کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» اثر هرژه
پانزدهمين کتاب از سِري کتابهاي «ماجراهاي تنتن». در کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»، با عنوان اصلي Tintin au pays de lor noir، با تنتن، خبرنگارِ مشهورِ مخلوقِ ژرژ رمي، نويسنده و کارتونيستِ بلژيکيِ متخلص به هرژه، همراه ميشويم و يکي ديگر از ماجراجوييهاي جذاب او را دنبال ميکنيم.
مجموعه کتابهاي «ماجراهاي تنتن» يک مجموع? کُميکبوکِ بيستوچهارتاييِ کلاسيکِ بسيار محبوب و مشهور است. در اين مجموعه، تنتن و سگش، ميلو، در هر کتاب به جايي از دنيا سفر ميکنند و ماجراهاي معمايي و مهيجي را از سر ميگذرانند.
اولين کتابِ مجموع? «ماجراهاي تنتن»، با عنوان «تنتن در شوروي»، در سال 1930 منتشر شد. مجموع? «ماجراهاي تنتن» مجموعهاي حادثهاي و ماجراجويانه و معمايي با چاشني طنز است. هرژه در خلق کتابهاي «ماجراهاي تنتن» به وقايع و اوضاع سياسي زمانهاش نيز نظر داشته است. تنتن در هر يک از کتابهاي اين مجموعه، از جمله در کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»، درگير معما و حوادثي مهيج ميشود.
بهجز تنتن و ميلو، که شخصيتهاي اصلي و ثابت مجموع? «ماجراهاي تنتن» هستند، بعضي شخصيتهاي ديگر اين مجموعه، از جمله کاپيتان هادوک، هم امروزه جزو شخصيتهاي داستاني فراموشنشدني تاريخ ادبياتند. شيوه و سبک طراحي و تصويرسازيهاي اين مجموعه نيز به شيوه و سبکي تأثيرگذار در خلق کميکبوک بدل شده است.
متن اصلي مجموعه کتابهاي «ماجراهاي تنتن» اولين بار بين سالهاي 1930 تا 1976 منتشر شده است.
از مجموع? «ماجراهاي تنتن» سريال انيميشن هم ساخته شده است. همچنين استيون اسپيلبرگ در سال 2011 انيميشن سهبعدي «ماجراهاي تنتن: راز اسب شاخدار» را براساس سه کتابِ اين مجموعه و با تلفيق ماجراهاي اين سه کتاب ساخت. سه کتابِ «ماجراهاي تنتن» که دستماي? اقتباس سينمايي اسپيلبرگ بودند، عبارتند از: «خرچنگ پنجهطلايي»، «راز اسب شاخدار» و «گنج راکام سرخپوش».
کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»، چنانکه اشاره شد، پانزدهمين کتاب از مجموع? بيستوچهارگان? «ماجراهاي تنتن» است.
متن اصلي کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» اولين بار در سال 1950 بهصورت کتاب منتشر شده است. پيش از آن اما اين داستان اولين بار بهصورت دنبالهدار در روزنامهاي بلژيکي به چاپ رسيد ولي با حمل? آلمان به بلژيک در جريان جنگ جهاني دوم و تعطيلي آن روزنامه، چاپ داستان متوقف شد و هرژه بعدها آن را تکميل و ابتدا بهصورت سريالي در مجلهاي کُميک به نام «تنتن» و سپس بهصورت کتاب منتشرش کرد.
مروري بر کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»
تنتن و ميلو در کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» به کشوري عربي و نفتخيز در خاورميانه سفر ميکنند و ما را هم در اين سفر با خود همراه ميکنند.
ماجراي کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» با انفجار عجيب ماشينها آغاز ميشود. ماشينها در شهر در حال انفجار هستند و کسي هم نميداند دليلش چيست. همه ميگويند بهدليل کيفيت بنزين است که موتور اتومبيلها منفجر ميشود. تنتن پي اين قضيه را ميگيرد. او به کشتياي که محمولههاي سوخت در آن قرار دارند ميرود تا ببيند اين بنزينهايي که باعث انفجار اتومبيلها ميشوند از کجا آمدهاند.
در ادام? کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» معلوم ميشود که شخصي به نام بابالحر، که صاحب چاه نفت است، اين محمولههاي بنزين را صادر ميکند. تنتن دنبال بابالحر ميرود که ببيند او کجاست اما او را پيدا نميکند. به همين دليل سراغ محمد بن قليش عزب، اميرِ سرزميني که به آن سفر کرده، ميرود تا از قضي? بابالحر سردرآورد. او ميفهمد که عبدالله، پسرِ محمد بن قليش عزب، دزديده شده است. تنتن حين جستجوي عبدالله سرنخهايي پيدا ميکند. اين سرنخها او را به شخصي به نام دکتر مولر ميرساند و اينگونه ماجراي ربوده شدن عبدالله در کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» به ماجراي بنزين و انفجار اتومبيلها پيوند ميخورد.
بين دکتر مولر و بابالحر ارتباطي هست و حين جستجوهاي تنتن بالاخره رو ميشود که جريان بنزين و انفجارها از چه قرار بوده است. با خواندن کامل کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» و همراهي با تنتن و ميلو در منطقهاي نفتخيز از خاورميانه، شما هم به راز اين معما پي خواهيد برد.
