بهت

مکاشفاتی عارفانه در زندگی و رازهای آن. کتاب «بهت»، با عنوان اصلی Lhomme-joie، مجموعه‌ای‌ست از قطعاتی شاعرانه که با آن‌ها از متن روزمرگی زندگی به ورای این روزمرگی سفر می‌کنیم.
کریستین بوبن در کتاب «بهت»، از خلال روایت‌هایی گوناگون، به تعمق و سیر و سلوک در هستی می‌پردازد و بر آن است که با کلامی نمادین و طرح موقعیت‌هایی که حکم نمادهایی برای بیان معنای مدّ نظر نویسنده را دارند، باطن هستی را به مخاطب خود نشان دهد.
کتاب «بهت» سفری‌ست به آبی آسمان. بوبن در این کتاب می‌خواهد غبار را از آبیِ آسمان کنار بزند و ما را غرق جاذبۀ نمادین این رنگ آبی کند.
در کتاب «بهت» با تأملات یک عارف درباره مفاهیمی چون عشق، زیبایی، زندگی و مرگ مواجهیم. بوبن در کتاب «بهت»، با حساسیتی شاعرانه نسبت به هر امر جزئی و به‌ظاهر پیش پا افتاده، غرابت رازآلود امور عادی را به ما می‌نمایاند و به آشنایی‌زدایی از زندگی روزمره دست می‌زند.
کتاب «بهت» از قطعاتی روایی تشکیل شده که در آن‌ها قصه و شعر به هم پیوند خورده‌اند؛ قطعاتی که در عین اینکه جدا از یکدیگرند، اندیشۀ نویسنده، همچون نخی آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد.
متن اصلی کتاب «بهت» اولین بار در سال 2012 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «بهت»
کریستین بوبن در کتاب «بهت» به زبان نماد و تمثیل با مخاطبان خود سخن می‌گوید. قطعات کتاب «بهت» آمیزه‌ای از شعر و موسیقی و نقاشی و رَنگ و افسانه و روایت و قصه‌اند.
در کتاب «بهت» از عالم ظاهر به عالم معنا سفر می‌کنیم و از طریق سلوکی عارفانه که نویسنده تدارک دیده است، در باطن و معنای چیزها غوطه‌ور می‌شویم.
بوبن در کتاب «بهت» هستی را با تمام رازآلودگی‌ و لطافت‌اش پیش چشم مخاطبان خود می‌آورد و از آن‌ها می‌خواهد که با شستن چشم‌ها، زیبایی رازآلود ورای چیزها را ببینند و لمس کنند.
کتاب «بهت» اگرچه درباره مفاهیم ذهنی است اما بوبن می‌کوشد که این مفاهیم را با تعابیری ملموس که آن‌ها را از زندگی عینی و مادی وام می‌گیرد بیان کند. او با این ترفند، هم وجه رازآلود عینیات مادی و ملموس را عیان می‌کند و هم مفاهیم ذهنی را طوری بیان می‌کند که برای مخاطب ملموس شوند.
بوبن در کتاب «بهت» خواننده را به قلمروی ورای زمان و مکان می‌برد و با حساسیتی شاعرانه از جزئیاتی در هستی سخن می‌گوید که چه‌بسا از پشت عینک غبارگرفتۀ عادت به چشم نیایند.
کتاب «بهت» از مقدمه و شانزده قطعه تشکیل شده است. این قطعات شانزده‌گانه عبارتند از: «ماریا صحبت می‌کند»، «سولاژ»، «اجتناب‌ناپذیر»، «شاهزاده»، «دفترچه یادداشت آبی»، «گل خرزهره»، «دهان شیر»، «چشمانی از طلا»، «زندگی دوباره»، «دست زندگی»، «گنج‌های زنده»، «لحظات معلق»، «خوب‌تر از فرشته»، «بچه گربه‌ای به سیاهیِ زغال»، «استرداد» و «دسته‌کلید کوچک».
در بخشی از کتاب «بهت» می‌خوانید: «از این آبی بیرون بیایید؛ البته اگر مایلید. از این آبی بیرون بیایید، در این صبح خنک و تازه ماه آوریل. این آبی چونان مخمل، نرم و لطیف است و به‌سان قطره اشکی می‌درخشد. دلم می‌خواهد برایتان نامه‌ای بنویسم که در آن هیچ نباشد جز این آبی. این نامه شبیه همین کاغذی خواهد بود که چهارتا شده و الماس‌های کوی جواهرفروشان را در بر گرفته است تا آن‌ها را به آنوِرس یا رُتِردام برساند. کاغذی سفید همانند لباس عروس، که دانه‌های تسبیح ملائک را در خود دارد. لوازم شخصی پیش پا افتاده، الماس‌هایی به‌سان قطرات اشک کودکی نوزاد.
افکار ما چون دود به آسمان می‌روند و آن را تیره و تار می‌کنند. امروز هیچ ‌کاری نکرده‌ام، و نه هیچ فکری. آسمان پایین آمده است تا در دست‌های من غذا بخورد. اکنون سرشب است ولی من نمی‌خواهم اجازه دهم که این روز با سرعت بگذرد، پیش از آنکه زیباترین قسمت‌هایش را به شما داده باشم. شما مردم را می‌بینید. آن‌ها را همان‌گونه می‌بینید که من. دنیا چیزی نیست جز یک میدان جنگ. شوالیه‌های سیاه‌پوش همه‌جا هستند. و صدای زدوخورد شمشیرها درون انسان‌ها. البته، این کوچک‌ترین اهمیتی ندارد. از کنار مردابی رد می‌شدم. پوشیده از خزه بود – این یکی چرا، این مهم بود. ما تمامی لطافت‌های زندگی را قتل‌عام می‌کنیم، ولی زندگی دوباره سرشارتر از قبل می‌شود. در جنگ هیچ رازی پنهان نیست – ولی پرنده‌ای که من دیدم، در بیشه‌زار از نظر پنهان شد؛ درحالی‌که در میان تنه‌های به‌هم‌فشرده درختان می‌پرید، مرا مات و مبهوت کرده بود. سعی دارم چیزی را برای شما بازگو کنم که چنان شکننده است که می‌ترسم حتی با توصیفِ آن مخدوشش کنم. پروانه‌هایی هستند که نمی‌توان بدون شکستن بال‌های شیشه‌مانندشان لمسشان کرد. پرنده به میان انبوه درختان رفت، به‌سان خدمتکاری که با احتیاط و به آهستگی وارد محوطۀ قصری می‌شود. خیلی بی‌سروصدا وارد می‌شود، به سادگی شعری پوشیده از طلا وارد می‌شود. کم‌کم دارم به آنچه می‌خواهم به شما بگویم نزدیک می‌شوم؛ به همان تقریباً هیچی که امروز دیده‌ام، همان‌که تمامی درهای مرگ را به رویم گشوده است: نوعی زندگی وجود دارد که هرگز پایان نخواهد یافت. تصاحب آن غیرممکن است. همانند پرنده‌ای در میان ستون‌هایی که درون قلبمان هست، از برابرمان می‌گریزد. ما به‌ندرت این زندگی را در چنگ داریم و بر آن مسلط هستیم. در این نوع زندگی، جایی برای نگرانی نیست، حتی برای لحظه‌ای، از سرشار کردن ما قربانی‌ها دست نمی‌کشد.
مرداب پوشیده از گُل، زیر آسمان بود و آسمان در آن خود را می‌آراست. پرنده‌ای با بال‌هایی پیامبرگونه جنگل را به جوش و خروش می‌آورد. توانستم برای چند لحظه زنده باشم. می‌دانم که ممکن است این نامه به نظر شما جنون‌آمیز برسد. من اینجا تنها می‌خواهم از چیزی حرف بزنم که به آن می‌گوییم "یک روز خوب"، "یک آسمان آبی".»

