مبانی سینما 2

کتاب «مبانی سینما 2» نوشتۀ ویلیام فیلیپس
مباحثی در باب فیلمنامه و داستان فیلم، ژانرهای سینمایی و انواع فیلم‌های داستانی و غیرداستانی. ویلیام فیلیپس در کتاب «مبانی سینما 2» از موضوعاتی در ارتباط با سینما و فیلم و فیلمسازی سخن می‌گوید که با شناخت آن‌ها می‌توانیم تفاوت‌های بین انواع فیلم‌ها را درک کنیم و همۀ فیلم‌ها را با معیارهای واحد نسنجیم. اصلی‌ترین موضوعی که در کتاب «مبانی سینما 2» از آن سخن رفته است، جنبۀ روایی فیلم‌ها و تقسیم‌بندی آن‌ها بر اساس نوع داستان و شیوه روایت‌پردازی در آن‌هاست. در بخشی از این کتاب نیز از انواع فیلم‌های غیرداستانی و نیز از سینمای انیمیشن سخن رفته است.
کتاب «مبانی سینما 2» بخش دوم کتاب «مبانی سینما»، با عنوان اصلیFilm: An Introduction، است. کتاب «مبانی سینما» مرجعی جامع برای درک بهتر و دقیق‌تر سینما و جنبه‌های گوناگون کار فیلمسازی و نیز آشنایی با ژانرهای سینمایی و انواع فیلم و مبانی نقد و تحلیل و بررسی و مرور فیلم است. هر بخش از کتاب «مبانی سینما» در چاپ فارسی در سه جلد جداگانه ترجمه و منتشر شده و «مبانی سینما 2» جلد دوم این کتاب است.
ویلیام فیلیپس در کتاب «مبانی سینما» در سه بخش به آموزش اصول پایه‌ای سینما و طرح مباحثی در باب فیلم و فیلمسازی و درک و تحلیل و نقد فیلم می‌پردازد که دانستن‌شان به مخاطبان سینما کمک می‌کند درک بهتری از فیلم‌های مختلفی که می‌بینند، پیدا کنند و صرفاً به درک غریزی فیلم‌ها اکتفا نکنند و لذت فیلم‌ دیدن را با شناخت علمی سینما و مبانی آن پیوند زنند. با خواندن کتاب «مبانی سینما» یاد می‌گیریم که چطور مخاطب بهتر و دقیق‌تر فیلم‌ها باشیم و چگونه فیلم‌ها را نقد و تحلیل و ارزیابی کنیم.
متن اصلی کتاب «مبانی سینما» اولین بار در سال 1999 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «مبانی سینما 2»
کتاب «مبانی سینما 2» از مقدمه‌ای کوتاه و چهار فصل تشکیل شده که عبارتند از: «منابع فیلم‌های داستانی»، «انواع فیلم‌های داستانی»، «اجزای روایی سینمای داستانی» و «بدیل‌هایی برای فیلم‌های زنده داستانی».
در فصل اول کتاب «مبانی سینما 2» ابتدا توضیحاتی درباره فیلمنامه و انواع آن، به لحاظ نسبت فیلمنامه با فیلمی که براساس آن ساخته شده و نیز جنبۀ کاربردی‌اش در رَوَندِ تبدیل به فیلم و تغییراتی که در این رَوَند در فیلمنامۀ اولیه پدید می‌آید و نیز معرفی‌ای از استوری‌برد و کارکرد آن آمده است. فیلیپس در این بخش، با مقایسۀ قسمتی از فیلمنامۀ اولیۀ فیلم «مرد سوم» که گراهام گرین نویسنده آن است و فیلمنامۀ مورد استفاده کارول رید، کارگردان فیلم و آنچه در نهایت به فیلم تبدیل شده، نشان می‌دهد که یک فیلمنامه در فرایند تبدیل شدن به فیلم ممکن است چه تغییراتی بکند و چنین تغییراتی براساس چه ضرورت‌هایی اعمال می‌شود.
اما بخش عمده فصل اول کتاب «مبانی سینما 2» به بحث درباره منابع اقتباسی فیلم‌های داستانی و انواع این منابع، اعم از رویدادهای تاریخی و رمان و نمایشنامه و... اختصاص دارد.