دربار? هرژه، نويسنده و تصويرگرِ کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»
ژرژ پروسپه رمي (Georges Prosper Remi)، معروف به هرژه (Hergé)، متولد 1907 و درگذشته بهسال 1983، کارتونيست و نويسند? بلژيکي بود. هرژه بيش از هر چيز به خاطر مجموعه کتابهاي مصوّر «ماجراهاي تنتن» مشهور است و بهواسط? اين مجموعه نام خود را در تاريخ کميکبوک و ادبيات کودک و نوجوان جاودانه کرده است.
کميکبوکهاي «ماجراهاي تنتن»، با قصههاي جذاب و شخصيتپردازي و نقاشي و تصويرسازيهاي ماهرانهشان، نهفقط محبوب کودکان و نوجوانان که براي بزرگسالان نيز جذاب و خواندنياند.
هرژه پيشتاز سبک موسوم به «لينيه کلر» در طراحي قصههاي مصور است که سبکيست که در آن از هاشور استفاده نميشود و مبتني بر رسم خطوط واضح با ضخامت يکسان و رنگهاي شفاف است.
کتاب «تنتن در شوروي»، که در ايران به نام «فرار از شوروي» هم به چاپ رسيده، چنانکه پيشتر نيز اشاره شد، اولين کتاب منتشرشده از «ماجراهاي تنتن» بود. متن اصلي کتاب «تنتن در شوروي» اولين بار بين سالهاي 1929 تا 1930 بهصورت دنبالهدار و هفتگي در نشريهاي منتشر شد و سپس در سال 1930 بهصورت کتاب به چاپ رسيد.
هرژه، بهجز مجموع? «ماجراهاي تنتن»، دو مجموعه کميکبوک معروف ديگر به نامهاي «کوئيک و فلوپکه» و «ماجراهاي ژو، زت و ژوکو» را هم خلق کرده است.
شهرت و محبوبيت مجموع? «ماجراهاي تنتن» براي هرژه بهقدري بود که او در اواخر عمر، اين شهرت را دستوپاگيرِ خود ميديد، چون تنتن، با شهرتش، هرژه را مجبور ميکرد که تنها به او بپردازد و هرژه سالهاي زيادي از عمرش را بر سر خلق ماجراهاي تنتن گذاشت. اين احساس فشار از جانب تنتن، منبع الهامي براي هرژه شد که نقاشيهايي عليه اين شخصيتِ خياليِ مخلوقِ خود خلق کند که يکي از آنها نقاشيايست که در آن تنتن، اربابِ هرژه است.
مردم اما تنتن را دوست داشتند و هنوز هم دوست دارند. مجموع? «ماجراهاي تنتن» دستمايهاي براي انواع اقتباسهاي تئاتري و راديويي و تلويزيوني و سينمايي و بازيهاي کامپيوتري بوده است. هرژه همچنين تأثيري چشمگير بر کميکبوک، مخصوصاً کميکبوک اروپايي، گذاشته است.
محبوبيت و شهرت و اهميت هرژه در حوز? کميکبوک باعث شد که در سال 2009 موزهاي در بلژيک به نام او افتتاح شود.
درباره ترجم? فارسي کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»
کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» با ترجم? نادر تکميلهمايون در نشر کتاب چ، ناشر کتابهاي کودک و نوجوانِ خانواد? فرهنگي چشمه، منتشر شده است.
نادر تکميلهمايون، متولد 1347 در پاريس، فيلمساز، فيلمنامهنويس، مترجم، منتقد فيلم و روزنامهنگار ايراني است. او فرزند ناصر تکميلهمايون، جامعهشناس و مورخ ايراني، است.
تکميلهمايون داراي ليسانس مترجمي و ادبيات فرانسه است. او همچنين در مدرس? سينمايي فميس در فرانسه کارگرداني خوانده است.
تکميلهمايون ساخت چهار فيلم کوتاه، از جمله مستندي به نام «ايران: يک انقلاب سينمايي»، و يک فيلم بلند داستاني، به نام «تهرون»، را در کارنام? فيلمسازي خود دارد. فيلم «تهرون» او جايز? هفت? منتقدين جشنوار? فيلم ونيز را گرفته است. او همچنين در دوراني که در ايران دانشجو بود، بهعنوان منتقد فيلم و روزنامهنگار، با نشريات سينمايي، از جمله ماهنام? فيلم و هفتهنام? سروش، همکاري ميکرد.
از ترجمههاي نادر تکميلهمايون از مجموع? «ماجراهاي تنتن»، بهجز کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه»، ميتوان به کتابهاي «هفت گوي بلورين»، «معبد خورشيد»، «ستارهي اسرارآميز» و «راز اسب شاخدار» و از ديگر ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «مارتين اسکورسيزي»، «استيون اسپيلبرگ»، «آکيرا کوروساوا» و «تمرين فيلمنامهنويسي» اشاره کرد.
از کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» ترجمههاي فارسي ديگري هم موجود است. از جمل? اين ترجمهها ميتوان به ترجم? گروه مترجمان نشر رايح? انديشه، منتشرشده با همکاري اين انتشارات و مؤسس? انتشارات قدياني، اشاره کرد.
کتاب «تنتن در سرزمين طلاي سياه» در سالهاي دور نيز، با ترجم? خسرو سميعي، در انتشارات يونيورسال منتشر شده است.
