سفر دور و دراز به وطن و دو نمایشنامه دیگر

کتاب «سفر دور و دراز به وطن و دو نمايشنام? ديگر» اثر يوجين اونيل
سه نمايشنامه از دريا و دنياي دريانوردان. کتاب «سفر دور و دراز به وطن و دو نمايشنام? ديگر» مجموع? سه نمايشنامه از يوجين اونيل است که اونيل در نگارش آن‌ها از تجربه‌هاي خود از سفرهاي کاري دريايي‌اش مايه گرفته است.
يوجين اونيل در دوره‌اي از زندگي‌اش روي کشتي کار مي‌کرد و تجاربي دست ‌اول از عالم دريانوردي و خُلقيات دريانوردان داشت و دنياي خشن دريانوردان و محيط دريا را خوب مي‌شناخت.
اونيل در نمايشنامه‌هايي که ترجمه‌هايشان را در کتاب «سفر دور و دراز به وطن» مي‌خوانيد، تجربه‌هاي خود از دريا و زندگي دريانوردي را دستماي? خلق درام‌هايي قرار داده که در هم? آن‌ها شاهد کشمکش انسان با طبيعت دريا و نيز تأثير دريا و زندگي روي کشتي بر خُلق‌وخوي انسان‌ هستيم.
نمايشنامه‌هاي کتاب «سفر دور و دراز به وطن» همچنين، با ايجاد موقعيت‌هاي دراماتيک بر پهن? بيکران دريا، بر بعضي مسائل و کشمکش‌هاي بنيادين آدمي سخن مي‌گويند.
گفتني‌ست که نمايشنام? «سفر دور و دراز به وطن» اين کتاب يکي از نمايشنامه‌هايي است که منبع اقتباس فيلمي به همين نام، به‌ کارگرداني جان فورد، کارگردان بزرگ سينماي کلاسيک، و بازيگري جان وين، بازيگر مشهور سينما، بوده است. اين فيلم، اقتباسي از چند نمايشنام? يوجين اونيل، از جمله نمايشنام? «سفر دور و دراز به وطن»، است.

مروري بر کتاب «سفر دور و دراز به وطن»
آن‌چه هر سه نمايشنام? کتاب «سفر دور و دراز به وطن» يوجين اونيل را به هم ربط مي‌دهد، چنانکه پيش‌تر نيز اشاره شد، حضور دريا، به‌عنوان پس‌زمين? وقايع اين هر سه نمايشنامه، است.
اونيل در نمايشنامه‌هاي کتاب «سفر دور و دراز به وطن» از تأثير دريا و زندگي روي کشتي بر خُلقيات آدم‌هايي مي‌نويسد که زندگي‌شان در دريا و روي کشتي‌ها مي‌گذرد و به‌واسط? نوع زندگي دشوار‌شان، طبيعتي خشن پيدا مي‌کنند و گاه نيز کارشان به جنون و توهم مي‌کشد.
نمايشنامه‌هاي کتاب «سفر دور و دراز به وطن» نمايش دهند? تعصبات، بدبيني‌ها و هراس‌هايي هستند که از روابط محدود روي کشتي و محيط محدودي که دريانوردان در آن به‌سر مي‌برند، پديد مي‌آيد. اونيل در اين نمايشنامه‌ها نشان مي‌دهد که دريا با هم? وسعت خود چگونه مي‌تواند محدوديت و تنگنايي را براي آدم‌هايي که مدام روي دريا زندگي مي‌کنند اما گويي با خُلق‌وخوي دريا خو نگرفته و با آن آشتي نکرده‌اند، رقم زند و طبيعتي خشن به آن‌ها ببخشد. از اين لحاظ مي‌توان نمايشنامه‌هاي کتاب «سفر دور و دراز به وطن» را نمايشنامه‌هايي با رنگ‌وبويي ناتوراليستي به‌شمار آورد؛ نمايشنامه‌هايي که نشانگر آدم‌هايي تحت فشار نيروي طبيعت هستند و رفتارهايشان را همين فشار است که شکل مي‌دهد.
در نمايشنامه‌هاي کتاب «سفر دور و دراز به وطن» همچنين مي‌بينيم که دريا چگونه مي‌تواند دريانوردان را، در لحظاتي هم که روي دريا نيستند، افسون خود کند و کارشان را به جنون بکشاند.
کتاب «سفر دور و دراز به وطن» شامل نمايشنامه‌هاي «سفر دور و دراز به وطن»، «آنجا که دو راه به‌ هم مي‌رسند» و «روغن نهنگ» است.
نمايشنام? «سفر دور و دراز به وطن» از اين کتاب، داستان يک جاشوي ساده‌دل است که دلش براي وطنش تنگ شده اما دقيقاً همان وقت که قرار است مزدش را به او بدهند و او به کشور و سرِ خانه و زندگي‌اش بازگردد، عده‌اي او را مي‌ربايند تا از او در يک کشتيِ ديگر کار بکشند.
نمايشنام? «آنجا که دو راه به هم مي‌رسند» از کتاب «سفر دور و دراز به وطن» دربار? ناخدايي ديوانه است که هرشب، منتظر گنجي دفن شده در يکي از جزيره‌هاي اقيانوس آرام، از بام خانه‌اش دريا را مي‌پايد و چشم‌به‌راه است که کشتي‌اش با اين گنج از راه برسد.
نمايشنام? «روغن نهنگ»، که سومين و آخرين نمايشنام? کتاب «سفر دور و دراز به وطن» است، به‌نحوي تداعي‌گر رمان بزرگ و مشهور «موبي‌ديک» هرمان ملويل است. اين نمايشنامه دربار? ناخداي خشن و متعصب و سنگدل يک کشتي شکار نهنگ است که کشتي‌اش در ميان يخ‌ها گير کرده است.

