مقدمه ای بر فلسفه روان شناسی (حکمت و فلسفه ایران)

کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» نوشتۀ دانیل وایسکاف و فرد آدامز
کتابی که از منظر فلسفۀ علم بر روان‌شناسی نور می‌تاباند و از کارکردها و ساختمان ذهن سخن می‌گوید. کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»، با عنوان اصلی An Introduction to the Philosophy of Psychology، کتابی‌ست که فلسفه، روان‌شناسی و علوم شناختی را به یکدیگر پیوند می‌زند.
دانیل وایسکاف و فرد آدامز در کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»، براساس یافته‌های تجربی جدید، به توضیح ساختمان ذهن و نحوه عملکرد آن می‌پردازند و درباره موضوعاتی چون ادراک و کنش، رابطۀ میان توجه و آگاهی، پیمانه‌ای‌بودن ذهن، چگونگی فهم اذهان دیگر، تأثیر زبان بر فکر، روابط میان ذهن، مغز، بدن و جهان و نیز ذهن اجتماعی توضیح می‌دهند.
کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» کتابی مفید و کارآمد برای متخصصان فلسفه و روان‌شناسی و علوم شناختی، که به‌طور تخصصی در این حوزه‌ها مطالعه و تحقیق می‌کنند، و نیز کتابی مناسب برای مخاطبان غیرمتخصص اما علاقمند به این مباحث است.
در کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» از منظری نو با مسائل مربوط به روان انسان مواجه می‌شویم و اطلاعاتی تازه درباره موضوعاتی چون ذهن و تفکر و آگاهی به دست می‌آوریم.
متن اصلی کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» اولین بار در سال 2015 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»
کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»، چنانکه دانیل وایسکاف و فرد آدامز خود در این کتاب تأکید کرده‌اند و در مقدمۀ ابوتراب یغمائی بر ترجمۀ فارسی کتاب نیز تأکید شده است، کتابی‌ست که در آن فلسفۀ روان‌شناسی به‌عنوان شاخه‌ای از فلسفۀ علم و نه زیرمجموعه‌ای از فلسفۀ ذهن معرفی شده و نویسندگان در این کتاب موضوعات اساسی روان‌شناسی را از منظر فلسفۀ علم مورد بررسی قرار داده‌اند.
کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» از پیش‌گفتار و نُه فصل تشکیل شده است. فصل‌های نُه‌گانۀ این کتاب عبارتند از: «روان‌شناسی چیست؟»، «استقلال و تقلیل در روان‌شناسی»، «پیمانه‌ای‌بودن و معماری شناختی»، «فطری‌گرایی، تحول و تغییر»، «ورای مغز و بدن»، «ادراک و کنش»، «توجه و آگاهی»، «ذهن اجتماعی» و «فکر و زبان».
در کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»، همراه با نویسندگان این کتاب و به‌یاری مثال‌های مختلف و متنوعی که آن‌ها برای تبیین مباحث مورد نظرشان می‌آورند، به دنیای پیچیده ذهن سفر می‌کنیم و ذهن را از منظر علم و از طریق پژوهش‌ها و یافته‌های علمی در این زمینه می‌شناسیم.
در بخشی از کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» می‌خوانید: «ما از موفقیت اسنادها و تبیین‌های برآمده از روان‌شناسی عامیانه سهم زیادی می‌بریم، و زندگی اجتماعی، چنان‌که آن را می‌شناسیم، بدون روان‌شناسی عامیانه غیرممکن خواهد بود. با این حال، این نوع روان‌شناسی نقص‌های روشنی دارد... توضیح ما از رفتار دیگران اغلب سطحی و غیرنظام‌مند است یا صرفاً در موارد خاص کار می‌کند. علاوه بر این، چنین توضیحاتی کل محدوده پدیدارهای ذهنی نابهنجار را، همچون اوتیسم یا سندرم کاپگراس، نادیده می‌گیرند. ما در پاسخ به اینکه چگونه می‌توانیم مسیرمان را از میان فضای سه‌بعدیِ مملو از اشیا ادراک و پیمایش کنیم، چگونه می‌توانیم آنچه را می‌بینیم با آنچه می‌شنویم و لمس می‌کنیم یکپارچه کنیم، چگونه می‌توانیم زبان بیاموزیم، چگونه اَشکال و طبقه‌بندی‌ها را تشخیص می‌دهیم، چگونه حافظه‌مان کار می‌کند، چگونه استدلال می‌کنیم و تصمیم می‌گیریم و سایر امور، هیچ تبیین عامیانه‌ای نداریم. تبیین چنین استعدادهای ذهنی متنوعی بسیار فراتر از قلمرو روان‌شناسی عامیانه است. اگر بخواهیم ذهن را بفهمیم، باید راه‌های بهتری برای بررسی ساختار و کارکرد ذهن پیدا کنیم. علوم مربوط به ذهن در پاسخ به این نیاز شکل گرفته‌اند.
هدف علم فهم نظام‌مند از جهان است و روان‌شناسی علمی است که دامنه‌اش عموماً پدیدارهای ذهنی را در بر می‌گیرد. اما این تعریف از روان‌شناسی هنوز هم چون‌وچرا دارد. رفتارگرایانی همچون واتسون (1913) و اسکینر (1965) مدعی بودند که تنها موضوع حقیقی روان‌شناسی رفتارِ مشاهده‌پذیر است، تا حدودی به این دلیل که اذهان رمزآلودند و نمی‌توانند در دسترس روش‌های جست‌وجوی سوم‌شخص قرار گیرند. امروزه عده کمی این موضع را قبول دارند. فرایندها و حالات ذهنی شاید مستقیماً مشاهده‌پذیر نباشند، اما از طریق برخی شیوه‌های توافق‌شده قابل استنتاج‌اند. به‌ویژه روان‌شناسی شناختی معمولاً با فرضِ چنین حالاتی پیش می‌رود. بسیاری از این حالات، همچون افکار و ادراکات جاری که بخش زیادی از آن‌ها کاملاً ناآگاهانه‌اند، از طریق درون‌نگری و با درجۀ دقت متغیری دسترس‌پذیرند.»

