دختر استالین 2 جلدی

کتاب «دختر استالین» اثر رزماری سالیوان، ترجمه بیژن اشتری، نشر ثالث
زندگی‌نامه سوتلانا علیلویوا، دختر استالین، که اگرچه بر پایه مستدات تاریخی نوشته شده اما روایت کتاب به گونه‌ای است که می‌توان آن را یک رمان هم در نظر گرفت. کتاب «دختر استالین» در سال 2016 منتشر شد و مورد توجه قرار گرفت و جوایزی از جمله جایزه پلوتارک، آر. بی. سی تیلور و هیلاری وستون به دست آورد. این کتاب همچنین در فهرست بهترین کتاب‌های روزنامه «دیلی میل» هم بود.
رزماری سالیوان پنج سال مشغول تحقیق و پژوهش برای نوشتن زندگینامه سوتلانا علیلویرا در کتاب «دختر استالین» بوده است.
کتاب «دختر استالین» حاصل مصاحبه‌های مفصل و پرتعدادی است که نویسنده کتاب با اعضای خانواده و دوستان و آشنایان سوتلانا در کشورهای مختلف انجام داده است؛ از مسکو و گرجستان گرفته تا امریکا و هندوستان و سوییس و بریتانیا.
سالیوان برای نوشتن کتاب «دختر استالین» علاوه بر این مصاحبه‌ها و اطلاعاتی که خود به دست آورده از نامه‌های شخصی سوتلانا و مخاطبان نامه‌ها، اسناد محرمانه آرشیوهای سیا، کا گ ب، حزب کمونیست شوروی و.. استفاده کرده است.
کتاب «دختر استالین» می‌تواند طیف گسترده‌ای از خوانندگان داشته باشد؛ از علاقه‌مندان به تاریخ و زندگینامه گرفته تا علاقه‌مندان داستان‌ها و رمان‌هایی که در بستری تاریخی روایت می‌شوند.

