نامه های سرگشاده

کتاب «نامه‌های سرگشاده» نوشته واتسلاف هاول
Open Letters
کتاب «نامه‌های سرگشاده» نتیجۀ بیست و پنج سال مشاهدات و تحلیل و بررسی‌های واتسلاف هاول است. مطالب کتاب مسیر تفکر و اندیشه‌های فکری هاول را به خوبی برای خواننده نشان می‌دهد. زندگی هاول فراز و فرودهای بسیاری داشت او چندین مرتبه زندانی شد، اما هرگز حاضر به سازش با کمونیست‌ها نشد. پل ویلسون سال 1991 مقدمه‌ای بر کتاب نوشته است که به قول خودش بیش از گذشت یک سال از فروپاشی حیرت‌آور و ناگهانی کمونیسم در اروپای مرکزی بوده است. کتاب «نامه‌های سرگشاده» نوشته‌های غیرنمایشی هاول است که خواننده با خواندنش تغییر و تحول فکری هاول را بیشتر درک خواهد کرد.
Kirkus Reviews درباره کتاب نوشته است:
»An inspiring collection...a fitting tribute to a cultural and political hero, and a valuable resource for anyone seeking reassurance that the principles of democracy are still cherished in our time«.
«یک مجموعه الهام بخش... ادای احترام مناسب به یک قهرمان فرهنگی و سیاسی، و منبعی ارزشمند برای اطمینان بخشیدن به همگان از این جهت که اصول دموکراسی هنوز هم در زمان ما گرامی است.»

درباره کتاب «نامه‌های سرگشاده»
کتاب دارای 24 مطلب است. گردآورندۀ کتاب پل ویلسون برای هریک از آنها مقدمۀ کوتاهی نوشته است و توضیحاتی درباره زمان نگارش مطلب و رویدادهای اجتماعی و سیاسی آن برای مخاطب بازگو می‌کند. مطالب کتاب، نوشته‌های هاول در مدت زمان 25 سال هستند که مسیر تغییر و تحول فکری او در آنها مشهود است.
عناوین مطالب کتاب عبارتند از: «جان تازه»، «در باب تفکر طفره جو»، «درباب مضمون یک اپوزیسیون»، «نامه به الکساندر دوپچک»، «دکتر هوساک عزیز»، «گفتن حقیقت همیشه راه عاقلانه‌ای است»، «محاکمه»، «اصل 202»، «اصل 203»، «گزارش‌هایی از حصر خانگی»، «دو نامه از زندان»، «طرف حقیقت را می‌گیرم»، «سیاست و وجدان»، «شش حاشیه درباره فرهنگ»، «مهیج»، «تشریح یک خاموشی»، «دو نکته درباره منشور 77»، «سرگذشت‌ها و توتالیتاریسم»، «دیدار با گورباچف»، «مضحکه، اصلاح پذیری و آینده جهان»، «در فکر فرانتیشک کا.» «میدان آزمایش»، «کلامی درباره کلمات» و «سخنرانی سال نو».
در قسمتی از پیشگفتار به قلم پل ویلسون آمده است: «اگر فقط یک دسته از نوشته‌های هاول باشند که افسوس می‌خورم نتوانسته‌ام در این مجموعه بیاورم، مقاله‌های جدلی او هستند. هاول هیچ وقت از یک مناظره و مباحثۀ خوب پا پس نمی‌کشید، حتی اگر احتمالش بود که به این خاطر یکی از همکارانش از دست او برنجد یا همبستگی و اتحاد بین اعضای منشور 77 به هم بخورد. یکی از جدل‌های قلمی مهم او در اواخر 1968 با میلان کوندرا و بر سر معنای مقاومت مردمی در برابر تجاوز شوروی بود ـ و در سطحی کلان‌تر، دربارۀ اینکه چک‌ها و اسلواک‌ها چه دیدگاهی راجع به تاریخ خودشان دارند. یکی دیگر از این جدل‌ها به اواخر دهۀ 1970 بر می‌گردد و در واقع مناظرۀ اوست با لودویک واتسولیک و پتر پیتارت درباره فعالیت‌هایی که ارزشش را دارند آدم به خاطرشان خطر حکم حبس را به جان بخرد. در هر دوی این موارد، حس کردم بی‌انصافی است اگر نوشتۀ هاول را بدون حرف‌های طرف دیگر این جدل‌ها منتشر کنم.»
همچنین در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «ثبات حقیقی را فقط در کسی می‌شود دید که به خودش تکیه می‌کند نه به دیگران،‌ کسی که متانت و میانه‌روی را می‌تواند حفظ کند و تفکر مستقل و خویشتن‌داری سالم و جهان‌بینی اصیل، یعنی بی‌واسطه‌ای، داشته باشد. و البته برعکس این هم درست است: تنها کسی که می‌تواند چنین ثباتی در خود داشته باشد معتقد واقعی است ـ منظورم اعتقاد به معنای وضعیتی روحی و یک “جهت‌گیری به سوی هستی” است، نه ذوب‌شدن کورکورانه در چیزی که از بیرون خودش را عرضه می‌کند.»

درباره نویسنده کتاب «نامه‌های سرگشاده»
واتسلاف هاول نویسنده، نمایشنامه‌نویس و سیاستمدار جمهوری چک بود. او سال 1936 در پراگ در خانواده‌ای روشنفکر متولد شد. واتسلاف هاول اولین رئیس جمهور چک بین سال‌های 1993 تا 2003 بوده است. در دهه 1970 هاول در بین مخالفان کمونیست یک متفکر مهم محسوب می‌شد. او به دلیل همین دشمنی در زمان‌های مختلف به زندان افتاده است. هاول مدتی کارگردان تئاتر بود و نمایشنامه «جشن باغچه» را کارگردانی کرد. نمایشنامه «جشن باغچه» جوایز بسیاری کسب کرد. هاول در سال 1989 نخستین رئیس‌جمهور غیرکمونیست حکومت چکسلواکی شد. همچنین او نقش مهمی در پیروزی انقلاب مخملین چکسلواکی داشت. این انقلاب بدون خونریزی فروپاشی حکومت کمونیست را به همراه داشت و منجر به تشکیل دو کشور جدید به نام چک و اسکواکی شد. قابل ذکر است: «واتسلاف هاول» به دلیل حمایت‌هایی که درباره حقوق بشر انجام داد و اقدامات و فعالیت‌های صلح‌طلبانه‌اش، در سال 2003 حکومت هند جایزه «صلح گاندی» را به او تقدیم کرد. همچنین بارها نام هاول در فهرست نامزدان جایزه صلح نوبل قرار گرفت.
از آثار هاول می‌توان «جشن باغچه»، «نامه‌ای به الگا»، «زندگی در حقیقت» و «قدرت بی‌قدرتان» را نام برد.
واتسلاف هاول سال 2011 و در سن 75 سالگی درگذشت.

درباره ترجمه کتاب «نامه‌های سرگشاده»
نسخه اصلی کتاب که ترجمه فارسی از روی آن انجام شده، سال 1992 توسط انتشارات وینتیج در نیویورک منتشر شده است. کتاب «نامه‌های سرگشاده» توسط احسان کیانی‌خواه به فارسی برگردانده شده است و فرهنگ نشرنو کتاب را برای علاقه‌مندان چاپ و منتشر کرده است.

رتبه کتاب «نامه‌های سرگشاده» در گودریدز: 4.3 از 5.