فریای هفت جزیره

کتاب «فِریای هفت جزیره» اثر جوزف کنراد
داستانی که بیش از هر کتاب دیگری از جوزف کنراد نشان دهنده تلخ‌اندیشی او نسبت به جهان ماست. کتاب «فریای هفت جزیره» داستانی است که در میان آثار کنراد اثری متمایز به شمار می‌رود چرا که او در این داستان به مضامینی پرداخته که در دیگر آثارش کمتر مورد توجه‌اش بوده‌اند.
داستانی که کنراد در کتاب «فِریای هفت جزیره» روایت کرده از یک منظر تلقی و تصور او از زن، عشق و کمال زیبایی را هم نشان می‌دهد.
در میان آثار کنراد کتاب «فِریای هفت جزیره» اثری کمتر شناخته شده است اما با این حال این داستان به دلیل چند ویژگی‌اش حایز اهمیت است.
کتاب «فِریای هفت جزیره» یکی از معدود داستان‌های عاشقانه کنراد است. این داستان را می‌توان تنها اثر کنراد به شمار آورد که شخصیت اصلی‌اش یک زن به نام فریا است. فریا در اسطوره‌های مردم اسکاندیناوی الهه عشق و زیبایی و زایندگی است و از این حیث به ونوس در اساطیر رومی یا آناهتیا در فرهنگ خود ما شباهت دارد.
کنراد رمان «فِریای هفت جزیره» را در سال 1911 نوشت و یک‌ سال پس از آن این کتاب منتشر شد.

مروری بر کتاب «فِریای هفت جزیره»
در کتاب «فِریای هفت جزیره» با کنرادی روبه‌روییم که بسیار تاریک‌اندیش است و تصویری تیره و تلخ از آینده به دست می‌دهد.
کنراد در کتاب «فِریای هفت جزیره» خواسته است داستانی واقع‌گرایانه و تلخ روایت کند که در آن، همچون بسیاری از مواقع در جهان واقعی، مجازاتی در انتظار ضدقهرمان بدسرشت نیست و برعکس، گویی انسان‌ها در جهان تنها هستند و باید به تنهایی با سرنوشت خود مواجه شوند و منتظر مداخله نیروهای آسمانی هم نباشند و همچنین چشم امیدی هم به برقراری عدالت و نظم در جهان نداشته باشند و بدانند که زندگی‌شان کاملا در اختیار خودشان نیست.
مترجم کتاب «فِریای هفت جزیره» در بخشی از یادداشت‌اش درباره این کتاب می‌گوید این داستان همه عناصر لازم برای ملودرام را دارد: از دو عاشق دلباخته گرفته تا شخصیت شرور و مثلثی عشقی اما اثر کنراد برخلاف قواعد ملودرام پایان خوشی ندارد. در واقع کتاب «فِریای هفت جزیره» داستانی است ضد قواعد ملودرام.
شخصیت زن داستان «فِریای هفت جزیره»، دختری است با نام فریا نلسون که پرورش دهنده تنباکوی دانمارکی‌الاصل است. او عاشق جاسپر آلن شده که یک تاجر انگلیسی است. او تاجری بسیار متمول و مالک یک کشتی گرانقیمت است.
قهرمان زن داستان «فِریای هفت جزیره» ویژگی‌هایی دارد که او را با دیگر زن‌های آثار کنراد متفاوت می‌کند. فریا باهوش و هنرمند است و تلاش می‌کند اختیار زندگی و جهانش را در دست بگیرد. او مغرور و نجیب است و نمی‌خواهد خلاف میل پدرش رفتار کند.
داستان «فِریای هفت جزیره» یک شخصیت دیگر هم دارد که یک ستوان هلندی است به نام هیمسکرک که چشم طمع به دختر داستان یعنی فریا دوخته.
مترجم کتاب «فِریای هفت جزیره» این توضیح را هم داده که اگرچه نمی‌توان این کتاب را داستانی فمینیستی نامید اما اشارات تاریخی ظریفی به تلاش زنان برای رسیدن به هویت اجتماعی و استقلال در داستان به چشم می‌خورد. فریا اصرار دارد که تا قبل از تولد بیست‌ویک‌سالگی‌اش نباید از خانه فرار کند. کنراد این داستان را در سال 1911 نوشته و مجلس بریتاینا در سال 1928 تصویب می‌کند که زنان بالای بیست‌و‌یک سال می‌توانند رای بدهند. تا قبل از آن بیست‌ویک‌سالگی تنها سن بلوغ قانونی مردان بوده و بنابراین تصمیم فریا حتی جلوتر از قانون و هم‌پای تلاش زنان هم‌دوره‌اش برای رسیدن به حقوق قانونی خودشان است.
راوی داستان «فِریای هفت جزیره»، مثل اغلب داستان‌های کنراد، ملوانی دنیادیده است. سرنوشت تمام شخصیت‌های داستان هم به نوعی با دریا و کشتی گره خورده است.
در بخشی از رمان «فِریای هفت جزیره» می‌خوانیم: «فریا نلسون (یا نیلسن) از آن دخترهایی بود که در خاطر می‌ماند. صورت بیضی بی‌نقصی داشت و در آن قاب دلربا درخورترین ترکیب خطوط و اجزای صورت، در کنار سیمایی ستودنی، بیانگر سلامت و قدرت بود و چیزی که من آن را اعتمادبه‌نفسی ناخودآگاه می‌نامم؛ مطلوب‌ترین شکل اراده‌ای غریزی. چشم‌هایش را با بنفشه قیاس نمی‌کنم، چون ته‌رنگ واقعی چشمانش طورِ غریبی بود، نه خیلی تیره اما پرفروغ؛ آن چشم‌های گشوده که در هر حالتی صریح و بی‌پرده نگاه می‌کردند. هرگز ندیدم مژگان سیاه و بلندش پایین بیفتد، به‌جرئت می‌گویم تنها جاسپر آلن که مورد التفاتش بود شاهد چنین حالتی بوده، اما شک ندارم که آن حالت باید بسیار دوست‌داشتنی باشد. یک‌بار جاسپر، با شعفی رقت‌انگیز که ابلهانه می‌نمود، به من گفت موهای فریا آن‌قدر بلند است که می‌تواند بنشیند رویشان. آره، همین را گفت. نظاره این شگفتی‌ها برای من میسر نشد؛ من به همین راضی بودم که آن مدلِ ظریف و برازنده موهایش را تحسین کنم، آن‌طور که بالای سرش جمعشان می‌کرد تا سر و صورت خوش‌فرمَش را نپوشانند. و آن طره‌های انبوه چنان برق می‌زدند که وقتی پرده‌های ایوان غربی پایین می‌افتادند، آنجا، تاریک‌روشنایی دلپذیر می‌ساختند یا در سایه درختستان میوه نزدیک خانه انگار برقی طلایی از خود ساطع می‌کردند».