مروری بر کتاب «دختر استالین»
رزماری سالیوان در کتاب «دختر استالین» زندگی سوتلانا علیلویوا را از لحظه تولد تا لحظه مرگش پی گرفته است.
در کتاب «دختر استالین» با روایتی منسجم و خواندنی از سیر زندگی پرفراز و نشیب سوتلانا علیلویوا روبرو هستیم. رزماری سالیوان به خوبی با شعر و ادبیات آشنا است و این نکته در نوشتن کتاب‌های زندگینامه به او کمک کرده است. در کتاب «دختر استالین» نیز شیوه روایت به گونه‌ای است که می‌توانیم بگوییم با اثری داستانی سروکار داریم و به قول مترجم کتاب، «این رمانی است که حوادثش در یک پس‌زمینه تاریخی بزرگ رخ می‌دهد: شوروی زمان استالین و جنگ جهانی دوم و سپس دوره خروشچف و جنگ سرد و نهایتا فروپاشی شوروی.»
برخی منتقدانی که به بررسی کتاب «دختر استالین» پرداخته‌اند معتقدند که این کتاب پس از کتاب «امید علیه امید» ماندلشتام بهترین زندگینامه‌ای است که در چند دهه اخیر حول موضوع شوروی نوشته شده است.
رزماری سالیوان در پیشگفتار کتاب «دختر استالین» به موقعیت خطیر سوتلانا علیلویوا اشاره کرده است. به اینکه او هر چقدر تلاش کرد هیچ گاه نتوانست خودش را از زیر سایه پدرش خارج کند: «هرجا بروم، خواه استرالیا باشد خواه جزایری دوردست، همیشه زندانی سیاسی نام پدرم خواهم بود.»
زندگی سوتلانا علیلویوا در شوروی دردناک بود. در کتاب «دختر استالین» می‌بینیم که او چه مصایبی را در سال‌های کودکی و نوجوانی‌اش را پشت سر گذاشته بود. مادرش، نادژدا علیلویوا، زمانی که سوتلانا تنها شش سال و نیمش بود خودکشی کرد. سیر پاکسازی‌ها حتی به خانواده خود او هم کشیده بود.
با مرگ استالین شکل دیگری از مسایل دامن‌گیر زندگی سوتلانا شد. سالیوان در کتاب «دختر استالین» می‌گوید پس از مرگ پدر سوتلانا در 1953 تراژدی‌ها ادامه پیدا کرد. برادر بزرگ‌ترش، واسیلی، دستگیر و سرانجام به خاطر اعتیاد شدید به الکل در 1962 درگذشت. دوستان روشنفکر سوتلانا در اواسط دهه 1960 دستگیر و به اردوگاه‌های کار اجباری فرستاده شدند. سرانجام بارقه امیدی در زندگی سوتلانا شکل گرفت اگرچه این نیز زودگذر بود. او توانست رابطه‌ای آرام و شاد با یک مرد هندی برقرار کند و آنها پس از مدتی تصمیم به ازدواج گرفتند اما مقامات بلندپایه شوروی مانع ازدواج او با یک تبعه خارجی شدند.
در کتاب «دختر استالین» می‌بینیم که زندگی سوتلانا تا چه حد پرتلاطم بوده است. یکی از نقاط قابل توجه زندگی او این بود که او در اواسط عمرش، در چهل و یک سالگی، تصمیم گرفت به امریکا پناهنده شود. او در عصر روز ششم مارس 1967 وارد سفارت امریکا در دهلی‌نو شد و درخواست پناهندگی داد. او می‌خواست از نظارت و کنترل مقامات شوروی در زندگی‌اش خلاص شود. اما امریکا از بیم اینکه این کار به بی‌ثباتی رابطه با شوروی منجر می‌شود حاضر به پذیرش درخواست سوتلانا نشد. او سرانجام توانست با ویزای جهانگردی وارد امریکا شود. او درواقع مشهورترین پناهنده سیاسی شوروی در امریکا بود. او در امریکا هم حوادث مختلفی پشت سر گذاشت از جمله اینکه ثروتی به دست آورد و آن را از دست داد.
نویسنده کتاب «دختر استالین» در وصف سوتلانا می‌گوید که او شباهت کمی به پدرش داشت. به خشونت هیچ اعتقادی نداشت و آدم بسیار خطرپذیری بود و به زندگی عشقی متعهدانه داشت و برخلاف همه توقعات فرد خوش‌بینی بود اگرچه در طول دوره زندگی‌اش شاهد قساوت‌های قرن بیستم به جانکاه‌ترین شیوه‌های ممکن بود و شخصا وجه تیره و تار تجربه انسانی را دیده و لمس کرده بود؛ تجربه‌ای که تنها معدودی از آدم‌ها توانسته بودند این چنین به صورت مستقیم با آن مواجه شوند. سوتلانا در وسط نبرهای قدرت دوره جنگ سرد، مابین دو دنیای شرق و غرب گیر افتاده بود و باید گفت که هیچ کدام از این دو برخورد خوبی با او نکردند. او مجبور شد به تدریج یاد بگیرد که غرب چگونه عملکردی دارد. این فرایند یادگیری در نوع خودش جالب، اما غالبا غم‌انگیز بود.

درباره رزماری سالیوان نویسنده کتاب «دختر استالین»
رزماری سالیوان، متولد 1947، شاعر و زندگی‌نامه‌نویس کانادایی و استاد بازنشسته دانشگاه تورنتو است. او پس از تحصیلات متوسطه با بورس تحصیلی به دانشگاه مک گیل رفت و نهایتا مدرک دکتری خود را از دانشگاه ساسکس دریافت کرد. سالیوان سپس مشغول تدریس شد و در کنار آن به نویسندگی هم پرداخت. او پس از مدتی دریافت که علاقه زیادی به نوشتن زندگینامه دارد و چندین کتاب در این زمینه نوشت که با استقبال هم روبرو شدند.

درباره ترجمه کتاب «دختر استالین»
کتاب «دختر استالین» با ترجمه بیژن اشتری توسط نشر ثالث منتشر شده است.
بیژن اشتری، متولد 1342، مترجم ایرانی است که عمدتا کتاب‌هایی در زمینه تاریخ ترجمه کرده است. او فارغ‌التحصیل رشته میکروب‌شناسی از دانشگاه تهران است اما علاقه‌اش به تاریخ سبب شده به سراغ ترجمه برود. «ادبیات علیه استبداد»، «حرمسرای قذافی»، «امید علیه امید»، «دختر استالین» و «خودآموز دیکتاتورها» برخی از ترجمه‌های او هستند.