گئورگ زیمل:گزیده مقالات با مقدمه زیگفرید کراکاور

کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات با مقدمه زیگفرید کراکاور»
کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات با مقدمه زیگفرید کراکاور» منتخبی‌ست از مقاله‌های گئورگ زیمل در حوزه جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اجتماعی، همراه با مقدمه‌ای مفصل به‌قلم زیگفرید کراکاور. مقاله‌های گردآمده و منتشرشده در کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» حاوی دیدگاه‌ها و تأملات زیمل درباره پاره‌ای از مسائل و موضوعات مهم زندگی، از جمله بعضی مسائل و مقوله‌های مربوط به زندگی مدرن، است. زیمل در مقاله‌هایی که از او در کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» گرد آمده‌اند موضوعاتی نظیر مُد، فردگرایی، مرگ، عشق‌ورزی، تقدیر و... را دستمایۀ تأمل قرار داده و از منظری جامعه‌شناختی و فلسفی به موضوعات گوناگون نگریسته و آن‌ها را مورد بررسی و تحلیلی موشکافانه قرار داده است.
کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» از آن دست کتاب‌هایی‌ست که هم کسانی را که به‌طور تخصصی به مطالعات جامعه‌شناختی می‌پردازند به کار می‌آید و هم می‌تواند برای مخاطبان غیرمتخصص اما علاقمند به مباحث جامعه‌شناختی و به‌ویژه روان‌شناسی اجتماعی کتابی جذاب باشد.

مروری بر کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات»
کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» با مقدمه‌ای مفصل به‌قلم زیگفرید کراکاور، با عنوان «قلمروهای اندیشه گئورگ زیمل»، آغاز می‌شود. کراکاور در این مقدمه خطوط اصلی اندیشه و رویکرد و روش زیمل را به‌تفصیل شرح می‌دهد. خواندن مقدمۀ کراکاور باب آشنایی با وجوه گوناگون اندیشه زیمل را برای خواننده‌ای که آشنایی پیشین با زیمل و نظریات او ندارد می‌گشاید و کلید خوبی برای ورود به مقالات زیمل در کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» به دست می‌دهد.
بعد از مقدمۀ کراکاور بر کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات»، هجده مقاله از زیمل آمده است که عبارتند از: «مد»، «ویرانه»، «ماجراجو»، «غریبه»، «در و پل»، «دسته»، «فردگرایی»، «متافیزیک مرگ»، «رم»، «فلورانس»، «ونیز»، «اروس، افلاطونی و مدرن»، «خسیس و مسرف»، «فلسفه منظره»، «سبک کلاسیک رومی، سبک ژرمنی»، «مسئله جامعه‌شناسی»، «ویژگی فرارونده زندگی» و «مسئله تقدیر».
زیمل در این مقالات گاهی خودِ مفاهیم را دستمایۀ تأملات فلسفی و جامعه‌شناختی قرار می‌دهد و گاهی روح اشیاء و شهرها و عناصر معماری را می‌کاود تا فلسفه و معنای درون آن‌ها را استخراج کند. او در طرح مباحث و تأملات خود در مقالات کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» از هنر و زیبایی‌شناسی و ادبیات نیز وام می‌گیرد.
آنچه می‌خوانید قسمتی ا‌ست از مقالۀ «ماجراجو» از این کتاب: «ما برای ماجرا آغازی در نظر می‌گیریم و پایانی بسیار مشخص‌تر از آغازها و پایان‌هایی که در اشکال دیگر تجربه‌هایمان کشف کرده‌ایم. ماجرا از حصارها و تسلسل‌هایی که ویژگی اشکال دیگر است آزاد است و از معنایی در خود و برای خود برخوردار است. تجربه روزمره‌مان بر ما روشن می‌کند که وقتی یکی از تجربه‌ها به پایان می‌رسد که دیگری آغاز شده باشد. هر کدام از آنها حد دیگری است و بنابراین در آنجا که وحدت زمینه‌ساز زندگی شکل می‌گیرد یا به بیان در می‌آید، این تجربه به وسیله تبدیل می‌شود. اما ماجرا بر اساس معنای ذاتی‌اش مستقل از "قبل" و "بعد" است. مرزهای آن ربطی به این "قبل" و "بعد" ندارد. ما از ماجرا دقیقا وقتی حرف می‌زنیم که بر این اساس پیوند آن را با زندگی نادیده بگیریم یا بهتر است بگوییم اصلا حتی نیازی نیست نادیده‌اش بگیریم؛ چون از آغاز می‌دانیم که سروکار ما با چیزی بیگانه، لمس‌ناپذیر و بیرون از روال عادی زندگی است. ماجرا فاقد آن در هم فرو رفتن متقابل بخش‌های هم‌جوار است که با هم زندگی را به عنوان یک کل می‌سازد. ماجرا مثل جزیره‌ای در زندگی است که آغاز و پایانش را مطابق با قدرت‌های شکل‌دهنده خودش می‌سازد و نه مثل جزئی از یک قاره، در انطباق با قلمروهای مجاور. این عامل مهمِ تعیین مرز که ماجرا را از سیر منظم تقدیر انسانی جدا می‌کند، نه عاملی مکانیکی بلکه اندام‌وار است: درست همان‌گونه که یک ارگانیسم شکل مکانی خود را نه صرفا از طریق مجاورت با موانعی که از درون با آنها برخورد می‌کند، به وجود می‌آورد، به همین‌سان هم ماجرا به این دلیل به پایان نمی‌رسد که ماجرای دیگری آغاز شده است، در عوض شکل زمان‌مند آن یعنی تام‌وتمام‌بودن اساسی آن بیان دقیق معنای درونی‌اش است.
در اینجا مبنایی برای پیوند عمیق ماجراجو و هنرمند و نیز شاید جاذبه ماجرا برای هنرمند وجود دارد. چون ذات یک اثر هنری روی‌هم‌رفته این است که برشی است از سکانس‌های مستمر بی‌پایان تجربه‌ای که هنرمند به ادراک آن نایل آمده است و آن را از همه پیوندهایش با تجربه‌های دیگر جدا کرده است و شکلی خودبسنده به آن داده است؛ گویی یک هسته درونی، متمایزش کرده است و برپایش داشته است. این شکل به عنوان بخشی از هستی که با این‌حال، از توالی آن هستی جدایی‌ناپذیر است و با این‌حال، می‌توان آن را همچون یک کل در نظر گرفت و به عنوان وحدتی به هم پیوسته، میان ماجرا و اثر هنری مشترک است.»

