کالکی

کتاب «کالکی» نوشتۀ گور ویدال
رمانی علمی – تخیلی که خواننده‌ی خود را به فراسوی یک آخرالزمان می‌برد. کتاب «کالکی» (Kalki)، نوشتۀ گور ویدال، را یک رمانِ پیشا و پسا آخرالزمانی توصیف کرده‌اند. گور ویدال در کتاب «کالکی»، از خلال روایتی که رنگی از طنزی سیاه دارد، از پیامبری کذاب سخن می‌گوید که کمر به نابودی نوع بشر بسته و قصدش از این نابودی، برچیدن بساط شَر از روی زمین است اما او خود، ظاهراً به نیت خیر، بساط شَر را می‌گسترد.
کتاب «کالکی» رمانی است که با گوشۀ چشمی به مسائل و موضوعات فرهنگی و سیاسی و اجتماعی زمانه‌اش نوشته شده است. در این رمان، هم تأثیر خطر بمب هسته‌ای را می‌بینیم و هم تأثیر فمینیسم را در دورانی که موج دوم فمینیسم اروپا و امریکا را فرا گرفته بود. ویدال همچنین در کتاب «کالکی» کنایه‌ای به هیپی‌ها و رواج هیپی‌گری در دهه‌های 60 و 70 میلادی زده است.
شخصیت اصلی کتاب «کالکی» مردی است که خود را مُنجی بشر می‌داند و ادعای نجات جهان را دارد. این مرد، بی‌شباهت به کسانی نیست که در دهه‌های 60 و 70 میلادی نوعی عرفان برآمده از هند را رواج می‌دادند و مریدان زیادی در غرب یافته بودند؛ همان کسانی که هیپی‌ها را به خود جلب می‌کردند.
کتاب «کالکی» را همچنین می‌توان رمانی درباره ویرانگری قدرت دانست. متن اصلی کتاب «کالکی» اولین بار در سال 1978 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «کالکی»
راویِ آغازین کتاب «کالکی» زنی است به نام تدی اوتینجر. تدی خلبان و مهندس و زنی است قدرتمند که خط‌کشی‌های جهان مردسالار را نادیده گرفته است. او از فراسوی یک آخرالزمان، نقل می‌کند که چگونه و چرا نسل بشر به دست مردی ملقب به کالکی نابود شد و تنها کالکی و زنش و چند نفر دیگر، که تدی هم یکی از آن‌هاست، باقی ماندند.
کالکی، شخصیت اصلی کتاب «کالکی»، مردی است که فرقه‌ و تشکیلاتی مخفی راه انداخته که پشتوانۀ مالیِ آن، تجارت مواد مخدر است. او فهمیده است که امریکا و شوروی در حال انجام آزمایش بمبی هسته‌ای هستند که به نابودی موجودات زنده منجر خواهد شد و زندگی روی کره زمین را قرن‌ها ناممکن خواهد کرد. کالکی بر آن می‌شود که خودش نوع بشر را نابود و نسلی جدید و بهتر از انسان را جایگزین انسان‌های فعلی کند؛ نسلی پدید آمده از خود او و همسرش. کالکی البته چند متخصص را نیز زنده نگه می‌دارد تا به نسل تازه‌ی انسان‌هایی که قرار است از او و همسرش متولد شوند، دانش‌های نوین را بیاموزند. یکی از این متخصص‌ها تدی اوتینجر است که کتاب «کالکی» با روایت او آغاز می‌شود.
در کتاب «کالکی» اما می‌بینیم که همه‌چیز آن‌گونه که کالکی می‌خواسته پیش نمی‌رود و نیز شرارتی جدید جایگزین شرارت‌های پیشین می‌شود و آنکه خود را به دروغ منجی و پیامبر معرفی کرده است، چهره‌ای دیگر از خودش را نمایان می‌کند.
