کتاب «مردم چيست؟» بهقلم جمعي از نويسندگان
مقالاتي از چند فيلسوف و متفکر درباره مفهوم «مردم» بهعنوان مقولهاي سياسي. کتاب «مردم چيست؟»، با عنوان انگليسي What Is a People?، مجموعهايست از مقالاتي که با محوريت مفهوم مردم و جايگاه اين مفهوم در سياست نوشته شدهاند.
در کتاب «مردم چيست؟» گروهي از متفکران و نظريهپردازان، از منظري نظري، به مقول? مردم در سياست پرداختهاند و اين مقوله را از وجوه مختلف مورد بررسي و کندوکاو قرار دادهاند.
در مقالات کتاب «مردم چيست؟» هم از وجه زبانشناختي به مفهوم «مردم» پرداخته شده و هم تلقي از «مردم» در جناحها و ايدئولوژيها و نظريههاي سياسي چپ و راست و محافظهکار و راديکال مورد بررسي قرار گرفته است.
مفهوم رهاييبخش «مردم» و آنچه اين تلقي از «مردم» را به حاشيه ميراند و آنچه عنصر رهاييبخش را به واژه «مردم» بازميگرداند، يکي از موضوعات کليدي مطرح در مقالات کتاب «مردم چيست؟» است.
چنانکه در مقدم? صالح نجفي و جواد گنجي بر ترجم? فارسي کتاب «مردم چيست؟» اشاره شده، نويسندگان اين کتاب «يا فرانسوياند يا فرانسويزبان و فرانسوينويس».
در کتاب «مردم چيست؟» مقالاتي از برونو باستيلز، آلن بديو، پير بورديو، جوديت باتلر، ژرژ ديدي اوبرمان، صدري الخياري، ژاک رانسير و کوين اُلسِن را ميخوانيد.
مروري بر کتاب «مردم چيست؟»
آيا براي «مردم»، در معناي سياسي اين واژه، يک تعريف و يک برداشت تام و تمام وجود دارد؟ در مقالات کتاب «مردم چيست؟» ميبينيم که چنين نيست و «مردم» واژه و مفهوميست منعطف و شکننده که هرکسي از ظنّ خود و بنا به اهداف خود معنا و مفهومي به آن داده است؛ معنا و مفهومي که گاه پوپوليستي است و گاه محافظهکارانه، گاه رهاييبخش است و گاه محصور و محدود کننده.
در مقالات کتاب «مردم چيست؟» با نگاهي انتقادي و راديکال و با تأکيد بر وجه رهاييبخش مفهوم «مردم» به وجوه گوناگون اين مفهوم پرداخته شده است. در اين کتاب، ضمن بحث پيرامون چيستي مردم، از آنچه هم که مردم نيست و بيرون از مقوله و مفهوم مردم قرار ميگيرد سخن ميرود. در اين کتاب همچنين بحث از اين است که «مردم» را تنها نميتوان براساس تعبيرهاي اروپايي و امريکايي و امپرياليستي معنا کرد و بايد از مردمي فراتر از يک مردم خاص در نقطه يا نقطههايي خاص از جهان سخن گفت و واژه «مردم» را از مفهومي رهاييبخش برخوردار کرد.
کتاب «مردم چيست؟» از پيشدرآمد، مقدمهاي بهقلم برونو باستيلز و با عنوان «اين مردمي که واحد نيست»، شش فصل و جمعبندياي پاياني بهقلم کوين اُلسِن و با عنوان «هستيهاي جمعيِ شکننده، حاکميتهاي تخيلي» تشکيل شده است.
فصلهاي ششگان? کتاب «مردم چيست؟» هرکدام شامل مقالهايست از يک فيلسوف و نظريهپرداز. اين فصلها عبارتند از: «بيستوچهار نکته دربارهي کاربردهاي واژهي "مردم"» نوشت? آلن بديو، «گفتي "مردمي"؟» نوشت? پير بورديو، «"ما، مردم": انديشههايي درباب آزادي تجمع» نوشت? جوديت باتلر، «محسوسساختن» نوشت? ژرژ ديدي اوبرمان، « مردم و مردم سوم» نوشت? صدري الخياري و «پوپوليسمي که يافت نميشود» نوشت? ژاک رانسير.
