ذبیح الله منصوری

ذبیح‌الله حکیم‌الهی دشتی، معروف به ذبیح‌الله منصوری، متولد 1278 در سنندج و درگذشته به سال 1365، مترجم – مؤلف و روزنامه‌نگار ایرانی بود. او مترجم – مؤلفی محبوب و پُرکار در تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران بود. منصوری با نشریات بسیاری، از جمله روزنامه‌های «کیهان» و «اطلاعات» و مجله‌های «سپید و سیاه» و «خواندنی‌ها» و «روشنفکر» و...، به‌عنوان مترجم و اقتباس‌کننده، همکاری کرد. پاورقی‌های او، که آمیزه‌ای از ترجمه و اقتباس بودند، با نام‌های مستعار گوناگون، از جمله نام مستعارِ «پیشتاز»، در نشریات منتشر می‌شدند و بسیار خواننده داشتند و بسیاری از آن‌ها به‌صورت کتاب هم منتشر شدند. گرچه درباب صحت‌وسقمِ ترجمه‌های ذبیح‌الله منصوری حرف‌وحدیث فراوان است و امروزه دیگر روشن شده که این ترجمه‌ها عمدتاً درواقع ترجمه و اقتباس بوده‌اند و منصوری، بیش از آن‌که خود را مقید به وفاداری تام و تمام به اصلِ متن بکند، اطلاعات خود را نیز به اصلِ متن وارد می‌کرده و با قریحۀ قصه‌پرداز خود بسیار به آن می‌افزوده و به همین دلیل ترجمه‌هایش درواقع ترجمه – تألیف هستند، اما داوران منصِف بر این نکته نیز اذعان دارند که آثار منصوری بسیاری را کتابخوان کردند و طعم شیرین کتابخوانی را به خیلی‌ها چشاندند و نقطۀ شروعی بودند برای جدی‌تر به مطالعه پرداختن. منصوری مترجم – مؤلفی بسیار محبوب و پرخواننده بود و اسمش اگر به‌عنوان مترجم و اقتباس‌گر روی جلد کتابی می‌آمد، فروش آن کتاب را تضمین می‌کرد. از همین رو کریم امامی درباره‌اش گفته است: «راستی‌راستی آدم باید کتاب‌فروش باشد تا قدر و قیمت ذبیح‌الله منصوری را بشناسد.» از ترجمه – اقتباس‌های ذبیح‌الله منصوری می‌توان به کتاب‌های «ژوزف بالسامو»، «غرش طوفان»، «سه تفنگدار»، «سینوهه؛ پزشک مخصوص فرعون»، «امام حسین و ایران»، «شاه‌جنگ ایرانیان در چالدران»، «خواجۀ تاجدار» و «خداوند الموت» اشاره کرد. ذبیح‌الله منصوری، به‌گفتۀ خودش، قهرمان بوکسِ سبک‌وزنِ ایران نیز بوده است.