اقتصاد سیاسی ایران 2 جلدی
مجموعه یادداشت ها و گفت و گوها درباره سیاست گذاری اقتصادی در ایران

کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» نوشتۀ عباس آخوندی
مجموعه یادداشت‌ها و گفت‌وگوها درباره سیاست اقتصادی در ایران
Iran's political economy
کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» نوشتۀ عباس آخوندی نخستین و دومین مجلد از یک مجموعه‌ای 10 جلدی است. عباس آخوندی سخنرانی‌ها، یادداشت‌ها، مصاحبه‌ها و مقاله‌های مختلف را بین سال‌های 1379 تا 1399 در کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» گردآوری و تنظیم کرده است. مسائل اقتصادی از مهم‌ترین موارد در حکومت‌داری است. زیرا که به واسطه اقتصاد‌های پایدار و قدرتمند است که پایه‌های کشورها سست یا مستحکم خواهد شد. بینش اقتصاد سیاسی و تحلیل آن نیز از جمله موارد مهم در حل معضلات و مشکلات اقتصادی است. کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» که توسط سیاستمدار ایرانی گردآوری شده است، حول مسائل ایران از جمله معضلات و توسعه اقتصادی شکل گرفته است.
دکتر محمد طبیبیان در قسمتی از پیشگفتار نخست می‌نویسد: «نظریه اقتصاد بخشی از عقلانیت رایج برای درک کارکردهای جوامع امروزی است، نظریه اقتصاد عقلانیت سازمان یافته، در حال نقد، در حال تجربه و در حال تکامل است. این حیطه درواقع موضوع بسیاری از فعالیت‌های خرد و کلان است و می‌توان گفت به هیچ‌وجه از امور مربوط به اداره جوامع از این حیطه بیرون نیست. این عقلانیت مثل یک نرم‌افزار در هنگام به‌کارگیری و استفاده، نیازمند تنظیم و تطبیق با برخی واقعیت‌ها و شرایط فیزیک بیرونی است. گفته‌اند که ااقتصاد هم علم است هم هنر.»
ناگفته نماند: تاکنون هیچ‌یک از مسئولین اینگونه دیدگاه‌ها و تجربه‌هایشان را به‌طور گسترده در اختیار عموم قرار نداده‌اند به همین دلیل کتاب «اقتصاد سیاسی ایران» روایتی تازه و انتقادی از درون سیاست‌گذاری ملی در ایران محسوب می‌شود.
مروری بر کتاب «اقتصاد سیاسی ایران»
کتاب درباره مسائل اقتصاد سیاسی ایران در دوره‌های مختلف است. آخوندی با سخنرانی‌هایش در هر مقطع مسائل گوناگونی از اقتصاد، مشکلات و توسعۀ آن را با دیدگاه انتقادی مطرح کرده است.
بخشی از کتاب «انگاره بنیادینِ مدیریتِ اقتصاد ملی باید تغییر کند» نام دارد. در این قسمت که سخنرانی در دهمین کنفراس حسابداران مدیران مالی پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در سال 1395 است، می‌خوانیم:
«می‌خواهم مسائل اقتصادی و تأمین مالی پروژه‌های بزرگ را از دیدگاهی نظری بررسی کنم و امیدوارم این نشست در زمینه طرح مباحث بازاندیشی در ارتباط با مسائل بنیادین توسعه اقتصادی کشور موفق باشد. ما در موقعیتی هستیم که باید از منظر اقتصاد سیاسی یک تغییر انگاره خواهد بود. بی‌تردید این موضوع فراتر از تغییرات رویه‌ای بلکه به شکل یک تغییر و تحول در مدیریت اقتصاد ملی باید انجام گیرد. در این تحول بنیادین نقش و مأموریت مدیران مالی غیرقابل چشم‌پوشی است. اقتصاد ملی ایران، به علت رسوخ ساختار سوداگرانه و مرکانتیلیستی، از یک دوره سوء‌مدیریت بسیار عمیق و بی‌انظباطی مالی که در کشور رخ داده رنج می‌برد. لذا تغییر انگاره در آن کار بسیار سخت است.»
همچنین در بخش دیگری با نام اقتصاد سیاسی می‌خوانیم:
«وقتی سخن از بازگشت به اقتصاد ملی بیان می‌شود. باید هزینه توسعه و مدیریت جاده‌ها از محل اقتصاد ملی تأمین شود؛ بنابراین یک‌طرف آن به الگوی ذهنی ما در خصوص نحوه درآمد ـ هزینه توسعه زیربناها بازمی‌گردد که حتما با یک مقاومت سیاسی بسیار گسترده روبه‌رو خواهد شد؛ زیرا تاکنون همه عادت به استفاده از خدمات رایگان و یا یارانه‌ای جاده، هوانوردی و سایر حوزه‌ها داریم و تمام رسانه‌ها نسبت به تغییر قیمت‌ها و برهم خوردن نظام تعادل قیمتی یارانه‌ای موجود حساس هستند. پس، یک بخش به سیاست‌گذاری از سوی دولت بازمی‌گردد که در حوزه دولت باید چاره‌ای اندیشیده شود. بخشی دیگر به بازارهای مالی و پولی کشور باز‌می‌گردد که آیا اساسا این اقتصاد و نهادهای مالی آن توان تأمین چنین منابعی را دارد؟ در واقع، این سؤال نقطۀ تلاقی تخصصی مدیران مالی و مدیران بخشی است و ما باید با یکدیگر بر سر این موضع داد و ستد جدی داشته باشیم.»
درباره نویسنده کتاب «اقتصاد سیاسی ایران»
عباس آخوندی سیاستمدار اعتدال‌گرا، استاد دانشگاه و مدیر ارشد اجرایی است که سال 1336 به دنیا آمده است. او در گذشته بین سال‌های 1372 تا 1376 در کابینه دوم دولت اکبر هاشمی رفسنجانی و همچنین 1392 تا 1397 در دولت یازدهم و دوازدهم وزیر راه و شهرسازی بود. آخوندی تحصیلاتش کارشناسی ارشد مهندسی راه‌ و ساختمان از دانشکده فنی دانشگاه تهران و دکترای اقتصاد سیاسی رویال هالووی، از دانشگاه لندن است. او از سال 1358 فعالیت‌های خود را آغاز کرد. عباس آخوندی به سبب پیش‌نویس لایحه خصوصی‌سازی ایران که به اصل 44 قانون اساسی معروف است دارای اعتبار بالایی است. او همچنین سال 2011، مجموعه‌ای از اصلاحات توصیه شده در ماده 44 را که توسط اتاق صنایع بازرگانی و معادن منتشر شده را نوشت که هیچ‌کدام اجرایی نشده‌اند. آخوندی از 1361 تا 1364 معاون سیاسی وزارت کشور بود و در فاصله سال‌های 1366 تا 1372 ریاست بنیاد مسکن انقلاب اسلامی را برعهده داشت. او از 1376 تا 1377 به‌عنوان قائم‌مقام مدیرعامل سازمان صدا و سیما فعالیت می‌کرد. او مدت زمان 8 سال هم رئیس خیریه صندوق مسکن ایران بود.
کتاب‌های آخوندی عبارتند از: «اقتصاد سیاسی ایران» و «برنامه‌ریزی و تمرکززدایی»
درباره چاپ و نشر کتاب «اقتصاد سیاسی ایران»
کتاب تألیفی «اقتصاد سیاسی ایران» با عنوان فرعی «مجموعه یادداشت‌ها و گفت‌وگوها درباره سیاست اقتصادی» در ایران را انتشارات دنیای اقتصاد چاپ و منتشر کرده است.