علیه خشونت

کتاب «علیه خشونت» نوشتۀ سعید مدنی قهفرخی
پژوهشی جامع دربارۀ خشونت و راهکارهای کنترل آن. سعید مدنی قهفرخی در کتاب «علیه خشونت» پدیدۀ فراگیر خشونت و انواع آن را از منظری تئوریک بررسی کرده و همچنین گزارشی از خشونت در ایران و جهان ارائه داده و از راهکارها و شیوه‌های کنترل خشونت سخن گفته است.
کتاب «علیه خشونت» چنانکه در پیش‌گفتار مهدی نصر اصفهانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهش‌های روان‌شناختی و آسیب‌های اجتماعی (پروا)، بر این کتاب توضیح داده شده، شکل گسترش‌یافتۀ کاری است که در مؤسسۀ پروا آغاز شده و سعید مدنی آن را بسط و گسترش داده و روزآمد کرده و به شکل کتاب کنونی درآورده است.
کتاب «علیه خشونت» تحقیقی چندوجهی دربارۀ خشونت است که هم کسانی را که به‌طور تخصصی در زمینۀ آسیب‌های اجتماعی و روانی مطالعه و تحقیق می‌کنند به کار می‌آید و هم مناسب مخاطبان غیرمتخصصِ علاقمند به مطالعه دربارۀ خشونت و زمینه‌های اجتماعی و روانی و زیست‌شناختی آن است.
کتاب «علیه خشونت» همچنین مناسب افراد و گروه‌هایی است که دغدغۀ کنترل و مهار و کاهش خشونت در جامعه را دارند.

