تاریخ فلسفه راتلج جلد 2 از ارسطو تا آگوستین

کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2 اثر گروهی از نویسندگان با ویراستاری دیوید فورلی، ترجمه علی معظمی، نشر چشمه
از معتبرترین کتاب‌های مربوط به تاریخ فلسفه از آغازگاه‌های آن تا دوره معاصر. «تاریخ فلسفه راتلج» مجموعه‌ای ده جلدی است که به تاریخ فلسفه از پیشاسقراطیان تا سده بیستم مربوط است. این مجموعه دو سرویراستار دارد و به جز این، هر جلد هم ویراستاری جداگانه دارد که متخصص دوره تاریخی مورد نظر در آن جلد است. در هر جلد سرفصل‌ها برحسب فیلسوفان تاثیرگذار یا جریان‌های غالب تقسیم شده‌اند. «تاریخ فلسفه راتلج» اثری است با چندین نویسنده و ویراستار.
کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2، از مرگ افلاطون تا آغاز فلسفه مسیحی را دربرگفته و یک بررسی کامل از آثار فیلسوفانی است که از میانه قرن چهارم پیش از میلاد تا قرن پنجم میلادی آثارشان را به یونانی و لاتین نوشته‌اند.
جلد دوم کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» به جز فصل‌های اصلی‌ کتاب متمم‌هایی چون گاه‌شمار و واژه‌نامه اصطلاحات فنی و کتاب‌شناسی مفصلی دارد و در مجموع بررسی جامعی در اختیار خواننده قرار می‌دهد و تحلیلی از روش‌ها و دستاوردهای فلسفه کلاسیک پس از افلاطون به دست می‌دهد.
هر جلد از «تاریخ فلسفه راتلج» از جمله جلد دوم این اثر توسط نویسندگانی نوشته شده که تخصص بیشتری در آن زمینه داشته‌اند و از این نظر شاید بتوان گفت «تاریخ فلسفه راتلج» به صورت تخصصی‌تری تاریخ فلسفه را دنبال کرده است.
مثل دیگر مجلدهای این مجموعه، کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2 صرفا برای دانشجویان و مخاطبان حرفه‌ای فلسفه نوشته نشده و طیف گسترده‌تری از خوانندگان می‌توانند مخاطب این کتاب باشند.

