ناظم حکمت

محمد ناظم ران (Mehmed Nâzım Ran)، معروف به ناظم حکمت (Nâzım Hikmet)، متولد 1902 و درگذشته به سال 1963، شاعر و نویسنده و فیلمساز چپ‌گرای اهل ترکیه بود. او از شاعران بزرگ و برجستۀ ترکیه است و اشعارش به بیش از پنجاه زبان ترجمه شده است. ناظم حکمت را با شاعران بزرگی چون فدریکو گارسیا لورکا و یانیس ریتسوس و لویی آراگون و مایاکوفسکی و پابلو نرودا مقایسه کرده‌اند و یانیس ریتسوس، شاعر برجستۀ یونانی، آثاری از او را به یونانی ترجمه کرده است. ناظم حکمت شاعری آزادی‌خواه و با دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی بود و بارها به‌دلیل عقاید سیاسی‌اش دستگیر شد و مدت زیادی از دوران بزرگسالی‌اش در زندان یا تبعید گذشت. همچنین انتشار آثار او از سال 1938 تا 1965 در ترکیه ممنوع بود. حکمت در سال‌های اول بعد از انقلاب روسیه، در مسکو اقتصاد و جامعه‌شناسی خوانده و تحت‌ تأثیر تجربه‌های هنریِ ولادیمیر مایاکوفسکیِ شاعر و وسولد مایرهولد، کارگردان آوانگارد تئاتر روسیه، قرار گرفته و به‌لحاظ ایدئولوژیک نیز از لنین تأثیر گرفته بود. او در شعر به شاعران فوتوریست شوروی گرایش داشت و وقتی از مسکو به ترکیه بازگشت، با آثارش به‌عنوان هنرمندی آوانگارد جایگاهی کاریزماتیک در عرصۀ هنر کشورش یافت. از ناظم حکمت آثار مختلفی اعم از شعر و نمایشنامه و فیلمنامه و فیلم و خاطره‌نگاری به‌جا مانده است. از آثار او می‌توان به دفتر شعر «مناظر انسانی سرزمین من»، رمان «خون حرف نمی‌زند» و نمایشنامۀ «گاو» اشاره کرد.