اندیشه و سیاست در ایران باستان جلد 1 (مطالعات فرهنگ و اجتماعی )
بنیان های نظری و خاستگاه پدیداری شهریاری ایرانی

کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان – جلد اول: بنیان‌های نظری و خاستگاه پدیداری شهریاری ایرانی» به‌قلم جمعی از نویسندگان
سیاست شهریاری در ایران باستان بر شالودۀ چه تفکر و فرهنگی بنا شده است؟ مجموعۀ چهارجلدی «اندیشه و سیاست در ایران باستان» حول این پرسش شکل گرفته است.
این مجموعه، ماحصل کار جمعیِ گروهی از محققین است و هدف از تألیف آن، واکاوی ریشه‌های سیاست شهریاری در ایران باستان و خاستگاه فکری و فرهنگی این سیاست و بررسی نقادانۀ جنبه‌های گوناگون آن است.
در دیباچۀ رضا ماحوزی، معاون پژوهشی مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، بر مجموعۀ «اندیشه و سیاست در ایران باستان» دربارۀ این مجموعه آمده است: «آن‌چه در این مجموعۀ چهارجلدی در اختیار خوانندگان تیزبین و محققان فهیم قرار گرفته است، تلاش دارد تا براساس آن‌چه در روایت‌های اساطیری و حماسی در سرمشق شاهان پیشدادی و کیانی آمده است، و براساس آن‌چه در دوران تاریخی حکومت‌های بومی پیشاآریایی و سپس پادشاهی‌های باستانی چهارگانۀ ایران از ماد تا ساسانیان را دربرمی‌گیرد، "تصویری از اندیشه و سیاست در ایران باستان" به دست دهد.»
مجموعۀ «اندیشه و سیاست در ایران باستان» از مقالاتی از پژوهشگران مختلف تشکیل شده است. این مجموعه، منبعی کارآمد برای دانشجویان تاریخ و همۀ کسانی است که به پژوهش و مطالعه در زمینۀ تاریخ ایران و به‌ویژه تاریخ ایران باستان گرایش و علاقه دارند.
مجموعۀ چهارجلدی «اندیشه و سیاست در ایران باستان»، علاوه بر دیباچۀ رضا ماحوزی، با مقدمه‌ای به‌قلم رضا غلامی، رییس مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، که این مجموعه در آن منتشر شده، همراه است.

مروری بر جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان»
نخستین جلد از مجموعۀ چهارجلدی «اندیشه و سیاست در ایران باستان»، با عنوان «بنیان‌های نظری و خاستگاه پدیداری شهریاری ایرانی»، از سی مقاله تشکیل شده که در سه بهره یا بخش تنظیم شده‌اند.
در بخش اول از جلد نخست کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان»، با عنوان «رهیافت‌های مسئله‌پژوهی در بازشناسی شهریاری ایرانی»، نگرش‌های رویکردپژوهی تاریخ اندیشه و سیاست در ایران باستان و نیز رویکردهای ایران‌شناختی در فحوای مطالعات شرق‌شناسان و ایران‌پژوهان معاصر مدّ نظر قرار گرفته است.
بخش دوم از جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان»، با عنوان «انگاره‌های اساطیری – مذهبی شهریاری ایرانی»، چنانکه از عنوان آن پیداست، به بازخوانی انگاره‌های اساطیری – مذهبی شهریاری ایرانی اختصاص دارد. در این بخش، رابطۀ اسطوره و مذهب در اندیشه و سیاست در ایران باستان تحلیل و تفسیر شده است. در مقالات این بخش از جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان»، بیشتر به زرتشت و اسطوره‌ها و دیانت زرتشتی رجوع شده و به معرفی سیاست شهریاری در ایران باستان از منظر زرتشت و دین زرتشتی پرداخته شده است.
بخش سوم و پایانی جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان» هم، با عنوان «بنیان‌های پدیداری شهریاری ایرانی»، به معرفی پایگاه نظری و مفهومی شکل‌گیری اندیشه و ساخت تاریخی و اجتماعی مؤلفه‌های شکل‌دهندۀ سیاست شهریاری در ایران باستان اختصاص یافته است. در این بخش از جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان» امکان دستیابی به مفاهیم و کلیدواژه‌های اصلی اندیشه و سیاست در ایران باستان و درک رابطۀ آن مفاهیم با یکدیگر برای خواننده فراهم شده است.
