فیلمنامه نویسی در قرن 21

کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21: راهنمای جامع فیلمنامه‌نویسی برای فیلم‌های فردا» نوشتۀ لیندا آرنسون
راهنمایی برای نوشتن فیلمنامه‌های نامتعارف و غیرخطی. کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21: راهنمای جامع فیلمنامه‌نویسی برای فیلم‌های فردا»، با عنوان اصلی The 21st Century Screenplay: A Comprehensive Guide to Writing Tomorrows Films، کتابی‌ست در آموزش چگونگی نوشتن فیلمنامه‌هایی که از منطق کلاسیک پیروی نمی‌کنند و قراردادهای متعارف قصه‌گویی را به هم می‌زنند.
لیندا آرنسون در کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21»، چنانکه در مقدمۀ شاپور عظیمی بر ترجمۀ فارسی این کتاب اشاره شده، روش‌هایی را برای فیلمنامه‌نویسی آموزش می‌دهد که در تقابل با شیوه معروف سه‌پرده‌ای سید فیلد هستند.
کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» کتابی‌ست باب طبع آن‌ها که دوست ندارند در فیلم‌هایشان قصه را به شیوه معمول و سرراست روایت کنند و ترجیح می‌دهند به‌شیوه فیلم‌هایی مثل «داستان عامه‌پسند» و «یادآوری» و «21 گرم» توالی زمانی رویدادها را به هم بزنند و حوادث را پس‌وپیش نقل کنند و از روایت‌های موازی استفاده کنند و با این ترفندها ذهن تماشاگر را بیشتر با آنچه بر پرده سینما رخ می‌دهد درگیر کنند و مشارکت حداکثری او را برانگیزند.
آن‌ها که می‌خواهند فیلمنامه‌هایی غیرکلیشه‌ای، تجربی و غیرکلاسیک بنویسند و در عین حال توجه مخاطب را به فیلمنامه‌‌هایشان جلب کنند، می‌توانند از کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» آموزه‌های ارزشمندی کسب کنند.
متن اصلی کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» اولین بار در سال 2010 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21»
کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21»، چنانکه پیش‌تر اشاره شد، کتابی متفاوت با کتاب‌های سید فیلد در آموزش فیلمنامه‌نویسی است و آموزه‌های آن در نقطۀ مقابل آموزه‌های کلاسیک و جاافتاده سید فیلد و رویکرد سه‌پرده‌ای او در فیلمنامه‌نویسی قرار دارد.
لیندا آرنسون در کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» بر آن است که نه فقط آموزه‌هایی برای نوشتن فیلمنامه‌هایی یکسره متفاوت با فیلمنامه کلاسیک، بلکه روش‌هایی برای رفع موانع ساختاری فیلمنامه‌های کلاسیک که از روایت سه‌پرده‌ای تبعیت می‌کنند ارائه دهد و نشان دهد که چطور فیلمنامه‌هایی که از الگوی سه‌پرده‌ای استفاده می‌کنند می‌توانند با نوآوری‌هایی بر موانع فیلمنامه‌های کلاسیک فائق آیند.
کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» با این باور نوشته شده است که هیچ ساختار صُلب و غیر قابل تغییری در فیلمنامه‌نویسی وجود ندارد و همیشه می‌توان قواعد تثبیت‌شده را به هم زد و طرحی نو در انداخت.
البته در کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» آنچه مدّ نظر نویسنده است، فیلمنامه‌هایی با مخاطب خیلی خاص و محدود نیست. آرنسون در این کتاب بر آن است که به علاقمندان فیلمنامه‌نویسی بیاموزد که چطور فیلمنامه‌هایی نامتعارف و مغایر با فیلمنامه‌های کلاسیک و در عین حال جذاب و پرمخاطب بنویسند. از همین روست که او در کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» بر اهمیت ایده نیز تأکید می‌کند و ایده خلاقانه را شرط توفیق یک فیلمنامه می‌داند.
در کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» مباحث نظری و آموزشی با تحلیل فیلم‌های مختلفی که با مباحث مطرح در این کتاب مرتبط‌اند و ارجاع به این فیلم‌ها همراه است. از جملۀ این فیلم‌ها می‌توان به «زیبایی امریکایی»، «پیانو» و «21 گرم» اشاره کرد.
کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» از پیشگفتاری با عنوان «قلمرو کشف‌ناشده»، مقدمۀ نویسنده و شش بخش تشکیل شده. بخش‌های شش‌گانۀ کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» عبارتند از: «پیدا کردن ایده»، «ساختار روایی متداول»، «طراحی عملی»، «روایت موازی»، «گمشده در روایت: فیلم‌هایی با نقص‌های ساختاری» و «روی کاغذ آوردن».