مروری بر کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2
هدف کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2 بررسی مهم‌ترین آثار فلسفه باستان است که در فاصله زمانی نیمه قرن چهارم پیش از میلاد تا اوایل قرن پنجم میلادی نوشته شده‌اند.
جلد دوم کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» با ارسطو، شاگرد افلاطون، آغاز می‌کند؛ یعنی با فیلسوفی که قدرت و نفود فکر‌ی‌اش نه تنها بر دوره مورد بحث این مجلد از کتاب بلکه به نوعی بر دوره‌های بعدی هم گسترده است. او در سال 383 پیش از میلاد مسیح در استاگیرا در خالکیدیکی متولد شده بود و این ناحیه‌ای بود که از سوی یونانیان جنوبی‌تر استعمار شده بود اما در طول تاریخ خود بیشتر از تماس‌های نزدیک با همسایه شمال شرقی‌اش، مقدونیه، تماس‌هایی که برخی اوقات دوستانه و برخی اوقات دشمنانه بودند، متاثر شده بود. ارسطو نخستین کسی در جهان غرب بود که موسسه‌ای را برای آموزش و تحقیق بنا کرد که در آن موضوعات به شکلی قانون‌مند در شاخه‌های تخصصی تقسیم شده بودند. برخلاف محاورات استادش افلاطون، هرکدام از آثار به جامانده از ارسطو به یک موضوع واحد اختصاص یافته‌اند.
ویراستار جلد دوم کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» نوشته‌های ارسطو را به سه گونه تقسیم کرده است: نخست آثار عامه‌پسند که اغلب محاوراتی هستند که تا حد نامعلومی از محاورات افلاطون الگو گرفته‌اند. دوم، مجموعه‌هایی از مواد تحقیقاتی، که به وسیله خود ارسطو و دیگران گرد آمده بودند و «قانون اساسی آتن» تنها نمونه به جامانده است؛ و در نهایت آثار گروه سوم که تقریبا تمامی آثار به جامانده از ارسطو در این گروه هستند و امروز اغلب چنین نوشته‌هایی را جزوه دانشگاهی می‌نامند.
کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2، با آگوستین پایان می‌گیرد که در اواخر دوره یونانی‌گری یا هلنیسم، و آغاز دوره‌‌ای قرار داشت که مسیحیت در آن به شیوه غالب فکری در غرب تبدیل شد. در میان ارسطو و آگوستین، دوران یونانی‌گری قرار دارد که فتوحات اسکندر فرهنگ یونانی را در بیشتر سرزمین‌های خاورمیانه پراکند که پس از قرن‌ها آشفتگی سیاسی در امپراتوری روم یک‌پارچه شدند.
دیوید فورلی، ویراستار کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2، در مقدمه اثر به این نکته اشاره کرده که مفهوم فلسفه در این دوره مرزهای متغیری داشت. در آن زمان مدارسی برای آموزش فلسفه وجود داشت که در زمان استقرارشان به همین کار اختصاص یافته بودند و عجیب اینکه بیشتر آنچه که در آنها تدریس می‌شد به شکل ملموسی با آنچه در دانشکده‌های فلسفه در دوران معاصر تدریس می‌شود شبیه بود. علاوه بر این، در آن دوران فلسفه شامل الاهیات، ستاره‌شناسی، فیزیک، فیزیولوژی، جانورشناسی، نقد ادبی و مواردی دیگر هم می‌شد.
بر این اساس ویراستار جلد دوم کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» در مقدمه‌اش نوشته که «اگر این کتاب چیزی را جز آن‌چه که امروزه فلسفه خوانده می‌شود دربرنگیرد، دستاوردهای اندیشمندان آن دوره را جدا تحریف کرده است. در این دوره پیشرفت‌های بسیار بزرگی در ریاضیات، ستاره‌شناسی، زیست‌شناسی و سایر علوم خاص به دست آمد، و باید چیزی درباره این پیشرفت‌ها در این‌جا گفته شود، هرچند این کتاب مجال تلاش برای به دست آوردن خلاصه کاملی از این علوم نیست.»
به این ترتیب پنج فصل از کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2، به ارسطو و مکتب مشائی مربوط است؛ سه فصل کتاب به عمده‌ترین مکاتب دوران هلنی یعنی اپیکوری‌ها و رواقیون و شکاکان اختصاص دارد؛ در دو فصل به استدلال‌های ریاضی‌دانان و زیست‌شناسان پرداخته شده و فلسفه نوافلاطونی و آگوستین نیز هر کدام یک فصل را به خود اختصاص داده‌اند.
در فصل‌های نهم و دهم کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2، نمونه‌هایی از دستاورهای دوره یونانی‌گری را در ریاضیات و زیست‌شناسی خواهیم خواند. دیوید فورلی می‌گوید گاهی دوره یونانی‌گری را به این دلیل که فیلسوفانش با خلاقیت نبوغ‌آمیز افلاطون و ارسطو در متافیزیک و فلسفه اخلاق قابل مقایسه نیستند، دست‌کم می‌گیرند اما واقعیت این است که این دوره به هیچ‌وجه دوره انحطاط و رکود نبوده است.
اغلب فلسفه و علمی که در کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2 درباره‌اش بحث شده به یونانی نوشته شده است. نوشته‌های لاتین در قرن اول پیش از میلاد با لوکرتیوس و سیسرون آغاز شد.

درباره دیوید فورلی، نویسنده کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2
ویراستار جلد دوم کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2، دیوید فورلی، استاد بازنشسته مطالعات باستانی و کلاسیک در دانشگاه پرینستون و عضو افتخاری کالج مسیح در دانشگاه کمبریج است. فورلی در میان سال‌های 1968 تا 1972 سردبیر «فرونزیس» بود و در سال 1970 و نیز 1975 به همراه آر. ای. آلن سردبیر «مطالعات فلسفه پیشاسقراطی» بود. او در سال 1990 نیز به عنوان عضو پیوسته آکادمی بریتانیا انتخاب شد. از فورلی آثاری در زمینه مطالعات کلاسیک منتشر شده است.

درباره ترجمه فارسی کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2
کتاب «تاریخ فلسفه راتلج» جلد 2 با ترجمه علی معظمی در نشر چشمه منتشر شده است.
علی معظمی، متولد 1353، نویسنده، مدرس و مترجم آثار فلسفی است. او همچنین به روزنامه‌نگاری هم مشغول بوده است. «بحران‌های جمهوری»، «بدهی: پنج هزار سال نخست»، «قواعد واگیری» و «فاشیسم» از جمله آثاری است که با ترجمه علی معظمی به فارسی منتشر شده‌اند.