کتاب «زنان در بازار» نوشت? لوس ايريگاره
مقالهاي از لوس ايريگاره، بههمراه مقالاتي در شرح و توضيح و تفسير و بازنگري اين مقاله و معرفي ايريگاره و ديدگاههاي او. کتاب «زنان در بازار»، چنانکه در مقدم? سوزان کريمي بر ترجم? فارسي آن توضيح داده شده، درواقع ترجم? بخشي از کتابي از لوس ايريگاره با عنوان «اين جنسي که يکي نيست» است که متن اصلي آن اولين بار در سال 1977 به زبان فرانسه و با عنوان Ce sexe qui nen est pas un منتشر شده و سپس با عنوان This Sex Which Is Not One به زبان انگليسي ترجمه شده است. ترجم? فارسي مقال? «زنان در بازار»، با عنوان انگليسي Women on the Market، از ترجم? انگليسي کتاب «اين جنسي که يکي نيست» ايريگاره به فارسي ترجمه شده است.
ايريگاره در مقال? «زنان در بازار»، با ديدي نقادانه و با اتکا به تحليل کارل مارکس از مناسبات توليد و نقش و جايگاه کالاها در نظام سرمايهداري، وضعيت زنان در اين نظام را بررسي و تحليل کرده است.
مروري بر کتاب «زنان در بازار»
کتاب «زنان در بازار»، چنانکه پيشتر اشاره شد، يک مقاله از لوس ايريگاره و ترجم? بخشي از کتابي مفصلتر از او به نام «اين جنسي که يکي نيست» است. اما کتاب «زنان در بازار» تنها شامل ترجم? فارسي مقال? «زنان در بازار» ايريگاره نيست و اين مقاله درواقع هست? اصلي کتاب را تشکيل ميدهد که دو مقال? ديگر حول آن نوشته شدهاند.
يکي از اين مقالات، که حکم مقدم? مترجم بر ترجم? فارسي مقال? «زنان در بازار» را دارد و پيش از اين مقاله آمده است، مقالهاي است با عنوان «توانِش او (يا هرآنچه ميتواند بشود)» بهقلم سوزان کريمي. در اين مقاله به معرفي لوس ايريگاره و سير انديش? او و زمين? شکلگيري افکارش و نسبت اين افکار با ساحت نظري زمانهاش و نيز آراي منتقدان او پرداخته شده است.
بعد از مقالهاي که ذکرش رفت، مقال? اصلي کتاب، يعني مقال? «زنان در بازار» لوس ايريگاره، را ميخوانيد. ايريگاره در مقال? «زنان در بازار» با نگاهي نقادانه موقعيت زنان در نظام مردسالار را مورد بررسي قرار داده و تحليل کرده است.
مقال? «زنان در بازار»، با رجوع به نظريان کارل مارکس دربار? کالا در نظام سرمايهداري، از کالايي شدن زن در نظام مردسالارِ سرمايهمحور سخن ميگويد و سازوکار و فرايند اين کالايي شدن را شرح ميدهد.
مقال? سوم و پاياني کتاب «زنان در بازار» مقالهاي است با عنوان «بازنگري "زنان در بازار"»، بهقلم تگان زيمرمن، که شرحي است بر مقال? اصلي کتاب، بههمراه نوعي بازپروري و بهروزرساني ايدههاي ايريگاره در آن مقاله.
آنچه ميخوانيد بخشي از مقال? اصلي کتاب، يعني مقال? «زنان در بازار»، است: «گردش زنان ميان مردان، همان چيزي است که کارکنشهاي جامعه – دستکم جامعهي پدرسالار – را پي ريخته است. پيشفرضهاي چنين جامعهاي شامل اينهاست: تصرف طبيعت از سوي مرد (انسان)؛ استحالهي طبيعت بر طبق معياري "انساني" که تنها بهوسيلهي مردان تعريف شده است؛ سلطهپذيري طبيعت از کار و تکنولوژي؛ فروکاستن کيفيات مادي، جسماني (تناني) و ملموسِ طبيعت به فعاليت انضمامي و کاربردي مرد (انسان)؛ برابرانگاري زنان با يکديگر، البته برحسب قوانين همارزي که نسبت به آنان همواره خارجي و بيروني ميماند؛ ترکيب کردنِ زنان در "ابژه"هايي که ماديتيافتگي روابط ميان مردان را به منصهي ظهور ميرسانند، و از اين دست.
اينگونه است که در يک چنين نظم اجتماعي، زنان [همزمان] يک ارزش طبيعي و يک ارزش اجتماعي ارائه ميکنند. "پيشرفت و توسعهي" آنان در گذار از مورد اول به دوم نهفته است. اما اين گذار هرگز به سادگي اتفاق نميافتد.
زن، در مقام مادر، در جانب طبيعتِ (باز)توليدگر باقي ميماند و به همين خاطر مرد هرگز نميتواند کاملاً از نسبت و رابطهاش با "طبيعت" استعلا يابد. وجود اجتماعي مرد، ساختهاي اقتصادي او و سکسواليتهاش همواره درپيوستهي کار طبيعت است: به همين سبب، اين ساختها همواره در همان سطحِ ابتداييترين تصرفات – که تبديل کردن طبيعت به ملک زمينداري است – و همچنين در سطح ابتداييترينِ کارها – يعني کار کشاورزي – ماندهاند. اما اين رابطه با طبيعت مولد – که چيزي فائقنيامدني است – بايد انکار شود تا روابط ميان مردان پابرجا باشد. اين يعني مادران، ابزارهاي بازتوليدگري که نشان نام پدر را بر خود دارند و در خانهي او محصورند، بايد يک ملک خصوصي و برکنار از جريان مبادله باشند.»
دربار? لوس ايريگاره
لوس ايريگاره (Luce Irigaray)، متولد 1930، فمينيست، فيلسوف، زبانشناس، روانشناس، روانکاو و نظريهپرداز فرهنگي بلژيکيالاصل فرانسوي است. ايريگاره در آثارش به بررسي نقادان? کاربردهاي زبان و سوءاستفاده از آن در رابطه با زنان و نيز نقد و تجريه و تحليل آراي متفکران ديگر پرداخته است.
لوس ايريگاره از سال 2021 به فعاليت در جنبشهاي زنان در ايتاليا و فرانسه مشغول است. از جمله آثار او ميتوان به کتابهاي «گمانهزنيِ زنِ ديگر»، «اخلاق تفاوت جنسي»، «جنسيتها و شجرهنامهها»، «انديشيدن به تفاوت: براي يک انقلاب صلحآميز»، «بهسوي فرهنگ تفاوت»، «من عاشق تو هستم: طرحي براي شادي در تاريخ»، «دموکراسي بين دو شروع ميشود»، «دو نفر بودن»، «راه عشق»، «به دنيا آمدن: پيدايش يک انسان جديد» و «به اشتراک گذاشتن آتش: طرح کلي يک ديالکتيک حساسيت» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «زنان در بازار»
کتاب «زنان در بازار» با ترجمه و مقدم? سوزان کريمي در انتشارات ژرف منتشر شده است. سوزان کريمي، متولد 1372، مترجم و داستاننويس ايراني است. از او مجموعه داستاني با عنوان «وقت کتايون» به چاپ رسيده است.
