من ات به دنبال

کتاب «من‌ات به دنبال» اثر بهمن فُرسی
مجموعه‌ای از یادداشت‌ها و خاطرات و ترجمه‌های بهمن فُرسی. کتاب «من‌ات به دنبال» کتابی‌ست شیرین و البته گزنده و نقادانه، که ما را با خود به فضای فرهنگی و هنری ایرانِ دهۀ 40 خورشیدی می‌برد و نیز در تماشاخانه‌های لندن می‌گرداند و با ما از اوضاع‌واحوال دیروز و امروز گوشه‌هایی از هنر ایران و جهان سخن می‌گوید.
فُرسی، که از قدیمی‌های تئاتر ایران است و با بسیاری از مشاهیر هنر و ادبیات ایران دوستی و آشنایی و مُراوده داشته، در کتاب «من‌ات به دنبال» جابجا از این مشاهیر نامی می‌برد و خاطره‌ای نقل می‌کند و البته، حینِ این نام بردن‌ها و نقلِ خاطرات، کمتر کسی را از نیش و کنایه و سنجش‌های نقادانۀ صریح و طنازانه‌اش بی‌نصیب می‌گذارد.
کتاب «من‌ات به دنبال» کتابی است جذاب و خوشخوان و پُر از نکته‌سنجی‌های هوش‌ربا و نقل‌هایی بدیع و شیرین و نقادانه درباب فرهنگ و اهل فرهنگ در ایران و جهان. این کتاب همچنین حاوی چند ترجمه از بهمن فُرسی است؛ بعضی داستان و بعضی غیرداستان.
کتاب «من‌ات به دنبال» به‌ویژه باب طبع کسانی است که به دانستن درباب اشخاص و ماجراهای فرهنگی و هنری ایرانِ دهۀ 40 خورشیدی علاقه‌مند هستند و دوست دارند از نگاه یک راوی نقاد و شیرین‌سخن، گوشه‌هایی از آن دوره را به تماشا بنشینند. این کتاب همچنین برای علاقه‌مندان تئاتر، حرفها برای گفتن دارد و حاوی نکاتی باریک‌تر از مو درباب فوت‌وفنّ نمایش است.

