بازگشت به کیلی بگز

کتاب «بازگشت به کیلی بگز» اثر سورژ شالاندن
رمانی درباه آرمان‌های جمعی، خیانت و بقا. کتاب «بازگشت به کیلی بگز» نوشته سورژ شالاندن داستانی است که با توجه به وقایعی تاریخی و اتفاقاتی واقعی نوشته شده است.
کتاب «بازگشت به کیلی بگز» اولین‌بار در سال 2011 به چاپ رسید و تاکنون به زبان‌های متعددی ترجمه شده است. شالاندن تجربه سه دهه روزنامه‌نگاری دارد و در نوشتن رمان‌هایش از این تجربه به خوبی بهره گرفته است. او به عنوان روزنامه‌نگار گزارش‌های قابل توجه و موثری درباره ایرلند شمالی نوشته بود و در رمان «بازگشت به کیلی بگز» نیز در قابل روایت ادبی به همین موضوع توجه کرده است.
رمان «بازگشت به کیلی بگز» با استقبال خوانندگان و ستایش منتقدان همراه بوده و برنده جایزه بزرگ ادبی 2011 آکادمی فرانسه شده است و در فهرست نهایی جایزه گنکور نیز قرار داشته است.

مروری بر کتاب «بازگشت به کیلی بگز»
قهرمان‌های تاریخی چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند و در سوی مقابل کسانی که به عنوان خائن به آرمای‌های جمعی و آرمان‌های یک ملت شناخته می‌شوند چه ویژگی‌هایی دارند؟ چه مرزی میان خائن و قهرمان وجود دارد و آیا ممکن است این مرز مخدوش شده و از میان برود و قهرمان به خائن بدل شود؟ این موضوعی است که سورژ شالاندن در رمان‌هایش و به خصوص در کتاب «بازگشت به کیلی بگز» به آن توجه کرده است.
رمان «بازگشت به کیلی بگز» با روایت اول شخص نوشته شده و راوی رمان شخصیتی است به نام تایرون می‌ین که در همان ابتدای روایت داستان چند سطری از او به تاریخ 24 دسامبر 2006 می‌خوانیم. او پیش از آنکه بخواهد سرنوشتش را شرح دهد تلاش کرده در چند سطر وضعیت خود را توضیح دهد و ما را با مسئله اصلی رمان مواجه کند: «حالا که همه‌چیز معلوم شده آن‌ها به جای من حرف خواهند زد. ایرا، انگلیسی‌ها، خانواده‌ام، نزدیکانم، روزنامه‌نگارهایی که حتا هرگز آن‌ها را ندیده‌ام، بعضی جرئت خواهند کرد برایتان توضیح بدهند که چگونه به شما خیانت کرده‌ام. شاید کتاب‌هایی هم درباره‌ام بنویسند. از خشم دیوانه خواهم شد. به هرچه می‌گویند گوش ندهید. به دشمنانم اعتماد نکنید از آن هم کمتر، به دوستانم. حرف‌های آن‌هایی را که ادعا خواهند کرد مرا می‌شناخته‌اند باور نکنید. هرگز کسی با من دمخور نبوده است، هرگز. امروز حرف می‌زنم چون تنها کسی هستم که می‌توانم حقیقت را بگویم، چون امیدوارم بعد از من سکوت حاکم شود.»
رمان «بازگشت به کیلی بگز» به مبارزات ارتش جمهوری‌خواه ایرلند مربوط است. شالاندن به دلیل شناخت و تجربه‌ای که در ایرلند به عنوان روزنامه‌نگار به دست آورده در این رمان روایتی خواندنی به دست داده است. راوی داستان یکی از قهرمانان ارتش جمهوری‌خواه ایرلند است و او روایتش را با دوران کودکی‌اش آغاز می‌کند. کودکی سختی که با حضور پدری که تجربه شکست را پشت سر گذاشته با وقایعی تلخ سپری شده است: «وقتی پدرم کتکم می‌زد فریادهایش به انگلیسی بود، انگار فکر می‌کرد اگر به زبان خودمان دشنام بدهد این زبان آلوده خواهد شد. همان‌طور که دهانش کف می‌کرد، واژه‌های چارواداری از آن بیرون می‌ریخت. وقتی پدرم کتکم می‌زد دیگر پدرم نبود، فقط پتریک می‌ین بود. می‌ینی با پک و پوز لق، نگاهی سرد و زننده، باد بویناکی که همه را به آن طرف پیاده‌رو فراری می‌داد. پدرم که الکل می‌خورد از شدت خشم به زمین لگد می‌زد، هوا را می‌درید، واژه‌ها را دست‌وپا شکسته بیرون می‌داد. وارد اتاقم که می‌شد، ناگهان شب به لرزه درمی‌آمد. شمع را روشن نمی‌کرد، مثل حیوان وحشی پیری نفس‌نفس می‌زد.»
ما در رمان «بازگشت به کیلی بگز» سرگذشت شخصی تایرون می‌ین را از دوران کودکی‌اش تا سال‌های جوانی و ازدواج و تشکیل خانواده و پیوستن به ارتش جمهوری‌خواه ایرلند می‌خوانیم. به این ترتیب ما هم تصویری از زندگی شخصی قهرمان داستان به دست می‌آوریم و هم با سیر وقایع تاریخی و اجتماعی مورد نظر رمان آشنا می‌شویم. تایرون می‌ین قهرمانی ملی است اما در بزنگاه بدل به خائن می‌شود و تصویر قبلی او کاملا درهم می‌شکند.

