اساطیر جهان ( چشمه)

کتاب «اساطیر جهان» به‌ویرایش ویلیام داتی و به‌قلم جمعی از نویسندگان
دانش‌نامه‌ای جامع و جدید و مصور در شرح و معرفی اسطوره‌های ملل مختلف دنیا و تحلیل این اسطوره‌ها. کتاب «اساطیر جهان»، با عنوان اصلی The Times World Mythology، ماحصلِ کارِ جمعیِ گروهی از اسطوره‌شناسان برجسته است.
کتاب «اساطیر جهان» دانش‌نامه‌ای است شامل مطالبی در معرفی و توضیح و تحلیل اسطوره‌های گوناگون و متنوع همۀ قاره‌ها، همراه با تصاویری رنگی که این اساطیر را به‌صورت بصری نیز به خواننده می‌شناسانند.
سرویراستار کتاب «اساطیر جهان» ویلیام داتی، از اسطوره‌شناسان برجسته، است و فصل‌های مختلف این کتاب را اسطوره‌شناسان و مردم‌شناسانی متخصص و کاربلد نوشته‌اند.
کتاب «اساطیر جهان» هم مرجعی سودمند برای پژوهشگران اسطوره است و هم مخاطبان غیرمتخصص اما علاقه‌مند به شناخت اساطیر را به کار می‌آید. این کتاب همچنین مرجع و منبع الهامی کارآمد برای نویسندگان و شاعران و هنرمندان است و می‌تواند تخیل کسانی را که به تولید آثار خلاقه می‌پردازند غنی و بارور کند.
متن اصلی کتاب «اساطیر جهان» اولین بار در سال 2002 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «اساطیر جهان»
یکی از ویژگی‌های شاخص کتاب «اساطیر جهان» رویکرد تحلیلی آن به اساطیر است. در این کتاب، در کنار نقل داستان هر اسطوره، به تحلیل آن اسطوره نیز پرداخته شده است.
کتاب «اساطیر جهان» اسطوره‌های انواع‌واقسام ملل دنیا را، از ایران گرفته تا مصر و چین و هند و بین‌النهرین و یونان و اروپای شمالی و...، دربرمی‌گیرد و بنابراین مرجعی جامع و متنوع است.
کتاب «اساطیر جهان» با دیباچه‌ای به‌قلم ویلیام داتی، سرویراستار کتاب، آغاز می‌شود و آن‌گاه اساطیر جهان، طبق دسته‌بندی و براساس کشور یا منطقۀ جغرافیایی یا قاره، معرفی و تحلیل می‌شوند.
با کتاب «اساطیر جهان» به قلمرو گستردۀ فرهنگ و تخیل و آیین سفر می‌کنیم و ملل گوناگون جهان را از خلال اسطوره‌هایشان می‌شناسیم و درمی‌یابیم جوامع کهن چگونه دربارۀ جهان و سازوکار آن و نیز مفاهیم بنیادینی چون خلقت جهان و تولد و زندگی و مرگ می‌اندیشیده‌اند.
گروه نویسندگان کتاب «اساطیر جهان» عبارتند از: ویلیام گ. داتی، لورن اوئرباخ، نورمن بانکرافت – هانت، میراندا بروس – میتفورد، ری دانینگ، جیمز ه. گرِیسن، استفن هاج، مارک نوتال، جیمز ریردَن، نیکلاس جی. ساندرز، تادئوس اسکوروپسکی، راشل استورم، جیمز ف. واینر و رُی ویلیس.
در بخشی از مقدمۀ ویلیام داتی بر کتاب «اساطیر جهان»، دربارۀ تأثیر اساطیر بر ساحت‌های گوناگون فرهنگ، می‌خوانید: «هنرهای ما سرشار از شاهکارهای الهام‌گرفته از اساطیرند، از جمله در موسیقی و هنرهای گرافیک و تجسمی. تنها در نظر آورید مضامین و شخصیت‌های اساطیری را در تقدّس بهار اثر استراوینسکی، نگارۀ غول‌آسای دلهره اثر گویا، طراحی‌های شهوت‌گونۀ ورزا اثر پیکاسو که یادآور مینوتورها (جانوران نیمه‌انسانی در اساطیر یونان. م.) است، یا نمایشنامه‌های ادوارد آلبی. اخیراً در موسیقی پاپ، پُل وینتر کُنسورت آلبوم ایکاروس، و دیوید بیرن آلبومی به نام جنگل را با مضامینی برگرفته از حماسۀ گیل‌گمش پدید آوردند. دربارۀ سینما باید یادآور شوم که ما به‌سختی کوشیده‌ایم که فیلم هرکول، و فیلم‌های والت‌دیسنی و تلویزیون را، که تقریباً هرساله فیلم‌هایی با مضامین برجستۀ اساطیری می‌سازند، نادیده بگیریم. در سال 2001، فیلمی برندۀ چهار جایزۀ اسکار ساختۀ انگ لی به نام ببرِ خیزان، اژدهای پنهان نشان داد که سینمای انیمیشن با شگرد برتر چقدر به گونه‌ای نمایشی می‌تواند سنّت اساطیری کونگ‌فو را روی صحنه ببرد (که در بسیاری از فیلم‌های هنرهای رزمی هُنگ‌کنگ تکرار می‌شود). داستان‌های علمی – تخیلی بسیاری از اسطوره‌ها را بازگو می‌کنند و حتی رُمان‌هایی تخیلی از جودی لین نای هست که با اساطیر آغاز می‌شود.
