بزرگان اندیشه و هنر 12: بودا

فیلسوفان، اندیشمندان و هنرمندان همواره از بنیانگزاران خرد بشری هستند و قرن نوزده و بیست میلادی دوران پدید آمدن مکتب‌ها و تفکرهای جدیدی بوده است. “بزرگان اندیشه و هنر”، مجموعه‌ای 14 جلدی است که در هر یک از جلدهای آن، به طور دقیق در مورد یکی از شخصیت‌های برجسته جهان توضیح می‌دهد. شخصیت‌هایی که هر یک از جلدها به آن پرداخته به ترتیب عبارت است از: 1. کارل گوستاو یونگ، 2. فرانتس کافکا، 3. مهاتما گاندی، 4. آندره ژید، 5. گابریل گارسیا مارکز، 6. آرتور شوپنهاور، 7. لئو تولستوی، 8. فیودور داستایفسکی، 9. اریش فروم، 10. ویتگنشتاین، 11. مارتین هایدگر، 12. بودا، 13. گونترگراس و 14. فردریش نیچه. مجموعه “بزرگان اندیشه و هنر” را پژوهشگران آشنا و متخصص در مورد هر یک از شخصیت‌ها نگاشته‌اند که انتشارات روولت آلمان آن را به چاپ رسانده است.
جلد 12 این مجموعه به بودا اختصاص دارد و در بخشی از آن می‌خوانید:
اتو فرانک و دیگر پیشگامان مهم مکتب بودیسم بر آن بودند که نشان دهند بانی بودیسم شخصیتی اسطوره ای بوده که به شکل انسان تجلی یافته و تأثیر فردی آشکاری هم از او بر جا نمانده است. تئور یهای آنان بازتابِ چگونگی رویارویی اروپا با دیگر فرهنگها در آن زمان است. سرزمین‌هایی که بودیسم در آن‌ها رواج یافت، به طور گسترده‌ای یا مستعمره اروپا بودند و یا از نظر اقتصادی و سیاسی وابستگی بسیاری به آن داشتند و ساکنان آن‌ها مبلغان ادیان غربی بودند. حس تفوق و برتری حاکم بر اروپا نمی‌خواست بپذیرد که در دوران باستان خارج از اروپا، شخصیت هایی یافت می شدند که هم پایۀ فلاسفۀ یونانی به شمار می‌آمدند و یا این که در آن جا دینی جهانی ظهور یافته است که قدمتی بیش از ادیان رایج در اروپا دارد. نظریۀ تاریخی نبودن اقوام غیر مسیحی، آ نچنان که هگل بازتاب داد، دستاویزی شد تا به یاری آن، پژوهشگران بکوشند با نظریه‌های خیال پردازانۀ دیگری، تاریخی نبودن یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخی را اثبات کنند.
در پی تلاش دانشمند هندشناسی به نام هرمان اولد نبرگ (1920 – 1854) سرانجام سابقۀ تاریخی گوتمه به رسمیت شناخته شد. اولدن برگ در تحلی لهایش در مورد منابع، مواردی را که یک عقل واقع گرا واقعیت می پندارد، از انگاره های بی پایه و افسانه‌های بی مایه‌ای که در روایات فراوان یافت می‌شود،جدا کرد. او دیگر شواهد و مدارک باقی‌مانده را در اثرش به نام بودا که در 1881 منتشر شد، به زندگینامۀ بودا افزود که زندگی و آموزه‌های گوتمه را با توجه به محیط هندوستان آن دوران تعبیر و تفسیر می‌کرد. شیوه و روش اولدن برگ و تصویری که او بر آن اساس از گوتمه ارائه کرد تا به امروز تأثیر بسزایی بر برداشت‌های اروپاییان در مورد بودا گذاشته است. تلاش او برای نمایان کردن آنچه که هسته و منشأ تاریخی روایات به شمار می‌آید، همچنان اعتبار بالایی دارد. البته اثر اولدنبرگ نیز تحت تأثیر تکبر و نخوت حاکم بر غرب در آن زمان قرار گرفته است.