در فصل دوم کتاب «مبانی سینما 2» از ژانرهای سینمایی و انواع فیلم‌های داستانی سخن رفته است. در این فصل به موضوعاتی چون سینمای وسترن، فیلم نوآر، سینمای نئورئالیستی ایتالیا، سینمای موج نو فرانسه، فیلم‌های مستقل اروپایی و سینمای مستقل امریکا پرداخته شده است.
فصل سوم کتاب «مبانی سینما 2» درباره عناصر و اجزاء داستان و شیوه روایت‌پردازی در سینمای داستانی است. در این فصل از موضوعاتی نظیر داستان، ساختار، شخصیت، زمان، فیلم بلند و فیلم کوتاه و سبک سخن رفته است.
فصل چهارم و پایانی کتاب «مبانی سینما 2» هم درباره انواع سینمای غیرداستانی و نیز انیمیشن و متحرک‌سازی است. سینمای مستند، شخصیت‌های واقعی، فیلم‌برداری در مکان‌های واقعی، فیلم‌های تجربی، سینمای تجربی در برابر سینمای تجاری و فیلم‌های ترکیبی از جمله موضوعاتی‌اند که در این فصل از کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.
فیلیپس مباحث خود را در کتاب «مبانی سینما 2» با آوردن مثال‌های متعدد از فیلم‌های گوناگون و نیز عکس‌هایی از صحنه‌های فیلم‌ها ملموس می‌کند.
در بخشی از مقدمۀ کتاب «مبانی سینما 2» درباره اهمیت و ضرورت دانستن آنچه در این کتاب به آن پرداخته شده است، می‌خوانید: «بررسی انواع مختلف فیلم‌های سینمایی دلایل متعددی دارد. بررسی منابع داستانی، نوع فیلم و ویژگی‌های هر فیلم به ما کمک می‌کند تا هر فیلم را به دیگر فیلم‌ها ارتباط دهیم و بدین‌وسیله به درک شفاف‌تری از آن دست یابیم. از سوی دیگر، با بررسی دقیق انواع فیلم، رسانۀ سینما را بهتر و جامع‌تر درک می‌کنیم و ویژگی‌ها، تکنیک‌ها، قالب‌ها و عملکردهای انواع فیلم‌ها را می‌شناسیم. درک این نکته که رسانۀ سینما به مراتب جامع‌تر و پیچیده‌تر از تصویری است که بر پرده سینما نقش می‌بندد، به ما کمک می‌کند تا از ساده‌سازی‌ها و بحث‌های کلیشه‌ای رایج درباره رسانۀ سینما بپرهیزیم. برای مثال، همۀ فیلم‌های سینمایی بین 80 تا 180 دقیقه نیستند، داستان خاصی را بیان نمی‌کنند و اصراری بر تأکید بیش‌تر بر ارزش‌های خاصی ندارند. درواقع، همۀ فیلم‌ها الزاماً تعهد ندارند که منسجم، کامل و مقبول باشند.»

درباره ویلیام فیلیپس، نویسنده کتاب «مبانی سینما 2»
ویلیام اچ. فیلیپس (William H. Phillips)، متولد 1940، مدرس و تحلیل‌گر سینما و نویسنده کتاب‌هایی نظری و آموزشی در این حوزه است. فیلیپس دارای دکترای ادبیات نمایشی و مطالب سینمایی از دانشگاه ایندیانا است. از او به‌جز کتاب «مبانی سینما»، دو کتاب هم به نام‌های «تحلیل فیلم» و «نگارش فیلمنامۀ فیلم‌های کوتاه» منتشر شده است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «مبانی سینما 2»
کتاب «مبانی سینما 2» با ترجمۀ رحیم قاسمیان در انتشارات ساقی منتشر شده است. رحیم قاسمیان، متولد 1331، مترجم کتاب‌هایی عمدتاً در حوزه سینماست. از دیگر کتاب‌های سینمایی که با ترجمۀ او به چاپ رسیده می‌توان به «درک تئوری فیلم: چگونه فیلم‌ها را بفهمیم»، «هیچکاکی که نمی‌شناسید! (آلفرد هیچکاک از خلال مقالات، گفتارها و مصاحبه‌هایش)» و فیلمنامۀ «غرامت مضاعف» اشاره کرد.