کسب سریع ایده‌های خوب از مدل‌های سینمایی، پروتاگونیست‌ها و شخصیت‌هایی که پروتاگونیست به‌نظر می‌رسند اما نیستند، شخصیت‌پردازی، ژانرهایی با معضلات طراحی خاص، شش طبقه‌بندی روایت موازی، غیرعادی‌بودن در روایت متوالی، روایت چندپروتاگونیستی، سفرهای دوگانه، فلاش‌بک مربوط به شرح‌حال و صدای روی تصویر، فیلم‌های چمدانی، ریتم و ارتباط و معنا و پایان‌بندی در روایت متوالی گسیخته، نقص ساختاری فیلم‌هایی با روایت موازی و نوشتن صحنه، از جمله موضوعاتی هستند که در بخش‌های مختلف کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» به آن‌ها پرداخته شده است.
در بخشی از کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» می‌خوانید: «موارد فراوانی در صنعت سینما هست که نویسنده نمی‌تواند کنترلی بر آن‌ها داشته باشد. آن‌چه می‌توانیم کنترلش کنیم ایده‌هایی است که برای فیلمنامه‌ی خودمان انتخاب می‌کنیم. مهم‌ترین عنصر سازنده در فیلمنامه‌نویسی داشتنِ ایده‌ی عالی برای فیلم است. ممکن است این نکته‌ای بسیار آشکار به‌نظر برسد اما، در واقع، بسیاری از نویسندگان بااستعداد نمی‌توانند فیلمنامه‌هایی در سطح جهانی بنویسند چون ایده‌هایی را انتخاب می‌کنند که، در عین جذابیت و عمیقاً ملموس‌بودن، متأسفانه، آن‌قدر که باید بااصالت نیستند تا در رسانه‌ی گران‌قیمت فیلم سینمایی بتوانند رقابت کنند؛ به‌ویژه اکنون که فیلم‌ها، برای رقابت در بازار، باید از درام‌هایی استفاده کنند که خط‌مشی‌های پیوسته رو به گسترشی را دنبال می‌کنند. البته ما همگی باید، به فیلم‌هایی که فیلمنامه‌شان را می‌نویسیم، تعهدی پرشور و پراحساس داشته باشیم اما هیچ نقطه‌ای در نگارش فیلمنامه‌ها نیست که نشود آن را ساخت و این به‌معنای پرسیدن پرسش‌های دشوار ضروری در اوایل کار است. پرسش این نیست که «آیا با شور و احساس می‌توانم فیلمنامه‌ای بر اساس این موضوع بنویسم؟» بلکه این است که «آیا فیلم من به‌طور واضحی ارژینال است که تماشاگران تمام دنیا، دوشنبه‌شب باران‌زده‌ای، به سینما بروند و تماشایش کنند؟»»

درباره لیندا آرنسون، نویسنده کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21»
لیندا آرنسون (Linda Aronson)، متولد 1950، فیلمنامه‌نویس، نویسنده داستان نوجوان، مشاور فیلمنامه، مدرس فیلمنامه‌نویسی و نمایش‌نامه‌نویس استرالیاییِ زاده انگلیس است. فیلمنامۀ «کاستاس» از آثار مهم و قابل توجه اوست.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21»
کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21: راهنمای جامع فیلمنامه‌نویسی برای فیلم‌های فردا» با ترجمه و مقدمۀ شاپور عظیمی در انتشارات بنیاد سینمایی فارابی منتشر شده است. شاپور عظیمی، متولد 1342، منتقد و مدرس سینما و مترجم ایرانی است. عظیمی دارای لیسانس کارگردانی و فوق لیسانس سینما از دانشگاه هنر است. او کار نوشتن و ترجمه را در نشریات سینمایی آغاز کرده و از او مقاله‌های بسیاری در مجله‌های تخصصی سینمایی منتشر شده است. از ترجمه‌های شاپور عظیمی می‌توان به کتاب‌های «معناسازی: استنتاج و بلاغت در تفسیر سینما»، «روان‌شناسی و زیبایی‌شناسی سینما»، «داستایفسکی و روند خلاقیت ادبی»، «طراحی و نوشتن داستان‌های معمایی»، «سلول شیشه‌ای» و «هیچکاک در مقام فیلسوف» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «فیلمنامه‌نویسی در قرن 21» در گودریدز: 4.22 از 5.