مروری بر کتاب «من‌ات به دنبال»
آن‌چه بیش از هرچیز در کتاب «من‌ات به دنبال» جلب توجه می‌کند، نثر گیرا، ماهرانه و شیرینِ این کتاب و نیز نگاه نقادانه و طناز و نکته‌سنجی است که از پشت این نثر خودنمایی می‌کند.
فُرسی، فارغ از اینکه چه می‌گوید، نقالی گرم‌دهان و وارد به فوت‌وفنّ درام و قصه‌گویی است و این مهارتِ خود در نقل و قصه‌پردازی و دراماتیک کردن هرچیز را در نوشته‌های غیرداستانی کتاب «من‌ات به دنبال» هوشمندانه به کار می‌زند و خواننده را این‌گونه پای نوشته‌هایش می‌نشاند و دنبال خود به هرجا که خاطرخواه اوست می‌کشاند. از همین رو، حینِ خواندن یادداشت‌ها و خاطرات فُرسی در کتاب «من‌ات به دنبال»، چه با همۀ آن‌چه او می‌گوید موافق باشیم و چه نباشیم و چه به اصلِ موضوعِ مطرح در این نوشته‌ها علاقه‌مند باشیم و چه علاقه‌ای به آن نداشته باشیم، اغلب ترغیب می‌شویم متن را تا به‌آخر دنبال کنیم، چون خودِ نوشته به اثری هنری می‌ماند.
فُرسی در نوشته‌های کتاب «من‌ات به دنبال» گاه، میان گفتنِ اصلِ حرف، وقفه‌ای می‌اندازد و گریزی به آدمی و ماجرایی می‌زند و باز بر سرِ حرف اصلی می‌شود و این‌گونه نقلش را هزار‌و‌یک‌شب‌وار و قصه در قصه پیش می‌برد و ما را در تماشاخانه‌ای رنگارنگ می‌گرداند.
نثر فُرسی در یادداشت‌هایش نشان از اِشراف او به چم‌وخمِ زبان فارسی، هم فارسیِ کلاسیک و نوشتاری و هم فارسی گفتاری و شفاهی و عامیانه، دارد و فُرسی این‌ها را ماهرانه به‌هم می‌آمیزد و ماحصل این آمیزش، سبک و لحنی خاصّ خود اوست و نوشته‌هایی پُر از نکته‌سنجی و ظرافت و نقادی و متلک‌پرانی و نیش و کنایه و شوخ‌طبعی.
فُرسی همچنین در کتاب «من‌ات به دنبال» نمونه‌هایی خواندنی و آموختنی از مُرور و بررسی تئاتر و فیلم و گونه‌های دیگرِ هنر را پیشِ روی ما می‌گذارد. موجز حرف می‌زند و اصلِ مطلب را در چند جمله خلاصه می‌کند و البته چاشنیِ شوخی هم به آن می‌زند و حاشیه‌هایی مفرح و باریک‌بینانه هم به اصلِ حرف می‌افزاید اما اصل را قربانی حاشیه‌روی و پُرگویی نمی‌کند و در ضمن، تعارف و مجامله و اغراق در ستایش و تعریف‌وتمجید و افراط در ایرادگیری و بدگویی را هم کنار می‌گذارد و با دیدی نقادانه و درعین‌حال منصفانه به آن‌چه در حال مرور و بررسی آن است می‌پردازد.
کتاب «من‌ات به دنبال» همچنین پُر است از خاطراتی از چهره‌های سرشناس هنر و ادبیات ایران، از جمله ابراهیم گلستان و علی نصیریان و داریوش مهرجویی و شاهرخ گلستان و... . فُرسی در نقل خاطراتش از آدم‌ها بی‌پرده و بی‌تعارف و طناز است و خوب و بدِ کسانی را که با آن‌ها دوستی و آشنایی و نشست‌وبرخاست داشته، بی‌تعارف می‌گوید، همچنانکه در نقد هنرِ معاصر ایران نیز صریح و بی‌پرده و بی‌تعارف است، در عین اینکه جانب انصاف را هم نگه می‌دارد.
کتاب «من‌ات به دنبال» حاوی چند ترجمه از بهمن فُرسی هم هست که از آن جمله می‌توان به ترجمۀ دو قصه از ریچارد براتیگان اشاره کرد.
کتاب «من‌ات به دنبال» در نشر بیدگل منتشر شده است.

دربارۀ بهمن فُرسی، نویسندۀ کتاب «من‌ات به دنبال»
بهمن فُرسی، متولد 1312 در تبریز، نمایشنامه‌نویس، داستان‌نویس، شاعر، منتقد هنری و جُستارنویس ایرانی است. از او به‌عنوان آغازگر تئاتر پیشتاز ایران و یکی از اولین نمایشنامه‌نویسان آبزورد ایران یاد می‌شود.
فُرسی، همانند بسیاری از همنسلان خود، شخصیت فرهنگی‌ای همه‌فن‌حریف است و به کارهای متنوعی در حوزۀ فرهنگ پرداخته است. هم مدتی روزنامه‌نگاری کرده، هم نمایشنامه نوشته و کارگردانی کرده، هم داستان بزرگسال و داستان مصور برای کودکان نوشته، هم نقد و بررسی و جُستار و هم شعر و به این‌ها همه باید کارهایی دیگر، از جمله بازیگری و ترجمه، را نیز افزود. از تجربه‌های او در بازیگری، نقش‌آفرینی‌اش در دو فیلم «دایرۀ مینا» و «پستچی» داریوش مهرجویی است.
از جمله آثار بهمن فُرسی می‌توان به نمایشنامه‌های «گلدان»، «آرامسایشگاه» و «موش»، مجموعه داستان‌های «زیر دندان سگ» و «دوازدهمی»، رمان «شب یک شب دو»، داستان مصور «هفاایستوس» برای کودکان و دفتر شعر «خودرنگ» اشاره کرد.