مروری بر زندگی تراجنسیتی ها (روشنگران)

کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» نوشتۀ مهری شاه‌حسینی و محمود شاه‌حسینی
زندگی چند تراجنسیتیِ ایرانی از زبان خودشان، به همراه مطالبی دیگر درباره اختلال تراجنسیتی. مهری شاه‌حسینی و محمود شاه‌حسینی در کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» پای صحبت چند ایرانیِ تراجنسیتی نشسته‌اند و دشواری‌های زندگی آنها را از زبان خودشان ثبت کرده‌اند و همچنین گزارشی درباره وجوه گوناگون اختلال تراجنسیتی به دست داده‌اند و به معرفی این اختلال و ارائۀ شناختی از آن و مسائل مربوط به آن پرداخته‌اند.
کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» ما را به درون زندگی انسان‌هایی می‌برد که به دلیل اختلالی فیزیولوژیکی دچار بحران هویت جنسی شده‌اند و مجبورند جنسیت خود را تغییر دهند و از سویی جراحی برای تغییر جنسیت نیز می‌تواند خطراتی را برایشان در بر داشته باشد. در این کتاب با مسائل این افراد آشنا می‌شویم و با دشواری‌هایی که در مواجهه با مردم عادی و عُرف‌ها و عادت‌های فرهنگی جامعه برای چنین افرادی پدید می‌آید و بر بحران ناشی از اختلال هویتی‌شان می‌افزاید.
در کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» زمینه‌ای فراهم شده است برای درک افرادی که به لحاظ هویت جنسی مثل اکثریت افراد جامعه نیستند و ایجاد نوعی تفاهم و همدلی با این افراد و برخورد درست با آن‌ها به عنوان همنوع.

نگاهی به کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها»
کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» یک پژوهش میدانی مبتنی بر گفت‌وگو و گزارش‌ِ گفت‌وگو محور است. این کتاب از پیشگفتاری به قلم حجت‌الاسلام دکتر محمّدمهدی کریمی‌نیا، چکیده‌ای از اظهارنظرهای متخصصان درباره تراجنسیتی و ویژگی‌های تراجنسیتی‌ها، تغییر جنسیت از منظر فقه و حقوق، گفت‌وگوهایی با نُه فرد تراجنسیتی ایرانی و مطلبی در باب شیوه‌های جراحی افراد تراجنسیتی تشکیل شده است.
در پیشگفتار کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» حجت‌الاسلام دکتر محمّدمهدی کریمی‌نیا، استادیار و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، از موضوعاتی چون تغییر جنسیت از منظر فقه و حقوق و سابقۀ عمل جراحی برای تغییر جنسیت در ایران و کشورهای دیگر و حقوق و تکالیف کسانی که تغییر جنسیت می‌دهند سخن گفته است.
بعد از این پیشگفتار، گزارشی مفصل از نویسندگان درباره تراجنسیتی و تراجنسیتی‌ها و مسائل و موضوعات مربوط به آنها آمده است. در این گزارش با کارشناسان و متخصصان مختلف این حوزه صحبت شده و حرف‌های آنها در این زمینه نقل شده است.
آن‌گاه به جنبه‌های فقهی و حقوقی قضیۀ تراجنسیتی‌ها پرداخته شده و سپس گفت‌وگوهای کتاب، که بخش عمده و اصلی کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» را دربرمی‌گیرد، آمده است. در این بخش نُه ایرانی که دچار اختلال تراجنسیتی‌اند از تجربه‌های خود به عنوان یک فردِ تراجنسیتی سخن گفته‌اند. از خلال روایت‌ این افراد از دشواری‌هایی که در زندگی‌شان به عنوان یک تراجنسیتی با آن‌ها روبه‌رو بوده‌اند، با صحنه‌هایی تلخ و دردناک از برخوردهای مردم عادی با تراجنسیتی‌ها روبه‌رو می‌شویم و مشکلاتی را که این افراد با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند ملموس‌تر درک می‌کنیم و چه بسا بعد از خواندن این روایت‌ها نگاهی متفاوت‌تر از نگاه عادی و متعارف به تراجنسیتی‌ها پیدا کنیم و آن‌ها را بهتر و عمیق‌تر درک کنیم.
بعد از گفت‌وگوها، به موضوع شیوه‌های جراحی تراجنسیتی‌ها برای تغییر جنسیت پرداخته شده است.
در پایان کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» شرحی از زندگی نویسندگان کتاب آمده است.
کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها» در انتشارات روشنگران و مطالعات زنان منتشر شده است.