درباره کریستین بوبن، نویسنده کتاب «بهت»
کریستین بوبن (Christian Bobin)، متولد 1951، جُستارنویس و شاعر فرانسوی است. بوبن زاده شهر لوکروزو در فرانسه است. او اهل سفر نیست و در نزدیکی زادگاهش زندگی می‌کند، اما سخت اهل سیر و سلوک درونی‌ست. بوبن در آثارش به زبانی شاعرانه به مکاشفه در پدیده‌های مختلف هستی می‌پردازد و از معنویت چیزها و سیر و سلوک معنوی و عارفانه سخن می‌گوید و معقولات و محسوسات را به هم پیوند می‌زند.
از آثار کریستین بوبن می‌توان به کتاب‌های «نور جهان»، «ژه»، «همه گرفتارند»، «فرسودگی»، «زندگی گذران»، «دلباختگی»، «بانوی سپید»، «حضرت حضیض»، «جشنی بر بلندی‌ها» و «کتاب بیهوده» اشاره کرد.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «بهت»
کتاب «بهت» با ترجمۀ بنفشه فرهمندی و یادداشتی از مترجم در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.
بنفشه فرهمندی، متولد 1357، مترجم ایرانی است. او کتاب‌های «زندگی گذران» و «روابط عمومی به‌زبان آدمیزاد» را هم به فارسی ترجمه کرده است.

رتبۀ کتاب «بهت» در گودریدز: 3.95 از 5.