گاهی دیده شده که مردم همان‌قدر که به فرهنگ توجه دارند، به اساطیر نیز همچون فرآوردۀ ذهنیِ عصر جدید، علاقه نشان داده‌اند، به‌ویژه آن دسته از افراد که به موضوعات عرفانی، آموزش‌های سرخپوستان بومی امریکا یا بومیان استرالیا، فرهنگ‌های باستان، نمادگرایی سِلتی، ستاره‌شناسی، فال‌گیری و غیره علاقه‌مندند. آثار زیگموند فروید و کارل گوستاو یونگ بارها به خاطر سنّت و چشم‌اندازهای اساطیری‌شان زیرورو شده است. "فراگیریِ بیان اسطورۀ فردی" یا "تشخیص قهرمان زنِ درون" باعث شده که کتاب‌های عام روان‌شناسی رواج یابند و کتاب‌های آموزشی متعددی در این‌باره منتشر شده است.»

دربارۀ ویلیام داتی، سرویراستار کتاب «اساطیر جهان»
ویلیام گ. داتی (William G. Doty)، متولد 1939 و درگذشته به سال 2017، اسطوره‌پژوه، تاریخ‌پژوه، استاد دانشگاه، مربی مطالعات دینی، دانشمند، مؤلف، ویراستار، مترجم و سخنران امریکایی بود. او بیش از هرچیز به‌خاطر مطالعاتش در زمینۀ اسطوره مشهور است.
آثار داتی از اسطوره‌شناسی تا نقد هنری، روان‌شناسی، انسان‌شناسی و نقد ادبی را دربرمی‌گیرند.
از آثار ویلیام داتی می‌توان به کتاب‌های «اسطوره‌های نرینگی» و «اسطوره‌شناسی: بررسی اسطوره‌ها و آیین‌ها» اشاره کرد.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «اساطیر جهان»
کتاب «اساطیر جهان» با ترجمۀ ابوالقاسم اسماعیل‌پور، همراه با یادداشتی کوتاه از مترجم، در نشر چرخ، ناشر کتاب‌های علوم انسانی خانوادۀ فرهنگی چشمه، منتشر شده است.
ابوالقاسم اسماعیل‌پور مطلق، متولد 1333 در بابل، اسطوره‌شناس و پژوهشگر اسطوره‌های ایرانی و ایران‌شناسی و مترجم ایرانی و استاد دانشگاه شهید بهشتی در رشتۀ فرهنگ و زبان‌های باستانی است. او دارای لیسانس زبان و ادبیات انگلیسی و دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران است. از جمله افراد صاحب‌نامی که استاد او بوده‌اند می‌توان به مهرداد بهار، احمد تفضلی، ژاله آموزگار، عبدالحسین زرین‌کوب و محمدرضا شفیعی کدکنی اشاره کرد.
اسماعیل‌پور مدتی استاد دانشگاه مطالعات بین‌المللی شانگهای بوده و چندی هم در دانشگاه دولتی مسکو تدریس کرده است.
از آثار تألیفی ابوالقاسم اسماعیل‌پور می‌توان به کتاب‌های «اسطوره‌ی آفرینش در کیش مانی»، «اسطوره، ادبیات و هنر» و «شعر و شهود» و از ترجمه‌هایش می‌توان به «رؤیاها»، «دانشنامه اساطیر جهان» و «ضمیر پنهان (نفس نامکشوف)» اشاره کرد.
اسماعیل‌پور در سرودن شعر هم دستی دارد و از او دفتر شعری با عنوان «بر بال پروانه‌ها» منتشر شده است.