مغز سازگار من

کتاب «مغز سازگار من» نوشتۀ فیلیپ داویون
آیا مغز ما ساختاری ایستا و تغییرناپذیر است و ما یکسره تحت انقیاد آنیم؟ فیلیپ داویون در کتاب «مغز سازگار من» نشان می‌دهد که چنین نیست و برعکس، این ماییم که به عملکرد مغزمان شکل و جهت می‌دهیم.
کتاب «مغز سازگار من»، با عنوان اصلی Neuroplasticity: Your Brains Superpower: Change Your Brain and Change Your Life، کتابی خواندنی دربارۀ ساختمان و عملکرد مغز، چگونگی تأثیر انسان بر تکامل مغز و تغییرات مغز در جهت سازگاری با اولویت‌های انسان است.
فیلیپ داویون در کتاب «مغز سازگار من»، با تشریح عملکرد مغز، توضیح می‌دهد که مغز انسان، برخلاف تصورات قدیمی، ساختاری منعطف و سازگار با افکار و خواست‌ها و رفتارهای انسان است.
کتاب «مغز سازگار من»، چنانکه فیلیپ داویون خود در این کتاب توضیح می‌دهد، «به ما نشان می‌دهد که انعطاف‌پذیری چگونه بر تمامی جنبه‌های زندگی‌مان – اعم از سلامت عصب‌شناختی، تا کیستی ما به عنوان یک فرد و تحول ما در نقش اجتماعی‌مان – از جامعه اثری پرنفوذ را بر جای می‌گذارد.»
متن اصلی کتاب «مغز سازگار من» اولین بار در سال 2019 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «مغز سازگار من»
آنچه فیلیپ داویون در کتاب «مغز سازگار من» در پی شرح و تبیین آن است، منفعل نبودن انسان دربرابر عملکرد مغز و تأثیری است که ما می‌توانیم بر مغزمان داشته باشیم.
کتاب «مغز سازگار من» به‌شیوه‌ای علمی به توضیح سازوکار مغز و دلیل انعطاف‌پذیری ساختاری آن می‌پردازد و نشان می‌دهد که ما چگونه می‌توانیم به مغزمان شکل دهیم و عملکرد آن را در سطح فردی و اجتماعی، آن‌گونه که می‌خواهیم، هدایت کنیم.
با خواندن کتاب «مغز سازگار من» درمی‌یابیم که کنترل مغز ما در دست خودمان است و مغز ما این سازگاری و انعطاف را دارد که خود را با افکار و رفتارها و خواسته‌ها و اولویت‌های ما تطبیق دهد.
کتاب «مغز سازگار من» راز پویایی مغز را با ما در میان می‌گذارد و به ما می‌گوید که چگونه می‌توانیم به عملکرد مغزمان، در راستای خواسته‌های فردی و اجتماعی‌مان، جهت بدهیم و عنان مغزمان را در دست داشته باشیم و آن را آن‌گونه که می‌خواهیم به‌جانب تغییر و تکامل هدایت کنیم. در کتاب «مغز سازگار من» می‌بینیم که مغز، بنا به ساختمان منعطفش، آماده است تا خود را با خواسته‌ها و افکار و رفتارهای ما تطبیق دهد و در راستای این خواسته‌ها و افکار و رفتارها تغییر کند و تکامل یابد.
در بخشی از کتاب «مغز سازگار من» می‌خوانید: «روزگاری نه چندان دور تصور ما از مغز عنصری ساکن، تغییرناپذیر، بدون ظرفیت برای رشد نورون‌های جدید و برقراری اتصالات عصبی جدید بود. اما امروزه می‌دانیم مغز قدرت خلق دارد؛ هدیه‌ای که در کل زندگی آن را در اختیار داریم. مغزافزار ما قابلیت خلق نورون‌های جدید، اتصالات جدید، تقویت اتصالات قدیمی و هرس کردن سلول‌های عصبی بی‌استفاده را همراه خود دارد.
مغز با هر تجربۀ ما تغییر می‌کند. دیگر می‌دانیم مغزافزار مکانی پویاست که از هرآنچه از ذهن ما بگذرد، هر چالشی که ما را به خود درگیر کند، هر منظری که در برابر چشمانمان گشوده شود و هر عادتی که به سبک زندگی‌مان تبدیل شود، تأثیر می‌پذیرد. در واقع مغزافزار قادر به ایجاد تغییراتی عظیم است. هر گاه تصمیم می‌گیریم درسی را بیاموزیم، سلول‌های عصبی تازه‌ای را می‌آفرینیم و برقراری مدارهای جدیدی را تسهیل می‌کنیم. ما چندان متوجه ساخته شدن نورون‌ها و سیناپس‌های جدید نیستیم، اما در کمال تعجب این امر اتفاق می‌افتد. ممکن است مغز انسانی ما نسبت به کارکرد درونی خود کمی ساده و بی‌تجربه به نظر برسد اما شواهد بسیاری در اثبات این انعطاف‌پذیری وجود دارد که تأثیرات آن در پیرامون ما به خوبی مشهود است.
مغزافزار از هر چه در احاطه‌اش است تأثیر مثبت یا منفی می‌گیرد: هر چیزی که ما با آن روبرو می‌شویم یا به آن فکر می‌کنیم. مغزافزار دایم در حال تحول است، مدارهای جدید می‌سازد، نورون‌های جدید خلق می‌کند و اتصالات جدید برقرار می‌سازد. مغزافزار مکانی پویا است که در آن‌جا نورون‌ها به هم می‌رسند و کیسه‌های سرگردان انتقال‌دهنده‌ها را سروسامانی می‌دهند تا راه خود را از میان شکاف سیناپسی بازیابند، بتوانند پایانۀ دیگر نورون‌ها را برانگیزند و به آن‌ها اتصال یابند و به این طریق رفتار همسایگان را تحت نفوذ خود درآورند. نورون‌ها اگر همزاد باشند یا همزمان و با هدفی واحد شلیک کنند از راه دندریت‌ها و آکسون‌ها با هم درمی‌آمیزند و مدارهایی عالی از اطلاعات را ایجاد می‌کنند و نفوذی فوق‌العاده بر یکدیگر اعمال می‌دارند.
انعطاف‌پذیری تأثیری شگرف بر جهان ذره‌بینی مغز و زندگی ما دارد. مغزافزار و تمامی عناصر و اجزای تشکیل‌دهندۀ آن نه تنها چارچوب ذره‌بینی مغز، بلکه موجودیت ما را به مثابۀ فرد و جامعه انعکاس می‌دهند. مغزهای اجتماعی ما که در حال حاضر تلاش می‌کنند از پس مسائلی جهانی مثل تغییر آب‌وهوا بربیایند، بالقوه ما را در نقش موجودی اجتماعی بازسازی می‌کنند. به همین جهت تأثیر انعطاف‌پذیری عصبی بر مغزافزار، بر توان نامحدود ما نه فقط در جایگاه فرد، که در جایگاه بشریت به طور عام تأکید می‌ورزد.»

