قرب جوار

کتاب «قرب جوار» اثر ایوان کلیما
روایتی درباره درباره وجوه مختلف زندگی: عشق و ایمان و خانواده از یک‌سو و در سویی دیگر تردید و خیانت و بی‌ایمانی. ایوان کلیما، نویسنده مشهور اهل کشور چک، در کتاب «قرب جوار» با نگاهی انتقادی به تغییر و تحولاتی که به سرعت در لایه‌های مختلف جامعه‌اش در حال وقوع بوده توجه کرده است.
داستانی که کلیما در رمان «قرب جوار» نوشته داستانی است پرتعلیق درباره وجوه مختلف عشق و نیز مسئله ایمان و بی‌ایمانی.
کتاب «قرب جوار» نخستین‌بار در سال ژانویه سال 1997 منتشر شد و تا امروز به زبان‌های متعددی ترجمه شده است.
ترجمه فارسی این کتاب بر اساس نسخه انگلیسی اثر با عنوان «The ultimate intimacy» صورت گرفته است.

مروری بر کتاب «قرب جوار»
ایوان کلیما از مطرح‌ترین نویسندگان امروز ادبیات جهان به شمار می‌رود که اگرچه اغلب در آثارش به مسائل اجتماعی و تاریخی کشورش می‌پردازد اما او از زاویه‌ای به سراغ این مسایل می‌رود که بُعدی جهانی پیدا می‌کنند و به این ترتیب می‌توان گفت که آثار کلیما و از جمله رمان «قرب جوار» او به مسایل و معضلات انسانی به معنای عامش مربوط هستند.
نکته دیگری که درباره کتاب «قرب جوار» و دیگر آثار کلیما می‌توان گفت این است که او در پی ارایه پاسخ‌های نهایی و قطعی برای مسایلی که در داستان‌هایش طرح می‌کند نیست. او درواقع بیش‌تر قصد دارد که توجه و حساسیت خوانندگان آثارش را نسبت به مسایل پیرامونی‌شان جلب کند بی‌آنکه خودش از پیش پاسخ‌ها و راه‌حل‌هایی برای این مسایل در نظر داشته باشد.
اعتماد، عشق، روابط انسانی و خانوادگی از مضامین جهان‌شمولی هستند که در تمام دوره‌ها مورد توجه بوده و به عنوان ارزش‌های جمعی ستایش شده‌اند. اما دقیق‌تر که نگاه کنیم می‌بینیم که در جهان کنونی این ارزش‌ها در بسیاری موارد رنگ باخته‌اند و در عصر کالایی شدن همه‌چیز گاه به ضد خود تبدیل شده‌اند. رمان «قرب جوار» روایتی است از جامعه‌ای پرتلاطم که همراه با تغییر و تحولات سیاسی‌ با تغییرات دیگری در لایه‌های زیرین اجتماع هم روبرو بوده است.
در رمان «قرب جوار»، دانیل وردا، کشیش کلیسای کوچک غمباری است که بسیار خلوت‌تر از هر زمان دیگری شده است. دانیل تمام کسانی که در مراسم‌های مختلف به کلیسا می‌آیند می‌شناسد و قصه زندگی و گرفتاری‌ها و کسب و کار و نام فرزندان‌شان را می‌داند. مادر دانیل رو به موت است و همسر اولش نیز هجده سال پیش درگذشته است و دختری با نام اوا، تنها فرزند ازدواج اولش است.
شخصیت اصلی رمان «قرب جوار» کشیشی است که در موقعیتی قرار دارد که نسبت به تمام آنچه پیش از این در قطعیت‌شان تردید نداشت دچار شک شده است. مرز ایمان و بی‌ایمانی کمرنگ شده و ارزش‌های مسلم سابق قدرت گذشته‌شان را از دست داده‌اند. تصویری که ایوان کلیما در رمان «قرب جوار» به دست داده به نوعی تصویری از جامعه چک است در دوره‌ای که آرمان‌های برآمده از اتحاد جماهیر شوروی رنگ باخته‌اند و حالا شیوه تازه‌ای از زندگی آغاز شده است که مسایلی مختص به خود به بار آورده است.
در بخشی از کتاب «قرب جوار» می‌خوانیم: «کدام نیرومندتر است، ایمان بدون تردید یا ایمانی که با تردیدها دست و پنجه نرم می‌کند. پارسال یکی از زندانی‌هایی که ماهی دوبار به دیدنش می‌رفت، گفت: دلم می‌خواهد ایمان داشته باشم. از کجا شروع کنم کشیش؟ او جوانی بود که برای خودش و دیگران مواد مخدر تهیه می‌کرد. معمولا مواد را از راه سرقت تهیه می‌کرد چون خوش نداشت کار کند و کسی را هم نداشت که به او رو بیندازد. دعا کن پتر. اعتماد کن. همه‌چیز را به او بگو، حتی خصوصی‌ترین چیزها را. نتوانست او را مجاب کند. آخر چطور می‌شود به کسی اعتماد کنی که وجودش را باور نداری؟ اما اگر اعتماد کنی، او رفته رفته هستی می‌پذیرد. فکری بدیع. درواقع بسیار بدیع. پتر شش ماه بعد درخواست غسل تعمید داد».

