افسانه های تبای

معرفی کتاب افسانه‌ های تبای

سه نمایشنامۀ کلاسیک خواندنی از یونان باستان. افسانه‌های تبای ترجمۀ فارسی سه نمایشنامۀ مهم از سوفوکلس، نمایشنامه‌نویس بزرگ یونانی، است.
نمایشنامه‌هایی که در کتاب افسانه‌های تبای می‌خوانید عبارتند از: «ادیپوس شهریار»، «ادیپوس در کلنوس» و «آنتیگنه».

دربارۀ کتاب افسانه ‌های تبای

سه نمایشنامه‌ای که از سوفوکلس در افسانه‌های تبای ترجمه و منتشر شده، به‌لحاظ مضمونی به‌ یکدیگر پیوسته و مرتبطند. این هر سه نمایشنامه مرحله‌هایی از پایان سرنوشت یک خانواده، یعنی خانوادۀ ادیپ، را به نمایش می‌گذارند.
در نمایشنامۀ «ادیپوس شهریار» که از آثار بسیار مشهور و مهم و تأثیرگذار ادبیات جهان است و دستمایۀ انواع اقتباس‌ها و نیز الهام‌بخش نظریۀ عقدۀ ادیپ فروید بوده است، از تراژدی پدرکشی سخن می‌رود و از کسی که به‌رغم همۀ تلاش‌ها برای اینکه سرنوشتش آن‌گونه که پیشگویی شده رقم نخورد، دست‌آخر به دام تقدیری می‌افتد که بر پیشانی‌اش نوشته‌اند.
نمایشنامۀ «ادیپوس در کلنوس» نیز باز داستان ادیپ است. سوفوکلس در این نمایشنامۀ ترجمه و منتشر شده در کتاب افسانه‌های تبای داستان تبعید ادیپ به کلنوس را روایت می‌کند؛ تبعیدی به خواست خود ادیپ.
در نمایشنامۀ «ادیپوس در کلنوس» ادیپ به‌همراه دخترش، آنتیگنه، به تبعید می‌رود و این دختر، خود شخصیت اصلی سومین نمایشنامۀ افسانه‌های تبای یعنی نمایشنامۀ «آنتیگنه» است؛ نمایشنامه‌ای مشهور در بین آثار کلاسیک که دربارۀ نافرمانی یک زن از فرمان پادشاهی‌ست که او را از دفن جسد برادرش منع کرده است.
افسانه‌های تبای سه تراژدی بزرگ دربارۀ مسائل و دردها و رنج‌ها و کشمکش‌های بنیادین آدمی و فجایعی‌ست که نوع بشر در همۀ دوران‌ها به اشکال مختلف تجربه کرده و می‌کند. این سه تراژدی همچون هر اثر بزرگ کلاسیک دیگری، هنوز که هنوز است خواندنی‌اند و انسان امروز می‌تواند مسائل عصر خود را در آن‌ها بیابد.
افسانه‌های تبای با ترجمه و مقدمۀ شاهرخ مسکوب و مقاله‌ای از آندره بونار دربارۀ نمایشنامۀ «آنتیگنه» در انتشارات خوارزمی منتشر شده است.

بخشی از نمایشنامۀ ادیپوس شهریار از کتاب افسانه ‌های تبای

«بیماری مردمان را فراگرفته
و هر درمانی تباه است،
زمین بایر و رنجهای بی‌بار تولد را
آفت نصیب است.
زندگان پیاپی
از آتش سرکش به شب می‌شتابند.

برتر از هر گفتار: شهر مرگ‌آفرین،
و کوچه‌ها از مردگان بویناک است.
کودکانش جان می‌سپارند، هیچکس نمی‌گرید.
هیچکس بر سر رحم نمی‌آید.
مادران در آستانۀ محرابها به زانو در افتاده‌اند.
آتنۀ زرین، به سوی زاری ما فراز آی!
آپولون، بشنو و به درمان کوش.

جنگ، نه چکاچاک مفرغین، بلکه فریادکنان
گرداگرد ما
در کار بلا آشفتن است، جادوی مرگ گرماگرم پرواز است».

دربارۀ سوفوکلس، نویسندۀ کتاب افسانه ‌های تبای

سوفوکلس، متولد 496 / 497 و درگذشته در 405 / 406  قبل از میلاد، نمایشنامه‌نویس یونانی بود. او از تراژدی‌نویسان برجستۀ جهان و در کنار آیسخولوس و اوریپید، یکی از سه تراژدی‌نویس یونان باستان است که نمایشنامه‌هایی از آن‌ها باقی مانده است.
سوفوکل بیش از صدوبیست نمایشنامه نوشت اما فقط هفت نمایشنامۀ کامل از او به‌جا مانده که از جملۀ آن‌ها می‌توان به نمایشنامه‌های «ادیپوس شهریار»، «آنتیگنه»، «الکترا»، «آژاکس» و «ادیپوس در کلنوس» اشاره کرد.

کتاب افسانه‌ های تبای برای چه مخاطبانی مناسب است؟

خواندن افسانه‌های تبای سوفوکلس را به همۀ علاقه‌مندان ادبیات نمایشی، خصوصاً علاقه‌مندان نمایشنامۀ کلاسیک و ادبیات نمایشی یونان باستان، پیشنهاد می‌کنیم.