قبل از آن‌که اکرم ‌خانم را ببیند وقتی در سلیمان‌دره درس از بر می‌کرده و خودش همیشه هم با خنده می‌گوید، تندتند که داشته "آقامحمدخان وارد کرمان که شد بیست هزار نفر را کورد کرد، بیست هزار نفر را کور کرد، بیست هراز نفر را کور کرد" می‌گفته صدای اکرم خانم که "یه شب مهتاب، ماه میاد تو خواب" می‌خوانده را می‌شنود.»
مجموعه داستان «حرف اولِ اسمش نون بود» در نشر نیماژ منتشر شده است.

درباره حافظ خیاوی، نویسنده مجموعه داستان «حرف اولِ اسمش نون بود»
حافظ خیاوی، متولد 1352 در خیاو (مشگین‌شهر)، داستان‌نویس ایرانی و مدرس داستان‌نویسی است. خیاوی ساکن مشگین‌شهر و دانش‌آموختۀ تولید سیما در دانشکده صدا و سیما است. او در رادیو و تلویزیون محلی آذربایجان غربی مشغول به کار است.
نخستین مجموعه داستان حافظ خیاوی، با عنوان «مردی که گورش گم شد»، در میان منتقدان ادبی خوش درخشید و مورد توجه قرار گرفت و در سال 1386 جایزه بهترین مجموعه داستان جایزه «روزی روزگاری» را گرفت. این مجموعه داستان در سال 2012 به زبان فرانسوی هم ترجمه و منتشر و نامزد جایزه «کوریه انترناسیونال» شد. مجموعه داستان «خدا مادر زیبایت را بیامرزد» از دیگر آثار داستانی منتشرشده از حافظ خیاوی است.

رتبۀ کتاب «حرف اولِ اسمش نون بود» در گودریدز: 4 از 5.