مروری بر کتاب «علیه خشونت»
سعید مدنی در کتاب «علیه خشونت» موضوع خشونت و اشکال مختلف آن را از وجوه گوناگون مورد بررسی قرار داده و به ارتباط میان جامعه و خشونت و زمینه‌های اجتماعی خشونت پرداخته است.
در کتاب «علیه خشونت» همچنین به مباحث تئوریک و رویکردهای نظری گوناگون به پدیدۀ خشونت پرداخته شده و مطالعه و تحقیقی هم دربارۀ وضعیت خشونت در ایران و جهان صورت گرفته است.
کتاب «علیه خشونت» از پیش‌گفتاری به‌قلم مهدی نصر اصفهانی، مقدمه و پنج فصل تشکیل شده است. فصل‌های پنج‌گانۀ این کتاب عبارتند از: «خشونت و گونه‌های آن»، «نظریه‌ها دربارۀ خشونت»، «خشونت و جامعه»، «خشونت در جهان و ایران» و «کنترل و کاهش خشونت».
در فصل اول کتاب «علیه خشونت» به تعریف خشونت و گونه‌شناسی آن پرداخته شده و قانون و خشونت، محل خشونت، ماهیت خشونت، دامنۀ خشونت، قربانی خشونت، سازمان خشونت و ماهیت حقوقی خشونت مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.
فصل دوم کتاب «علیه خشونت» به معرفی و توضیح نظریه‌های مربوط به خشونت اختصاص دارد. در این فصل از کتاب، نظریه‌های زیست‌شناختی، نظریه‌های روان‌شناختی، نظریۀ روان‌تحلیل‌گری، نظریۀ ناکامی – پرخاشگری، نظریۀ انتخاب عقلانی، نظریۀ یادگیری اجتماعی، نظریۀ روان‌شناسی اجتماعی، نظریۀ هوش هیجانی و نظریه‌های جامعه‌شناختی، معرفی و توضیح داده شده‌اند و همچنین نظریه‌پردازان نظریه‌های جامعه‌شناختی دربارۀ خشونت معرفی شده‌اند.
فصل سوم کتاب «علیه خشونت» به رابطۀ خشونت و جامعه اختصاص دارد. خشونت و توسعه، خشونت و فرهنگ، خشونت و دموکراسی، خشونت و سرمایۀ اجتماعی، خشونت و نابرابری و خشونت و دین، موضوعاتی هستند که در این فصل از کتاب «علیه خشونت» به آن‌ها پرداخته شده است.
در فصل چهارم کتاب «علیه خشونت» گزارشی از خشونت در جهان و ایران ارائه شده و از انواع خشونت در ایران و جهان، از جمله خشونت علیه زنان و کودکان و سالمندان، سخن رفته است.
کنترل و کاهش خشونت، موضوع فصل پنجم و پایانی کتاب «علیه خشونت» است. سلامت عمومی و خشونت، تصویب و اصلاح قوانین، خدمات شناسایی و مشاوره و محافظت و حمایت از قربانیان، محافظت و حمایت از کودکان، خدمات محافظت از سالمندان آسیب‌پذیر، خدمات مشاوره و حمایت برای خشونت علیه زنان و حمایت اجتماعی، موضوعاتی‌اند که در این فصل از کتاب «علیه خشونت»، ذیل موضوع کنترل و کاهش خشونت، به آن‌ها پرداخته شده است.
در بخشی از کتاب «علیه خشونت» می‌خوانید: «جامعۀ ایران چهار دهه زندگی در فضای انقلاب، منازعات سیاسی، جنگ، و جرائم فزاینده را تجربه کرده است. تقریباً هر روز و به‌طور پیوسته در خانواده، محله، منطقه، شهر و روستا، حوادثی استرس‌زا رخ می‌دهند که احساس ناامنی و نگرانی جامعه را افزایش می‌دهند. این حوادث و رویدادها، که نشان‌دهندۀ وجود مناسبات نامطلوب، بیماری‌ها و اختلالات روانی، عدم تعادل محیطی، توزیع نابرابر قدرت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و نیز تبعیض‌های فرهنگی، مذهبی، قومیتی و جنسیتی و امثال آن هستند، به‌طور روزمره افراد را در برابر شرایط سرشار از استرس و خطر قرار می‌دهند. چنین شرایط نامطلوبی بر روح و جسم انسان تأثیر می‌گذارد و ترس و هراس، نگرانی، ناامیدی و احساس بیهودگی، تحقیر و اهانت را بر افراد تحمیل کرده و آن‌ها را وادار به واکنش می‌کند. یکی از مهم‌ترین و شایع‌ترین واکنش‌ها نسبت به چنین شرایط نامطلوبی پرخاشگری و خشونت است. بدون تردید جوامعی که در معرض جنگ یا خطر وقوع آن قرار دارند، جوامعی که دائم در برابر استرس و ناامنی قرار دارند، جوامعی که تبعیض و نابرابری در ابعاد مختلف زندگی آن‌ها رسوخ کرده، جوامعی که مدام در معرض انواع بلایا اعم از طبیعی یا انسان‌ساخته قرار دارند و جوامعی که مدام در معرض بحران‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی قرار دارند و معیشت و زندگی روزمره‌شان تهدید می‌شود، بیش از جوامعی که در آرامش نسبی قرار دارند در معرض خشونت قرار می‌گیرند.»
کتاب «علیه خشونت» در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است.

درباره سعید مدنی قهفرخی، نویسنده کتاب «علیه خشونت»
سعید مدنی قهفرخی، متولد 1339 در اصفهان، جامعه‌شناس، فعال حقوق بشر، پژوهشگر ارشد علوم اجتماعی، استاد دانشگاه و روزنامه‌نگار ایرانی و دارای مدرک دکترای جرم‌شناسی است. مدنی چند سال سردبیر «فصلنامۀ علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی» بوده است. آموزش و پژوهش در زمینۀ مسائل و معضلات اجتماعی نظیر اعتیاد، خشونت علیه زنان و کودکان، فقر و نابرابری و روسپی‌گری و تن‌فروشی از فعالیت‌های عمدۀ سعید مدنی قهفرخی هستند. از کتاب‌های او می‌توان به «جامعه‌شناسی روسپی‌گری»، «کودک‌آزاری در ایران»، «جامعه‌شناسی اعتیاد: از افیون تا کریستال»، «ضرورت مبارزه با پدیدۀ فقر و نابرابری در ایران»، «خشونت علیه کودکان در ایران»، «وضعیت توسعۀ انسانی در ایران» و «جامعۀ مدنی و کرونا» اشاره کرد.