درباره ایوان کلیما نویسنده کتاب «قرب جوار»
ایوان کلیما، نویسنده، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگار و مقاله‌نویس معاصر چک، در سال 1938 در شهر پراگ و در خانواده‌ای یهودی متولد شد. او کودکی دشواری را سپری کرد که بخشی از تجربه‌های آن دورانِ زندگیِ او در کتاب مشهورش با نام «روح پراگ» بازتاب یافته است. کلیما خود درباره آن دوره گفته است: «آنچه بیش از همه دوران کودکی مرا متمایز می‌کرد حضور دایمی مرگ بود. آدم‌هایی در همان اتاق که من زندگی می‌کردم می‌مردند. آن‌ها نه یک‌یک بلکه دسته‌دسته می‌مردند.» کودکی کلیما با حضور ارتش آلمان و تبعید دسته دسته آدم‌ها به اروگاه کار اجباری یا مرگ جمعی آنها همراه بود. درواقع در دوره کودکی کلیما، پراگ توسط آلمانی‌ها اشغال شد و این دوره‌ای سخت برای کلیما، خانواده‌اش و به طور کلی مردم شهر بود. کشور کلیما یعنی چک، کشوری است با موقعیتی عجیب که در مدت زمانی کوتاه دموکراسی، فاشیسم، انقلاب و ترس ناشی از استالینیسم را تجربه کرد. از این رو کلیما در بسیاری آثارش بدبینی و ترسِ هولناکی را به تصویر کشیده که شاید ریشه در تاریخ معاصر این کشور دارد. آثار زیادی از کلیما به فارسی ترجمه شده که از میان آنها به جز کتاب «قرن دیوانه من» می‌توان به «روح پراگ»، «در انتظار تاریکی، در انتظار روشنایی»، «نه فرشته، نه قدیس»، «اسکلت زیر فرش» و «عاشقان یک شبه» اشاره کرد. ایوان کلیما برای برخی آثارش جوایزی از جمله جایزه فرانتس کافکا را دریافت کرده است.

درباره ترجمه کتاب «قرب جوار»
کتاب «قرب جوار» با ترجمه فروغ پوریاوری در نشر ثالث منتشر شده است.
فروغ پوریاوری، متولد 1334، مترجم باسابقه ایرانی است. او در رشته زبان و ادبیات انگلیسی تحصیل کرده و به طور خاص به ترجمه از نویسندگان اروپای شرقی پرداحته است. او آثار متعددی از نویسندگانی چون میلان کوندرا، ایوان کلیما، نادین گوردیمر، واتسلاو هاول و... به فارسی برگردانده است. «قاضی»، «قرب جوار»، «جار و جنجال در باغ گواوا»، «سرزمین‌های شبح‌زده»، «فریدا»، «وصیت خیانت‌شده»، «کتاب خنده و فراموشی»، «نه فرشته، نه قدیس»، «مواجهه»، «روح پراگ»، «سرزمین‌های شبح‌زده» و «ژاک و اربابش» تعدادی از ترجمه‌های پوریاوری هستند.