در بخشی از کتاب «کالکی» می‌خوانید: «همیشه می‌خواستم همه‌چیز را بدانم. همه‌چیز باشم. نه‌تنها با این فرهنگ بلکه با آن فرهنگ دیگر نیز آشنا شوم. با رونسار آشنا شوم. با هایزنبرگ آشنا شوم. با این‌حال، وقتی کتاب خودم را "نوشتم" – آن کتاب را عملاً هرمن وی ‌وایس، یک نویسنده قلم به مزد نوشته بود – به گفتۀ ناشر، من ذوق و قریحۀ این کار را نداشتم. هنوز هم ندارم.»
این عبارت نقل‌قولی است از هوراس: "زاده‌شده در زیر سایۀ منحوس دگرگونی."
این عبارت را دوست دارم. نمی‌دانم اشاره هوراس به کی یا چی – به چه کسی یا چه چیزی – بوده است، اما این عبارت بدون شک اوضاع جهان را از سال پیش تاکنون توصیف می‌کند.
یک نقل‌قول دیگر. این یکی از دیده‌رو است. من او را به ولتر ترجیح می‌دهم. "نخستین قدم به‌سوی فلسفه دیرباوری است." در زیر این عبارت نوشتم "آخرین کلمات." آخرین کلمات کی؟ آخرین کلمات دیده‌رو؟ فراموش کرده‌ام. اما این کلمات، خواه نخستین باشد خواه آخرین، وضعیت ذهن خودم را در سراسر سال گذشته بیان می‌کند. در حقیقت، اگر بتوان ناباوری را با قدم اندازه گرفت، در این صورت، من آن بعدازظهر ماه فوریه که مورگان دِیویس را کنار استخر هتل بِوِرلی هیلز دیدم چکمه‌هایی به پا داشته‌ام که در هر قدم هفت فرسنگ می‌پیمایید.
خودش است! موفق شدم. دریافتم که از کجا باید آغاز کنم.»

درباره گور ویدال، نویسنده کتاب «کالکی»
یوجین لوتر گور ویدال (Eugene Luther Gore Vidal)، متولد 1925 و درگذشته به ‌سال 2012، داستان‌نویس، جستارنویس، نمایشنامه‌نویس، فیلمنامه‌نویس، بازیگر و فعال و مفسر سیاسی امریکایی است. ویدال نویسنده و روشنفکری شوخ‌طبع و منتقد بعضی هنجارهای فرهنگی و اجتماعی بود و در آثار داستانی‌اش به ماهیت فساد در زندگی عمومی و خصوصی می‌پرداخت. او همچنین یک منتقد سیاسی و از منتقدان سیاست خارجی امریکا، از جمله سیاست‌های جنگ‌طلبانۀ جورج دبلیو بوش بود و مقالات سیاسی و فرهنگی‌اش در نشریات مختلف به چاپ می‌رسید.
ویدال با فرهنگ و تاریخ ایران نیز آشنا بود و به آن علاقه‌ای بسیار داشت، چنانکه در یکی از رمان‌های تاریخی‌اش با عنوان «آفرینش» که وقایع آن در دو هزار و پانصد سال پیش می‌گذرد، شخصیت اصلی داستان، یک دیپلمات ایرانی به نام کورش سپیتما است.
از دیگر آثار داستانی گور ویدال می‌توان به کتاب‌های «شهر و ستون»، «دو خواهر» و «ابرها و کسوف» اشاره کرد. از ویدال نمایشنامه‌ها، فیلمنامه‌ها و آثاری غیرداستانی نیز منتشر شده است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «کالکی»
کتاب «کالکی» با ترجمۀ فریدون مجلسی در انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شده است. فریدون مجلسی، متولد 1323 در تهران، نویسنده، مترجم و دیپلمات ایرانی است. از مجلسی مقالات زیادی در نشریات مختلف منتشر شده است. از آثار تألیفی فریدون مجلسی می‌توان به کتاب‌های «چهره‌ها»، «گذاری در مقولات فرهنگی»، «دموکراسی دروغ نیست: گذاری در مقولات سیاسی» و از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «مردگان زرخرید»، «خشم»، «شوهر کمونیست من» و «آمریکایی» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «کالکی» در گودریدز: 3.81 از 5.