مسئله مرگ و زندگی است

کتاب «مسئله مرگ و زندگی است»، اثر اروین یالوم و مریلین یالوم
یادداشت‌هایی در باب تجربۀ مواجهه با مرگ و غم از دست دادن عزیزان؛ کتاب «مسئله مرگ و زندگی است»، با عنوان اصلی A Matter of Death and Life، اثری مشترک از زوجی است که سالهای طولانی در کنار هم زندگی شیرین و پرباری داشته‌اند و اکنون در سالخوردگی می‌بینند که لحظۀ تلخ وداع‌شان با یکدیگر فرا رسیده و به این فکر افتاده‌اند که لحظات احساس نزدیکی مرگ و مواجهه با آن و چگونگی سپری کردن این لحظات در کنار یکدیگر و احساسشان از این موقعیت را ثبت کنند و حاصل این تصمیم شده است همین کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» .
نویسندگان کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» اروین یالوم و همسرش، مریلین یالوم، هستند؛ زوجی که هر دو پژوهشگرند و نویسنده و سالها پابه‌پای هم سفر رفته و کتاب نوشته‌اند و اکنون، یعنی در لحظۀ پدیدآمدن ایده کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» و نوشته شدن این کتاب، مریلین با سرطان کُشنده مغز استخوان درگیر است و شوهرش هم، در حالی که اوضاع قلبش روبه‌راه نیست و راه رفتنش هم با مشکل روبه‌روست، باید سنگینی رنج نزدیکی مرگ معشوقه و همسر خود را به دوش بکشد. پس هر دو، به پیشنهاد مریلین یالوم، دست‌به‌کار می‌شوند که تجربه‌های خود را از این لحظات دشوار بنویسند.
اروین و مریلین یالوم، چنانکه در پیش‌گفتارشان بر کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» اشاره می‌کنند، با نوشتن تجربه‌ها و مشاهداتشان از نگرانی‌های مربوط به پایان زندگی می‌خواهند نه فقط خود را در پیمودن این دوره از زندگی یاری کنند، بلکه یاری‌دهنده دیگرانی هم باشند که با مسائلی از جنس مسائل نویسندگان کتاب مواجهند.
مریلین یالوم در سال 2019 در سن هشتاد و هفت سالگی درگذشت. پس از مرگ او اروین یالوم نوشتن «مسئله مرگ و زندگی است» را ادامه داد و تجربیات خود را از دوران فقدان معشوقه و همسر و یارِ سالیانش یادداشت کرد و کتاب را به پایان رساند. متن اصلی کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» نخستین بار در سال 2021 منتشر شد.

