عطش امریکایی

کتاب «عطش امریکایی»، اثر ریچارد رایت
کتاب «عطش امریکایی»، با عنوان اصلی American Hunger، بخش دوم زندگی‌نامۀ ریچارد رایت به قلم خود اوست. رایت که در بخش اول زندگی‌نامۀ خود، با عنوان «پسرک سیاه»، از دوران زندگی‌اش در جنوب امریکا تا ترکِ جنوب به مقصد شمال سخن گفته، در «عطش امریکایی» از دورانی می‌گوید که به شمال امریکا مهاجرت کرده است. در «عطش امریکایی» می‌بینیم که ریچارد رایت چگونه در شیکاگو جذب حزب کمونیست امریکا می‌شود و بر اثر چه رویدادهایی از این حزب کناره می‌گیرد. حزب کمونیست امریکا در دهۀ 30 میلادی می‌کوشید سیاهپوستان را به خود جذب کند. رایت نیز، خشمگین از تبعیض نژادی، به شعارهای این حزب دل بست. اما دلبستگی رایت به جنبش چپ امریکایی دوام نیاورد و به سرخوردگی انجامید. او ماجرای این دل‌بستن و سرخوردگی بعد از آن را در کتاب «عطش آمریکایی» نقل کرده و از خلال آن تصویری از وضعیت سیاهان امریکا در نیمۀ اول قرن بیستم و نیز تاریخ مبازرات سیاهان با تبعیض نژادی به دست داده است. ریچارد رایت در «عطش امریکایی» چهره‌ای از سیاهان امریکا به دست می‌دهد که با چهرة سنتی آنها متفاوت است. این چهرة جدید در دهۀ 30 میلادی پدید آمد و نمایندة گروهی از سیاهان عصیانگر و معترض و مبارز و خشمگین از تبعیض نژادی بود که برخلاف گذشتگان خود، افرادی مطیع و شوخ و سربه‌زیر نبودند و می‌خواستند بنیاد تبعیض نژادی را براندازند. ریچارد رایت خود از همین نسل عصیانگر بود و تصویر این نسل را در «عطش امریکایی» ترسیم کرد. کتاب رایت اما شعاری نیست. در این کتاب او را نویسنده و روشنفکری دردمند می‌بینیم که نمی‌تواند آرمانهای خود را به دیدگاههای ایدئولوژیک قالبی و حزبی تقلیل دهد و از همین رو از حزب روی برمی‌تابد. ریچارد رایت در «عطش امریکایی» سیر تحول شخصیت خود و بدل شدنش به یک نویسنده و روشنفکر تأثیرگذار و شاخص را شرح می‌دهد.
متن اصلی کتاب «عطش امریکایی» اولین بار در سال 1977، یعنی هفده سال بعد از مرگ ریچارد رایت، منتشر شد.
دربارة ریچارد رایت، نویسندة کتاب «عطش امریکایی»
ریچارد رایت (Richard Wright)، متولد 1908 و درگذشته به سال 1960، داستان‌نویس، شاعر، جستارنویس و روزنامه‌نگار امریکایی افریقایی‌تبار بود. رایت از معترضان و منتقدان تبعیض نژادی بود، اما در عین حال نابرابری و ظلم و تبعیض را فراتر از رنگ پوست و نژاد می‌دید و در این زمینه نگاهی وسیع‌تر از نگاه نژادی و بومی داشت و به نابرابری به عنوان پدیده‌ای جهانی نگاه می‌کرد. او مدتی در جوانی جذب حزب کمونیست شد اما نتوانست باید و نبایدهای حزبی و تنگ‌نظری‌های ایدئولوژیک را تاب بیاورد. طبق دستورالعمل حزب بخشی از ادبیات منحط قلمداد می‌شد، اما ریچارد رایت ادبیات را گسترده‌تر از محدودیت‌هایی از این دست می‌دید و این از جمله موارد اختلاف او با چپ‌گراهای امریکایی بود. رایت دو بار ازدواج کرد و هر دو بار هم با زنی سفیدپوست. در دورانی که در امریکا زندگی می‌کرد از طرف اف‌بی‌آی و سی‌آی‌ای تحت نظر بود. سرانجام نتوانست در امریکا بماند و نگاهها و برخوردهای تحقیرآمیز نژادپرستانه را تحمل کند. از همین رو در سال 1947 همراه همسر و دختر چهار ساله‌اش برای همیشه به فرانسه مهاجرت کرد و تبعۀ آنجا شد. دختر دومش در فرانسه متولد شد. در فرانسه با روشنفکران و نویسندگانی چون سیمون دوبووار، ژان پل سارتر، گرترود استاین، آندره ژید و لئوپلد سنگور آشنا شد. از او آثار داستانی و غیرداستانی فراوانی به جا مانده است.
از دیگر آثار ریچارد رایت که به فارسی ترجمه شده می‌توان به «خانه‌زاد» و «تعطیلات وحشت‌زا» اشاره کرد.
دربارة ترجمۀ فارسی کتاب «عطش امریکایی»
کتاب «عطش امریکایی» با ترجمه و مقدمۀ فرزانه طاهری در انتشارات نیلوفر منتشر شده است. فرزانه طاهری، متولد 1337 در تهران، مترجم و ویراستار ایرانی و مدیر بنیاد هوشنگ گلشیری است. طاهری فارغ‌التحصیل رشتۀ ادبیات از دانشگاه تهران و از مترجمان مطرح ایرانی است و ترجمۀ آثار مهم و متنوعی را در کارنامۀ کاری خود دارد. او در سال 1358 با هوشنگ گلشیری، نویسندة مشهور ایرانی، ازدواج کرد. «عطش امریکایی» نخستین ترجمۀ منتشرشده از فرزانه طاهری است. چاپ فعلی این ترجمه اما بعد از بازبینی و ویرایش چاپ نخست آن منتشر شده است. از دیگر ترجمه‌های فرزانه طاهری می‌توان به «معمای آقای ریپلی»، «مسخ»، «کلیسای جامع»، «پطرزبورگ»، «سیلویا بیچ و نسل سرگشته»، «درسگفتارهای ادبیات روس»، «درسگفتارهای ادبیات اروپا» و «سرود کریسمس» اشاره کرد.
رتبۀ کتاب «عطش امریکایی» در گودریدز: 3.95 از 5.