ذهن و رایانه
مقدمه ای بر فلسفه ی هوش مصنوعی

کتاب «ذهن و رایانه: مقدمه‌ای بر فلسفه‌ی هوش مصنوعی» نوشتۀ مت کارتر
ذهن‌ها و رایانه‌ها چه ارتباطی باهم دارند؟ اگر در جستجوی پاسخی برای این پرسش هستید کتاب «ذهن و رایانه: مقدمه‌ای بر فلسفه‌ی هوش مصنوعی» کتابی مناسب برای شماست.
کتاب ««ذهن و رایانه: مقدمه‌ای بر فلسفه‌ی هوش مصنوعی»، با عنوان اصلی Minds and Computers: An Introduction to the Philosophy of Artificial Intelligence، کتابی است که از چشم‌انداز فلسفی به پدیدۀ هوش مصنوعی و رابطۀ آن با ذهن انسان می‌پردازد و امکان‌پذیری تحقق هوش مصنوعی را براساس فلسفۀ ذهن و ماهیت رایانه مورد بررسی قرار می‌دهد.
در کتاب «ذهن و رایانه»، با بررسی نظریه‌های مختلف دربارۀ ذهن انسان و تمرکزی ویژه بر نظریه‌ای در فلسفۀ ذهن که بر امکانپذیری هوش مصنوعی صحه می‌گذارد، با مبانی فلسفی هوش مصنوعی آشنا می‌شویم.
کتاب «ذهن و رایانه»، با نگاهی میان‌رشته‌ای و پیوند میان فلسفه، روان‌شناسی، عصب‌شناسی، زبان‌شناسی و علوم رایانه و با بررسی ماهیت ذهن و رایانه، مقدمه‌ای برای رسیدن به درکی فلسفی از هوش مصنوعی و شناخت ماهیت آن فراهم می‌آورد.
کتاب «ذهن و رایانه»، چنانکه مت کارتر در پیش‌گفتار این کتاب توضیح می‌دهد برای خوانندگان مبتدی نوشته شده و در آن سعی شده است که مطالب، تا جای ممکن، به زبانی ساده بیان شود تا خوانندۀ مبتدی در زمینۀ مباحث مطرح در کتاب بتواند این مباحث را درک کند و آشنایی‌ای مقدماتی با آن‌ها به دست آورد.
متن اصلی کتاب «ذهن و رایانه» اولین بار در سال 2007 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «ذهن و رایانه»
در کتاب «ذهن و رایانه» به این موضوع پرداخته شده که ذهن انسان دارای چه ویژگی‌هایی است که باعث می‌شود بتوان از روی آن هوش مصنوعی را طراحی کرد و چه ویژگی‌هایی در رایانه، امکان ساخت ذهنی مصنوعی با ویژگی‌های ذهن انسان را فراهم می‌آورد.
کتاب «ذهن و رایانه» کتابی دربارۀ فلسفۀ ذهن و فلسفۀ هوش مصنوعی است و چنانکه نویسنده در پیش‌گفتار آن تأکید می‌کند، «بر بررسی ارتباط بین ذهن‌ها و رایانه‌ها تمرکز دارد.» به اعتقاد مت کارتر، امکان ایجاد هوش مصنوعی در دنیای واقعی نه فقط مسئله‌ای مربوط به فناوری کاملاً پیشرفته، بلکه «مسئله‌ای اساساً فلسفی است». او در کتاب «ذهن و رایانه» سعی در تبیین همین مسئله دارد.
در کتاب «ذهن و رایانه» به بعضی فیلم‌ها و قصه‌های علمی – تخیلی هم که به موضوع هوش مصنوعی مرتبطند ارجاع داده شده است.
کتاب «ذهن و رایانه» از بیست فصل تشکیل شده است. فصل اول کتاب به پیش‌گفتار اختصاص دارد و فصل‌های دوم تا بیستم آن عبارتند از: «دوگانه‌انگاری»، «رفتارگرایی»، «نوروآناتومی»، «ماده‌گرایی استرالیایی»، «کارکردگرایی»، «سیستم‌های صوری»، «محاسبه‌پذیری»، «ماشین‌های جهان‌شمول»، «محاسبه‌گرایی»، «جست‌وجو»، «بازی‌ها»، «استدلال ماشینی»، «ماشین‌ها و زبان»، «استدلال انسان»، «زبان انسان»، «معنا»، «بازنمایی»، «شبکه‌های عصبی مصنوعی» و «ذهن‌ها و رایانه‌ها».
در بخشی از کتاب «ذهن و رایانه: مقدمه‌ای بر فلسفه‌ی هوش مصنوعی» می‌خوانید: «این اندیشه که شاید روزی بتوانیم چیزی مصنوعی بسازیم که دارای ذهن باشد، به همان معنایی که ما دارای ذهن هستیم، فکر تازه‌ای نیست. این اندیشه از زمانی که مری شلی نخستین بار هیولای فرانکنشتاین را به تصوّر درآورد، در داستان‌های تخیلی ترسناک و سرگرم‌کننده تجلی یافته است.
در داستان‌های علمی‌تخیلیِ اوایل تا اواسط قرن بیستم، این اندیشه را عموماً در قالب "آدم‌های مکانیکی" یا روبات‌ها – برگرفته از واژه‌ی روباتا در زبان چک که تقریباً معادل واژه‌ی فئودالی کوروِه است که به بیگاری برای حاکم فئودال اشاره دارد – به کار می‌گرفتند.
در داستان‌های علمی‌تخیلی جدیدتر، تصور ذهن مکانیکی زمینه‌ساز مفهوم هوش مصنوعی محاسباتی‌ شده که امروزه مفهومی پیش پا افتاده است. با وجود این، امکان ایجاد هوش مصنوعی در دنیای واقعی فقط مسئله‌ای مربوط به فناوری کاملاً پیشرفته نیست. مسئله‌ای اساساً فلسفی است.
دل‌مشغولیِ اصلیِ کلّ این کتاب همین مسئله خواهد بود. برای بررسیِ امکانِ ایجادِ هوش مصنوعی از جایگاه یک ناظر آگاه، باید به تعدادی از مسائل مرتبط با این حوزه پاسخ دهیم.
نخست، خواهیم پرسید که ذهن انسان به‌راستی چیست؟ قرن بیستم شاهد سلسله‌ای از نظریه‌های فلسفی درباره‌ی ذهن بوده است که اوج آن نظریه‌ی غالب کنونی است که هوش مصنوعی را ممکن می‌داند.»

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «ذهن و رایانه»
کتاب «ذهن و رایانه: مقدمه‌ای بر فلسفه‌ی هوش مصنوعی» با ترجمۀ مصطفی تقوی در انتشارات آگاه منتشر شده است. مصطفی تقوی، متولد 1353، مترجم ایرانی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف است. از ترجمه‌های او می‌توان به کتاب‌های «دو مفهوم علیّت» و «فلسفۀ علمِ شناختی» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «ذهن و رایانه» در گودریدز: 3.45 از 5.