آنچه ميخوانيد بخشيست از مقال? «هستيهاي جمعيِ شکننده، حاکميتهاي تخيلي» از کتاب «مردم چيست؟» که مقالهايست بهقلم کوين اُلسِن و چنانکه پيشتر اشاره شد، بهعنوان جمعبندي، در پايان کتاب آمده است: «سياست مردمي تاريخ مشخصي دارد، از زهدان مسائل و معضلاتي مشخص زاده است و در دنياي امروز نيز به همين ترتيب ميزايد. سازههاي تخيليِ واقعاً موجودي که سرتاسر اين تاريخ را پر کردهاند ممکن است کاملاً چکشخوار و ممکن به امکان خاص باشند. اين سازهها عامليتها و اقتداربخشيها را در انواع و اقسام صورتها و قالبها مجسم ميسازند. با اينهمه، دو عنصر تعيينکنندهي آنها هميشه همعناناند: مردمان قدرتهايي دارند. مملو از نيرويي هنجارگذار تخيل ميشوند. باري، مردم يک هستي جمعي تخيلي است، حامل حاکميتي تخيلي.
جلوههاي گوناگون فراوانِ مردم در سالهاي آغازين هزارهي سوم – مردم ديوار برلين، مردم ميدان التحرير، مردم پارک زوکاتي [يعني جنبش تسخير والاستريت] – جملگي به علتِ اين سازههاي تخيليِ حاکم اهميت مييابند و در همان حال به وجهي اجرايي به آفريدن چنين سازههاي تخيلياي مدد ميرسانند. مردم آفريدهي پرتوانِ قوهي تخيل جمعي ماست، آفريدهاي که چون به شيوههاي نو اجرا – و به اين سان از نو تخيل – شود جان و نيروي تازه مييابد.»
درباره ترجم? فارسي کتاب «مردم چيست؟»
کتاب «مردم چيست؟» با ترجمه و مقدم? صالح نجفي و جواد گنجي در نشر بان منتشر شده است.
صالح نجفي، متولد 1354، مترجم ايراني و پژوهشگر و نويسنده و منتقد حوزه فلسفه و فلسف? هنر است. پدرش، محمدعلي نجفي، کارگردان و فيلمنامهنويس ايراني و کارگردان سريالهاي معروف «سربداران» و «بوعلي سينا» است. در سريال بوعلي سينا صالح نجفي نيز به همراه برادرش، آيت نجفي که کارگردان تئاتر و سينما و فيلمنامهنويس و نمايشنامهنويس ساکن برلين است، ايفاي نقش کردهاند. صالح نجفي در اين سريال نقش کودکي بوعلي سينا را بازي کرده است. نجفي عضو هيئت علمي مؤسس? مطالعات سياسي – اقتصادي پرسش است.
از ترجمههاي صالح نجفي ميتوان به کتابهاي «چگونه فرويد بخوانيم»، «مفهوم آيروني»، «موسي و يکتاپرستي»، «عباس کيارستمي و فيلم - فلسفه» و از آثار تأليفي او ميتوان به کتابهاي «همشهري کين»، «کپي برابر اصل»، «آني هال» و «پرسونا» (هر چهار کتاب از مجموعهاي با عنوان «فيلم به مثاب? فلسفه») اشاره کرد. از صالح نجفي همچنين مقالات و ترجمههاي مختلفي در مطبوعات منتشر شده است.
جواد گنجي، متولد 1356، مترجم و پژوهشگر ايراني است. گنجي عمدتاً به تحقيق و ترجمه در حوزه روانکاوي و فلسفه، مخصوصاً روانکاوي فرويدي – لاکاني، پرداخته است. تدريس در مؤسس? پرسش و مدرسهي هنر و ادبيات بيدار از ديگر فعاليتهاي علمي و فرهنگي اوست. از جمله ترجمههاي جواد گنجي ميتوان به کتابهاي «بازگشت امر سياسي»، «مکتب فرانکفورت و جامعهشناسي معرفت» و «گئورگ زيمل» اشاره کرد.
رتب? کتاب «مردم چيست؟» در گودريدز: 3.33 از 5.