مروری بر کتاب مسئله مرگ و زندگی است
اروین و مریلین یالوم در فصل‌های مختلف کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» هر یک از منظر خود تجربه‌هایشان را از دورانی نوشته‌اند که مریلین یالوم از سرطان مغز استخوان رنج می‌برده و به پایان زندگی نزدیک شده بوده است. این زوج می‌دانند که به زودی برای همیشه باید با یکدیگر وداع کنند و البته مریلین نه فقط با همسرش، که با فرزندان و دیگر عزیزان و دوستان خود نیز باید وداع کند. او به چگونگی این وداع می‌اندیشد و نیز از رنج بیماری می‌گوید. او همچنین مهربانانه به همسرش دلداری می‌دهد که نگرانی تنهایی بعد از مرگ او نباشد.
اروین یالوم در کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» در حال از دست دادن زنی است که سالهای طولانی یار عزیز او بوده است. او دارد همسرش، مریلین، را از دست می‌دهد و از اندوه این لحظات تلخ می‌نویسد و از اینکه آخرین لحظات زندگی‌اش با مریلین چگونه و به چه حالی می‌گذرد. اروین یالوم به دنیای بدون مریلین فکر می‌کند؛ دنیایی که تصورش برای او وحشتناک است. او از پانزده سالگی عاشق مریلین بوده و حال در حوالی نَوَد سالگی از فکر زندگی بدون مریلین دچار ترس شده است.
مریلین یالوم هم، که نویسنده دیگر کتاب است و کتاب به پیشنهاد او نوشته شده، با مرگ خود مواجه است و با بیماری رنج‌بارِ سرطان مغز استخوان و مراحل دشوار شیمی‌درمانی. او اما علاوه بر اضطراب‌ها و رنج‌های مربوط به وضعیت خودش، برای شوهرِ بیمارش هم نگران است و می‌ترسد مبادا شوهرش که دیگر بدون عصا و واکر نمی‌تواند راه برود، زمین بخورد و آسیب ببیند. مریلین همچنین غمگین است که آن‌قدر زنده نخواهد بود که بزرگ شدن نوه‌های کوچکش را ببیند.
«مسئله مرگ و زندگی است» کتابی است در باب فقدان و مرگ و چگونگی مواجهۀ آدمی با مرگ خود و نیز مرگ عزیزانش و سوگواری انسان در مرگ عزیزان خویش و نیز نگرانی‌ها و اضطراب‌های مربوط به مرگ. در این کتاب از رنج بیماری سخن می‌رود و از معنای مرگ و زندگی و از هراس از مرگ و دشواری لحظاتی که انسان چشم در چشم مرگ در حال زندگی است و از غم فقدان عزیزان و نحوه مواجهه با این غم.
مریلین و اروین یالوم کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» را در دوران اوج پختگی نوشته‌اند. حین نوشتن این کتاب آن‌ها هر دو به اواخر هشتاد سالگی رسیده‌اند و عمر پربار و لحظات رضایت‌بخشی را کنار هم گذرانده‌اند. آن‌ها هنگام نوشتن کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» در سنی هستند که می‌توانند عصاره تجربه‌ها و اندیشه‌ها و پژوهش‌ها و زندگی روزانه و رنج‌ها و شادی‌های خود را برای تأمل در معنای زندگی و مرگ و درک تجربۀ مواجهه با مرگ به خدمت گیرند.
بخشی از کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» شامل فصل‌هایی است که بعضی از آن‌ها را مریلین یالوم و بعضی دیگر را همسرش نوشته است و از جایی به بعد و با مرگ مریلین کتاب با آنچه اروین یالوم بعد از مرگ او درباره شیوه مواجهۀ خود با این مرگ و احساسش نسبت به فقدان مریلین نوشته ادامه می‌یابد و با نامه‌ای از اروین یالوم به معشوقه و همسری که دیگر کنار او نیست و برای همیشه رفته است به پایان می‌رسد.
کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» با ترجمۀ زهرا ابراهیمی در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. از این کتاب ترجمۀ دیگری هم با عنوان «مسئله‌ی مرگ و زندگی: عشق، فراق و آنچه در پایان عمر اهمیت دارد» به‌قلم مهدی عزیزی در نشر دنگ منتشر شده است.

درباره اروین یالوم و مریلین یالوم، نویسندگان کتاب مسئله مرگ و زندگی است
اروین د. یالوم (Irvin D. Yalom)، متولد 1931 در واشنگتن دی سی امریکا، روان‌کاو و روان‌درمانگر اگزیستانسیال و نویسنده مشهور داستانهای روان‌شناختی است. او استاد دانشگاه استنفورد است و علاوه بر آثار داستانی، آثاری نظری نیز در زمینۀ روان‌کاوی و روان‌درمانی تألیف کرده است. یالوم در آثار داستانی‌اش نظریات خود در زمینۀ روان‌کاوی و روان‌درمانی را بیان می‌کند. داستانهای او نقطۀ تلاقی فلسفه و ادبیات و روان‌کاوی‌اند و پیچیدگی‌ها و بحرانهای آدمی را به تصویر می‌کشند. او همچنین در برخی از داستانهایش به بیان تجربه‌های خود از ملاقات با بیماران مختلف و درمان آنها سخن گفته است و نوع تعاملش با بیماران را بیان کرده است. «وقتی نیچه گریست» از مشهورترین رمان‌های روان‌شناختی اوست. از دیگر آثار اروین یالوم می‌توان به «مامان و معنی زندگی»، «درمان شوپنهاور»، «مسئلۀ اسپینوزا» و «انسان موجودی یکروزه و قصه‌های دیگری از روان‌درمانی» اشاره کرد.
«روان‌درمانی اگزیستانسیال» و «تئوری و عمل در روان‌درمانی گروهی» از آثار غیرداستانی یالوم هستند. از او همچنین زندگی‌نامه‌ای خودنوشت با عنوان «من شدن» منتشر شده است.
یالوم در سال 2002 جایزة انجمن روان‌پزشکی امریکا را دریافت کرده است.
مریلین یالوم (Marilyn Yalom)، متولد 1932 و درگذشته به سال 2019، نویسنده فمینیست و تاریخ‌دان امریکایی، محقق ارشد مؤسسۀ تحقیقات جنسیت کلایمن در دانشگاه استنفورد و همسر اروین یالوم بود. از کتاب‌های مریلین یالوم می‌توان به «ملکۀ شطرنج»، «عشق فرانسوی چگونه به وجود آمد» و «انقلاب فرانسه در تاریخ زنانه» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «مسئله مرگ و زندگی است» در گودریدز: 4.51 از 5.