دربارۀ فیلیپ داویون، نویسندۀ کتاب «مغز سازگار من»
فیلیپ داویون (Philippe Douyon) متخصص مغز و اعصاب است. او، با رویکرد خاص و انسانی خود در پزشکی، به تشخیص و درمان و بهبود زندگی بیماران بسیاری کمک کرده است. داویون معتقد است که یک پزشک مغز و اعصاب می‌تواند با به‌کارگیری شیوه‌ای محبت‌آمیز و دلسوزانه در درمان بیماران، دیدگاه آن‌ها را دربارۀ سلامتی و تندرستی خودشان تغییر دهد و به این شیوه آن‌ها را توانمند کند. این روش و طرز نگاه داویون به بیماری و درمان آن، الهام‌بخش بیماران و همکاران او بوده و او را به‌عنوان یک رهبر در زمینۀ عصب‌شناسی مطرح کرده است.
داویون بنیانگذار مؤسسه‌ای به نام The Inle BrainFit Institute® است که یک مؤسسۀ سلامت، تندرستی و فناوری است و با هدف بهبود سلامت و کیفیت زندگی مردم تأسیس شده است. یکی از کارهای این مؤسسه، ارائۀ رژیم‌های ورزشی فردی مخصوص بیماری، برای کمک به بهبود بیماری زمینه‌ای و افزایش انعطاف‌پذیری عصبی، است. از اهداف دیگر این مؤسسه، ایجاد فناوری‌هایی برای ارتقای زندگی سالم و بهبود زندگی مردم است.

دربارۀ ترجمۀ فارسی کتاب «مغز سازگار من»
کتاب «مغز سازگار من» با ترجمۀ زهره احمدی در نشر ثالث منتشر شده است. از دیگر ترجمه‌های زهره احمدی می‌توان به کتاب‌های «قوانین مغز برای کودکان» و «قوانین مغز برای سالمندان» اشاره کرد.