درباره سورژ شالاندن نویسنده کتاب «بازگشت به کیلی بگز»
سورژ شالاندن روزنامه‌نگار و نویسنده معاصر فرانسوی‌ است که در سال 1952 در تونس متولد شده است. او بیش از سه دهه با روزنامه مشهور فرانسه یعنی «لیبراسیون» همکاری داشته و همچنین عضو هیئت تحریریه دیگر نشریه مشهور پاریسی یعنی کانار آنشنه است. شالاندن به خصوص به دلیل گزارش‌هایی که درباره ایرلند شمالی و جریان محاکمه کلوس باربی، جنایتکار فرانسوی، نوشت به شهرت رسید. او برای انتشار این گزارش‌ه جایز آلبر لوندر که مشابه جایزه معتبر پولیتزر است به دست آورد. شالاندن چندین رمان هم منتشر کرده که از میان آنها رمان «درباره یک قول» جایزه مدیسی را به دست آورده است. همچنین رمان «بازگشت به کیلی بگز» نیز برنده جایزه بزرگ ادبی 2011 آکادمی فرانسه شده است. «افسانه پدران ما» و «بازگشت به کیلی بگز» دو کتاب از شالاندن هستند که به فارسی ترجمه شده‌اند.

درباره ترجمه کتاب «بازگشت به کیلی بگز»
کتاب «بازگشت به کیلی بگز» با ترجمه مرتضی کلانتریان در نشر آگه منتشر شده است.
مرتضی کلانتریان، مترجم، نویسنده، قاضی و حقوقدان معاصر ایرانی است. او در سال 1311 در تنکابن متولد شده بود و پس از سپری کردن تحصیلات ابتدایی و متوسطه برای تحصیل در رشته حقوق وارد دانشگاه تهران شد. پس از دوره کارشناسی او برای تحصیل در مقاطع بالاتر عازم فرانسه شد و در دانشگاه پاریس تا مقطع دکتری حقوق تحصیل کرد و سپس به ایران بازگشت. کلانتریان به ادبیات علاقه‌ای زیاد داشت و خیلی زود جذب آثار ادبی شده بود. این علاقه همواره با او وجود داشت تا اینکه بعدتر وارد عرصه ترجمه ادبی شد. کلانتریان نزدیک به بیست سال در میان سال‌های 1341 تا 1362 قاضی دادگستری بود و تالیفاتی نیز در زمینه علم حقوق از او به جا مانده است. کلانتریان به نوعی در نقطه پیوند حقوق، فلسفه و ادبیات قرار داشت و این پیوند در انتخاب‌هایش برای ترجمه نیز قابل مشاهده است. او به جز ترجمه ادبی، آثاری در زمینه‌های فلسفی، حقوقی و جامعه‌‌شناسی نیز به فارسی برگردانده که «قرارداد اجتماعی» ژان ژاک روسو از مهم‌ترین آنها است. کلانتریان با کارنامه‌ای پربار سرانجام در خرداد 1398 درگذشت. «سیمای زنی در میان جمع»، «وجدان زنو»، «منم فرانکو»، «ظرافت جوجه تیغی»، «دیدار به قیامت» و «افسانه پدران ما» برخی از ترجمه‌های ادبی کلانتریان هستند.