نظریه سیاسی و پراکسیس

کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» به کوشش و ویرایش ترنس بال و به قلم جمعی از نویسندگان
نظریه و عمل چه نسبتی با هم دارند و آیا نظریه یکسره از عمل جداست؟ این‌ موضوعی‌ست که در مقالات کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» به آن پرداخته شده است. کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس»، با عنوان اصلی Political Theory and Praxis: New Perspectives، مجموعه مقالاتی‌ست از نویسندگان مختلف که همگی متخصص فلسفه و علوم سیاسی‌اند. این مقالات، که همگی برای چاپ در همین کتاب سفارش داده و نوشته شده‌اند، توسط ترنس بال گردآوری و به ویرایش او در این کتاب به چاپ رسیده‌اند.
کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس»، چنانکه در پیشگفتار ترنس بال توضیح داده شده، قرار بوده به‌مناسبت هفتادمین سالروز تولد هانا آرنت به او هدیه شود، اما مرگ آرنت در شصت‌ونه‌سالگی این امید را بر باد می‌دهد و کتاب نه به خود او، بلکه به یاد او تقدیم می‌شود. در تقدیم‌نامه‌ای که بر پیشانی کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» به یاد هانا آرنت نوشته شده، درباره آرنت آمده است: «با مرگ او کسی را از دست دادیم که زندگی‌اش مصداق زندگی نظرورزانه بود. کلام او عمل او است. اینها در یادها خواهد ماند.»
ترنس بال در پیشگفتار کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» یادآور می‌شود که در مقالات این کتاب برخی از پرسش‌های طرح‌شده از سوی هانا آرنت از نو مطرح شده است.
اگر به مباحث مربوط به نظریه و عمل و رابطۀ این دو علاقمندید و نیز دوست دارید بدانید فلاسفۀ مختلف از دوران باستان تا دوران معاصر چگونه در این باب اندیشیده‌اند، کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» کتابی‌ست که در این باره بحث می‌کند و می‌تواند بعضی پرسش‌هایتان را درباره رابطۀ نظریه و عمل و تغییر نگرش به این رابطه در گذرِ زمان پاسخ دهد.
متن اصلی کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» اولین بار در سال 1977، دو سال بعد از مرگ هانا آرنت، منتشر شده است.

مروری بر کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس»
در کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» رابطۀ نظریه و عمل در چشم‌اندازی از تاریخ فلسفه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در مقالات این کتاب به دیدگاه‌های فلاسفۀ مختلفی پرداخته شده که از گذشتۀ دور و عصر باستان تا روزگار معاصر به موضوع رابطۀ نظریه و عمل پرداخته‌اند و نظریاتی در این باب ارائه داده‌اند. کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس»، چنانکه در مقدمۀ ترنس بال بر این کتاب اشاره شده، نشانگر و توجه‌دهنده به تغییر مفاهیم نظریه و عمل در طول زمان است. مقالات این کتاب، باز به قول ترنس بال، «بر صدق این سخن کی‌یرکگارد تأکید دارد که "مفاهیم، مانند افراد، سرگذشت خود را دارند، و درست مانند افراد، ناتوان از مقاومت در برابر ضربات زمان."»
ترنس بال، با اشاره به مقالۀ کلاسیک هورکهایمر درباره شیوه‌های اندیشیدن به رابطۀ نظریه و عمل، تأکید می‌کند که در کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» از شیوه‌هایی از اندیشیدن در این باب سخن رفته که هورکهایمر از آن‌ها حرفی نزده است. بال می‌نویسد: «به‌رغم مقالۀ کلاسیک هورکهایمر، بیش از دو شیوه اندیشیدن درباره نظریه و رابطۀ آن با عمل وجود دارد. تمایزی که او بین نظریۀ سنتی و انتقادی می‌گذارد، و معتبر نیز هست، تنها یک شیوه در میان رویکردهای بسیاری است که هابرماس "امر مسئله‌انگیز نظریه، عمل" می‌نامد. برخی از دیگرشیوه‌ها و راه‌های کمتر شناخته‌شده را نویسندگان این کتاب بررسی می‌کنند.»
کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» از پیشگفتار و مقدمۀ ترنس بال و نُه مقاله از نویسندگان مختلف تشکیل شده است. مقالات کتاب در سه بخش با عنوان‌های «خاستگاه‌ها»، «تحولات» و «تنگناها و مسیرهای جدید» تنظیم شده‌اند.
نُه مقاله‌ای که در کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» گردآمده‌اند عبارتند از: «درباره تاریخ نظریه و پراکسیس» نوشتۀ نیکولاس لُبکوویتز، «مخلوقات یک روز: اندیشه و کنش در توسیدید» نوشتۀ جی. پیتر ایوبِن، «افلاطون و ارسطو: وحدت نظریه و عمل در برابر استقلال نظریه و عمل» نوشتۀ ترنس بال، «نظر کانت درباره نظریه و عمل» نوشتۀ کارل راشکه، «نظریه و عمل در هگل و مارکس: گفت‌وگویی ناتمام» نوشتۀ پیتر فاس، «وحدت نظریه و عمل: علم مارکس و نیچه» نوشتۀ ادوارد اَندرو، «هانا آرنت: ابهامات نظریه و عمل» نوشتۀ ریچارد جی. برنشتاین، «شورشی‌ها، آغازگرها و دلقک‌ها: سیاست به‌مثابه کنش» نوشتۀ ریموند ال. نیکولز و «چگونه مردم خود را تغییر می‌دهند: رابطۀ بین نظریۀ انتقادی و مخاطب آن» نوشتۀ برایان فی.

درباره ترنس بال، گردآورنده و ویراستار کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس»
ترنس بال (Terence Ball)، متولد 1944، دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، است. او در دانشگاه مینه‌سوتا و دانشگاه دولتی آریزونا تدریس کرده و اکنون استاد بازنشسته است. از آثار ترنس بال می‌توان به کتاب «نافرمانی مدنی و کجروی مدنی» اشاره کرد. از او همچنین مقالات و یادداشت‌ها و ترجمه‌هایی در نشریات مختلف چاپ شده است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس»
کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» با ترجمۀ نرگس تاجیک نشاطیه در انتشارات روزگار نو منتشر شده است. دکتر نرگس تاجیک نشاطیه مترجم و پژوهشگر علوم و فلسفۀ سیاسی است. او دو کتاب «فهم فلسفه سیاسی در بستر زندگی اجتماعی» و «بیان آزاد و دموکراسی در آتن باستان» را نیز به فارسی ترجمه کرده است.

رتبۀ کتاب «نظریه سیاسی و پراکسیس» در گودریدز: 4.50 از 5.