درباره جوزف کنراد نویسنده کتاب «فِریای هفت جزیره»
جوزف تئودور کنراد کورژنیوفسکی در سوم دسامبر 1857 در خانواده‌ای مرفه، که ساکن بخش لهستانی‌نشین اوکراین امروزی بودند، متولد شد. در زمان تولد کنراد، لهستان هنوز کشوری مستقل نبود و این سرزمین بین روس‌ها، پروس‌ها و اتریش‌مجارستان آن زمان تقسیم شده بود. پدر جوزف کنراد، از نویسندگان مطرحی بود که از استقلال لهستان حمایت می‌کرد و به همین دلیل دستگیر و به چرنیگوف اوکراین تبعید شده بود. جوزف نیز در این سفر تحمیلی همراه خانواده‌اش بود و در دوران تبعید هم‌صحبتی جز پدرش و ادبیات نداشت. او در این دوران و به خصوص به واسطه آشنایی‌اش با مناسبات سیاسی و جوامع انسانی از طریق صحبت‌های پدرش، نگاهی بدبینانه نسبت به ذات انسان پیدا کرد. پدر و مادر کنراد به خاطر ابتلا به سل از دنیا رفتند و سرپرستی کودک یتیم به دایی‌اش واگذار شد که طبعی ملایم و محافظه‌کار داشت اما عمل‌گرا بود. کنراد در نوجوانی به زندگی روی دریا علاقه زیادی نشان داد. در هفده‌سالگی به مارسی فرانسه رفت تا آموزش دریانوردی ببیند و دیگر به لهستان برنگشت. دو سال پس از این او به عنوان خدمه کشتی سنت‌آنتوان به امریکا و کارائیب سفر کرد که تجربه این سفر در رمان «نوسترومو» بازنمایی شده است. کنراد پس از مدتی به خدمت نیروی تجاری دریایی انگلستان درآمد و از این طریق با زبان انگلیسی هم آشنا شد. زندگی کنراد شامل سفر کردن و نوشتن بود و او نحستین رمانش را هم به زبان انگلیسی نوشت. کنراد بهترین آثارش را زمانی نوشت که روی رود کنگو کار می‌کرد و در آنجا بود که عواقب استعمار را از نزدیک مشاهده کرد و این مشاهده ردی عمیق بر آثارش برجای گذاشت. کنراد زندگی پرفرازونشیبی داشت و در ایام پایانی عمرش گرفتار انزوا و افسردگی شد و در نهایت در ماه اوت 1924 بر اثر درد سینه و تنگی نفس به بستر افتاد و چند روز بعد، به‌علت غفلت و بی‌توجهی پزشکان، از دنیا رفت. «از چشم غربی»، «دل تاریکی»، «طوفان دریا»، «مامور سری»، «لرد جیم» و «قصه‌های آشوب» برخی از آثار کنراد است که به فارسی منتشر شده‌اند.

درباره ترجمه کتاب «فِریای هفت جزیره»
کتاب «فِریای هفت جزیره» با ترجمه فرزانه دوستی در نشر بیدگل منتشر شده است.
فرزانه دوستی، متولد 1359، مترجم، پژوهشگر ادبیات و مدرس زبان انگلیسی است. او دانش‌آموخته رشته ادبیات انگلیسی در دانشگاه‌های بهشتی و آزاد تهران است و دارای مدرک دکتری در رشته زبان و ادبیات انگلیسی است. او چندین رمان و مجموعه داستان و نیز آثاری در زمینه تئاتر و نظریه ادبی به فارسی برگردانده است. دوستی برای یکی از ترجمه‌هایش برگزیده پنجمین دوره جایزه ترجمه ادبی ابوالحسن نجفی در سال 1400 شده است. «حکایت بانوی آزرده»، «شب‌های وحشی»، «اشباح داروین»، «شب‌های بی‌خوابی»، «مبانی نشانه‌شناسی»، «دوران طلایی»، و «تئاتربودگی» عناوین برخی از ترجمه‌های او است.