درباره گئورگ زیمل
گئورگ زیمل (Georg Simmel)، متولد 1858 و درگذشته به سال 1918، جامعه‌شناس، فیلسوف و منتقد آلمانی و از پیشگامان علمِ جامعه‌شناسی است. زیمل جامعه‌شناسی با گرایش نوکانتی بود. او جامعه‌شناسی صوری را پایه گذاشت. از جمله آثار گئورگ زیمل می‌توان به «دین» و «فلسفۀ پول» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات»
کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات با مقدمه زیگفرید کراکاور» با ترجمۀ شاپور بهیان در انتشارات دنیای اقتصاد منتشر شده است. دکتر شاپور بهیان، متولد 1341 در مسجد سلیمان، مترجم، منتقد ادبی و داستان‌نویس ایرانی است. بهیان دارای دکترای جامعه‌شناسی نظری فرهنگی از دانشگاه تهران است. از او مقالات مختلفی در نشریات گوناگون منتشر شده. مجموعه‌ای از مقالات شاپور بهیان در نقد و نظریۀ ادبی در کتابی با عنوان «چکامه‌ی گذشته/ مرثیه‌ی ‌زوال» گردآوری و به چاپ رسیده است. از ترجمه‌های شاپور بهیان می‌توان به کتاب‌های «رکوئیم برای یک راهبه»، «رمان تاریخی»، «کافکا: به‌سوی ادبیات اقلیت»، «بوف کور هدایت: رمانی غربی»، «ریموند چندلر: در جستجوی کلیت» و «پیش‌درآمدی بر شناخت رمان» اشاره کرد.
از شاپور بهیان مجموعه داستانی هم به نام «در سرزمینی دیگر» منتشر شده است.

رتبۀ کتاب «گئورگ زیمل: گزیده مقالات» در گودریدز: 4.09 از 5.