درباره دانیل وایسکاف و فرد آدامز، نویسندگان کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»
دانیل وایسکاف (Daniel Weiskopf) استاد فلسفه و عضو هیأت علمی مؤسسۀ علوم عصبی دانشگاه ایالتی جورجیا است. از وایسکاف مقالات بسیاری درباره مفاهیم و بازنمایی‌های ذهنی، ساختار شناخت مرتبه‌بالا، شناخت بدن‌یافته و بسط‌یافته، تبیین مکانیستی و کارکردی و مدل‌سازی عملکردها در علوم ذهنی/ مغزی منتشر شده است.

فرد آدامز (Fred Adams) استاد زبان‌شناسی و علوم شناختی و استاد فلسفه در دانشگاه دلور است. آدامز مقالات بسیاری در حوزه‌های فلسفۀ علم، فلسفۀ ذهن، فلسفۀ زبان، معرفت‌شناسی و دیگر حوزه‌های علوم شناختی نوشته و منتشر کرده است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی»
کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» با ترجمه و مقدمۀ ابوتراب یغمائی در مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران منتشر شده است. ابوتراب یغمائی پژوهشگر و مترجم و استادیار فلسفۀ علم و عضو گروه تاریخ و فلسفۀ علم و فناوری پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی است.
از یغمائی مقالات گوناگونی در حوزه علم و فلسفۀ علم منتشر شده است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب «مقدمه‌ای بر الکترودینامیک» (ترجمۀ مشترک با محمد بهتاج لجبینی) اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «مقدمه‌ای بر فلسفۀ روان‌شناسی» در گودریدز: 3.83 از 5.