درباره مهری شاه‌حسینی و محمود شاه‌حسینی، نویسندگان کتاب «مروری بر زندگی تراجنسیتی‌ها»
مهری شاه‌حسینی شاعر و پژوهشگر ایرانی و دارای مدرک کارشناسی ارشد ادبیات فارسی است. شاه‌حسینی نخستین زن تذکره‌نویس ایران است و کتاب او، با عنوان «زنان شاعر ایران»، یکی از مهمترین منابع درباره شعر زنان ایران است.
شاه‌حسینی با شورای کتاب کودک نیز همکاری دارد. مسئولیت صفحۀ شعر مجلۀ «برگ سبز» و همکاری با مجله‌های «آهنگ زندگی» و «آزما» از دیگر فعالیت‌های فرهنگی اوست. او همچنین از سال 1385 نماینده غیردولتی انجمن بین‌المللی پیوند تاجیکستان و فارسی‌زبانان جهان است.
از آثار مهری شاه‌حسینی می‌توان به مجموعه شعر «عشق‌بازی می‌کنم با نام او»، «به اندازه همۀ ساعت‌های دنیا وقت دارم که دوستت داشته باشم» (مجموعه شعر به زبان فارسی، انگلیسی و فرانسه)، «طبیعت و شعر در گفتگو با شاعران» و «زنان شاعر پارسی‌گوی هفت شهر عشق» (افغانستان، ازبکستان، پاکستان، تاجیکستان، مناطق عثمانی، قفقاز، هند) و «پا به پای پرواز در گفتگو با پیشکسوتان هواپیمایی ایران» اشاره کرد.

محمود شاه‌حسینی فیلمنامه‌نویس و نمایشنامه‌نویس ایرانی و فارغ‌التحصیل رشتۀ ادبیات دراماتیک از دانشکده هنرهای دراماتیک مجتمع دانشگاهی هنر است. از نمایشنامه‌های او می‌توان به «دِرِزین»، «دیروزِ بد امروز، امروزِ بد فردا»، «غریبه‌ها»، «تارون‌تارون»، «عشقبازی می‌کنم با نام او» و «آقاجان» اشاره کرد. از بین این نمایشنامه‌ها سه نمایشنامۀ «دِرِزین» و «دیروزِ بد امروز، امروزِ بد فردا» و «غریبه‌ها» بر صحنه اجرا شده‌اند و سه نمایشنامۀ دیگر به صورت کتاب منتشر شده‌اند.
شاه‌حسینی کارهایی هم برای تلویزیون نوشته است که از آن میان می‌توان به مجموعۀ طنز «ماجراهای آقای همه‌فن‌حریف»، که به صورت میان‌پرده‌هایی در برنامۀ تلویزیونی «کشاورزی، محور استقلال» پخش می‌شد و سریال طنز «اُغر بخیر» اشاره کرد. شخصیت اصلی این هر دو مجموعه، که در دهۀ 60 خورشیدی از تلویزیون ایران پخش می‌شد، شخصیتی به نام «آقای همه‌فن‌حریف»، با بازی کامران فیوضات بود که به یک شخصیت کُمیک موفق و ماندگار در خاطره مخاطبان تلویزیون ایران در دهۀ 60 تبدیل شد. مجموعۀ «ماجراهای آقای همه‌فن‌حریف» بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده توسط محمود شاه‌حسینی نوشته شده بود و کارگردان این هر دو مجموعه مجید بهشتی بود.
از دیگر کارهای تلویزیونی محمود شاه‌حسینی می‌توان به مجموعۀ مستندهای کوتاه «شکار لحظات»، نمایشنامۀ «زندان»، فیلم داستانی «آن‌سوی غروب» و مجموعۀ داستانی «آموزش‌های غیرمستقیم» اشاره کرد.