مقالاتی که در جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان» می‌خوانید عبارتند از: «واکاوی فلسفی – نظری رویکردهای مطالعۀ تاریخی سیاست و حکومت ایران باستان» نوشتۀ جهانگیر معینی علمداری، «تمهید چارچوبی روش‌شناختی برای تاریخ‌پژوهی اندیشه و سیاست شهریاری ایران باستان» نوشتۀ امیرحسین حاتمی، «جاودان‌شناسی روایت، هویت و تبارشناسی حکومت / جامعۀ ایران باستان» نوشتۀ جهانگیر معینی علمداری، «تبارپژوهی روایت‌های شرق‌شناسی سیاست شهریاری ایران باستان» نوشتۀ حسین سیف‌زاده، «تبارشناسی روایت‌های معاصر ایرانیان از سیاست شهریاری ایران باستان» نوشتۀ حسین سیف‌زاده، «منابع اندیشه و خاستگاه نظریۀ شهریاری در ایران باستان» نوشتۀ کمال پولادی، «انگاره‌های بنیادین اندیشه و سیاست شهریاری در ایران باستان» نوشتۀ فریدون الهیاری، «خاستگاه‌های اندیشه و سیاست شهریاری ایران باستان» نوشتۀ محمد همایون‌سپهر، «بازنمایی اساطیری – دینی اصول و آموزه‌های شهریاری ایرانی» نوشتۀ کمال پولادی، «سرچشمه‌های اساطیری و زرتشتی اندیشۀ شهریاری ایرانی» نوشتۀ تقی رستم‌وندی، «بنیان و بایستگی‌های شهریاری ایرانی به روایت متون مزدایی و حماسی» نوشتۀ تقی رستم‌وندی، «مؤلفه‌های اندیشۀ شهریاری در متون زرتشتی» نوشتۀ کمال پولادی، «دلالت‌های سیاسی اندیشه – آئین زرتشتی» نوشتۀ محمدعلی قاسمی، «مبانی و دلالت‌های صلح‌جویی در اندیشۀ سیاسی ایران باستان» نوشتۀ ابوالقاسم جعفری، «بازنمایی حقانیت سیاسی در روایت‌های اساطیری و تاریخی ایران باستان» نوشتۀ حسین سیف‌زاده، «سیر روایت حقانیت سیاسی از منظر متون باستانی و آثار نخستین سده‌های اسلامی ایران» نوشتۀ محمدتقی ایمان‌پور، «مشروعیت شهریاری و گفتمان قدرت شاهی بر پایۀ بازخوانی اسطورۀ بندهش» نوشتۀ رضا افهمی، «اندیشۀ سیاسی ایران‌شهری در روایت‌های دوران اسلامی» نوشتۀ احمد بستانی، «شکل‌گیری گفتمان هویت در ایران باستان» نوشتۀ محمدرضا تاجیک، «تأویل ماندگاری مفهوم شاه آرمانی در پیوستار و روایت تاریخی ایرانیان» نوشتۀ جهانگیر معینی علمداری، «پیوستار سرنمون نظریۀ سیاسی در ایران باستان» نوشتۀ حاتم قادری، «مبانی متافیزیکی ملازمۀ نظم و عدل در اندیشۀ شهریاری ایرانی» نوشتۀ کمال پولادی، «ترازهای گفتمانی فرّه و مشروعیت قدرت شهریاری در ایران باستان» نوشتۀ رضا افهمی، «روند همپایی شهریاری و شهر در ایران باستان» نوشتۀ محمد رضایی‌راد، «نقب و تأملی بر نظریه‌های تحلیل نظام تولید اجتماعی و ساخت قدرت سیاسی در ایران باستان» نوشتۀ کمال پولادی، «گفتاری بر حقوق شهروندی در ایران باستان» نوشتۀ روزبه زرین‌کوب، «اسطوره‌های خانواده و فرهنگ سیاسی در ایران باستان» نوشتۀ سعید حیاتی، «تعلیم و تربیت سیاسی در ایران باستان» نوشتۀ حاتم قادری، «نسبت شهریاری و هنر در ایران باستان» نوشتۀ محمد رضایی‌راد و «مناسبت ادیان و مذاهب با سیاست و حکومت در ایران باستان» نوشتۀ داوود هرمیداس باوند.
جلد اول کتاب «اندیشه و سیاست در ایران باستان» در مؤسسۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی منتشر شده است.