دربار? يوجين اونيل، نويسند? کتاب «سفر دور و دراز به وطن»
يوجين گلادستون اونيل (Eugene Gladstone ONeill)، متولد 1888 و درگذشته به سال 1953، نمايشنامه‌نويس ايرلندي – امريکايي بود. اونيل از نمايشنامه‌نويسان برجست? قرن بيستم و برند? جايز? نوبل ادبيات سال 1936 است. او همچنين تنها نمايشنامه‌نويسي است که چهار جايز? پوليتزر نمايشنامه‌نويسي را بُرده است.
از اونيل به‌عنوان نمايشنامه‌نويسي با سبک شاعرانه و يکي از اولين نمايشنامه‌نويساني ياد مي‌شود که تنيک‌هاي درام رئاليستي را در امريکا معرفي کردند. او در نمايشنامه‌هايش اغلب از زندگي تلخ و تراژيک کارگران و مردم حاشيه‌اي و طرد شده و فرودست جامعه مي‌نوشت و از خشونت و بي‌رحمي و تيرگيِ حاکم بر روابط و مناسبات انساني. شخصيت‌هاي آثار او اغلب به حاشيه راندگاني هستند که، به‌رغم تلاش براي حفظ اميدها و آرزوهاي خود، سرانجام در يأس و تاريکي فرومي‌غلتند.
نمايشنام? «سير روز در شب» يوجين اونيل اغلب در فهرست بهترين نمايشنامه‌هاي امريکايي قرن بيستم، در کنار نمايشنامه‌هاي «اتوبوسي به نام هوس» تنسي ويليامز و «مرگ فروشنده» آرتور ميلر، قرار دارد. از ديگر آثار او مي‌توان به نمايشنامه‌هاي «گوريل پشمالو»، «امپراتور جونز»، «نخستين آدم»، «همه فرزندان خدا بال دارند» و «لازاروس خنديد» اشاره کرد.

دربار? ترجم? فارسي کتاب «سفر دور و دراز به وطن»
کتاب «سفر دور و دراز به وطن و دو نمايشنام? ديگر» با ترجم? يدالله آقاعباسي در نشر بيدگل منتشر شده است.
يدالله آقاعباسي، متولد 1331 در کرمان، پژوهشگر تئاتر و ادبيات نمايشي، نمايشنامه‌نويس، کارگردان و بازيگر تئاتر و مترجم ايراني است. آقاعباسي داراي ليسانس مديريت و ليسانس زبان و ادبيات انگليسي از دانشگاه کرمان، فوق‌ليسانس اطلاع‌رساني و علوم کتابداري از دانشگاه تهران و دکتراي ادبيات نمايشي از دانشگاه شهيد باهنر کرمان است. او از ده? 50 خورشيدي به عرص? کارگرداني و بازيگري تئاتر وارد شد.
آقاعباسي، علاوه بر آثاري به‌قلم خودش، آثاري از نويسندگاني چون محمود دولت‌آبادي، بهرام بيضايي، شون اوکيسي، ماکس فريش و... را نيز روي صحنه برده و در اجراهاي تئاتري بسياري، به‌عنوان بازيگر، روي صحنه رفته است.
نوشتن نمايشنام? نوجوان از ديگر فعاليت‌هاي او در زمين? تئاتر و ادبيات نمايشي است.
از آثار تأليفي يدالله آقاعباسي مي‌توان به کتاب‌ پژوهشي «دانشنام? نمايش ايراني: جستارهايي در فرهنگ و بوطيقاي نمايش ايراني»، کتاب آموزشي «نمايش خلاق: قصه‌گويي و تئاترهاي کودکان و نوجوانان» و مجموعه نمايشنامه‌هاي «سنگ فرسنگ» و «سنگ تيمارخوار: هفت نمايش‌نامه براي نوجوانان» و از ترجمه‌هاي او مي‌توان به کتاب‌هاي «سرگرمي‌ساز»، «امپراتور جونز»، «چراغي در بالاخانه»، «سقوط به بالا»، «فصل باراني» و «آنجا که پياده‌رو پايان مي‌پذيرد» اشاره کرد.
از يدالله آقاعباسي دفتر شعري هم با عنوان «و دريا هماره مي‌آشوبد» و نيز دو اثر داستاني به نام‌هاي «بم، مهر بي‌رياي رودابه» و «به جستجوي تو» منتشر شده است.
کتاب «دانشنام? نمايش ايراني» او، که رسال? دکترايش بوده، برند? جايز? فارابي شده است.
گفتني‌ست که از سه نمايشنام? کتاب «سفر دور و دراز به وطن» ترجم? فارسي ديگري هم موجود است. اين نمايشنامه‌ها قبلاً، با ترجم? صفدر تقي‌زاده و محمدعلي صفريان، در يک کتاب به چاپ رسيده‌اند. ترجم? تقي‌زاده و صفريان از اين سه نمايشنامه را اولين بار انتشارات نيل در سال 1337 منتشر کرد اما چاپ فعلي اين ترجمه در انتشارات نريمان منتشر شده است.