خاطرات و زندگی نامه خودنوشت یک خر فیلسوف نما

کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» نوشتۀ علی اوجبی
بازنویسی و اقتباسی از داستانی از کُنتس دوسگور، به‌ترجمۀ محمدحسن‌خانِ اعتمادالسلطنه. کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» کتابی است طنزآمیز و انتقادی که علی اوجبی آن را براساس کتاب «خرنامه (منطق‌الحمار)» از اعتماد‌السلطنه نوشته که آن خود ترجمۀ اعتمادالسلطنه، مورخ و جغرافی‌دان و داستان‌نویس و وزیر انطباعات و مترجم ناصرالدین‌شاه، از کتاب «خاطرات یک الاغ» کُنتس دوسگور، داستان‌نویس فرانسوی روسی‌تبار و زادۀ روسیه، است.
علی اوجبی در کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» روایتی روزآمد و متناسب با زمانۀ امروز و مخاطب امروزی، از کتاب «خرنامه» به دست داده و آن را به زبانی تازه و همراه با افزوده‌هایی به آن متن قدیمی و ایجاد تغییراتی در آن، بازنویسی کرده است.
کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» یک طنز انتقادی است که هم لبخند بر لب مخاطب می‌نشاند و هم به زبانی شیرین و آمیخته به مزاح و مطایبه، کاستی‌های انسان‌ها و جهان انسان‌ها را می‌نمایاند و از جهان و کار جهان سخن می‌گوید.

مروری بر کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما»
علی اوجبی در کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» از زبان یک خر به شرح نقایص و کاستی‌ها و ناراستی‌ها و ناسازی‌های جهان و آدمیان می‌پردازد.
راوی کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» خری است که خاطرات خود را از زندگی با آدمیان و آزار و اذیت‌هایی که از آن‌ها دیده است نقل می‌کند و این‌گونه پتۀ انسانی را که خود را برتر از همۀ موجودات می‌داند، بر آب می‌اندازد و آدمی را رسوای دو عالم می‌کند.
کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» نقدی است بر رفتار و کردار انسان‌ها.
خری که در کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» به نقل خاطرات خود می‌پردازد، گویی بر آن است که به‌کنایه نشان دهد که آدمیان، برخلاف اینکه خر را تحقیر می‌کنند، خود بیشتر از خران لایق تحقیر و تمسخرند.
کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» جِدی است در جامۀ هزل و مطایبه و شوخی و در پسِ پشت آن‌چه در این کتاب، به‌مزاح و مطایبه گفته شده است، موضوعاتی بس جدی نهفته‌اند.
گفتنی است که علی اوجبی در کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» از اشعار کلاسیک و معاصر فارسی، فراوان استفاده کرده و جابه‌جا در میانۀ متن، به نقل این اشعار پرداخته و جاهایی هم، بنا به ضرورت، تغییراتی در این اشعار داده که این تغییرات، با علامتی مشخص شده‌اند.
کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» از سخنی آغازین با عنوان «به نام آن که خر را الفت آموخت»، دیباچه‌ای با عنوان «چرا این خاطراتِ خرانه را نوشتم؟»، مقدمه‌ای با عنوان «کی خرتره؟ شما آدمیان؟ یا ما خران؟»، ده فصل و بخشی پایانی با عنوان «بشنو و این بار باور کن!» تشکیل شده است.
فصل‌های ده‌گانۀ کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما» عبارتند از: «کی اشرف مخلوقاته؟ شما آدمیان یا ما خران؟»، «در اینکه دو انسان در اقلیمی نگنجند»، «در اینکه برخلاف ادعای آدمیان، اُلفت در عُزلت است»، «در شرح یکی از روزهای کاری در روستای قصران»، «در آنکه هر خوشی آمیخته با ناخوشی است»، «در سرانجامِ دوستی با خر و خردوستی»، «در اینکه خران هم دل دارند و احساس»، «در ناسپاسی انسان‌ها و حق‌شناسی خران»، «در سرانجامِ زیاده‌روی، زیاده‌خوری و زیاده‌خواهی» و «در میزان شعور و کیاستِ خران».
در بخشی از کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» می‌خوانید: «مالکِ من، زنی بود سلیطه، عاری از شرم و حیا و به دور از صدق و صفا که بر شوی و اولادش پادشاهی می‌کرد. در بدذاتیِ این خانم، همین بس که در طول هفته – یعنی از این جمعه تا جمعۀ بعدی – هر چه مرغانِ وی تخم می‌کردند و هر مقدار که گاو و گوسفندانش شیر می‌دادند و می‌شد از آن پنیر و خامه و سرشیر و... گرفت، و هر میزان که مزرعه‌اش بارِ سبزی و میوه داشت، در سبدهایی بسیار کثیف می‌گذاشت و بر شانه‌های لطیف من می‌نهاد.»
کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشتِ یک خر فیلسوف‌نما» در بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه منتشر شده است. چاپ قبلی این کتاب، با عنوان «خر حیوان نجیبی است: «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما»، در انتشارات وایا منتشر شده بود.

دربارۀ علی اوجبی، نویسندۀ کتاب «خاطرات و زندگی‌نامۀ خودنوشت یک خر فیلسوف‌نما»
علی اوجبی، متولد 1343 در تهران، مصحح، مترجم، پژوهشگر و شارح آثار فلسفی و مؤلف ایرانی است.
اوجبی تحصیلکردۀ رشتۀ فلسفه در دانشگاه و نیز تحصیلکردۀ علوم دینی، از جمله فلسفه و کلام جدید، در حوزۀ علمیۀ قم است. او سردبیری کتاب ماه دین، سردبیری کتاب ماه فلسفه، معاونت فرهنگی خانۀ کتاب ایران، دبیری جشنوارۀ نقد کتاب و دبیری جایزۀ کتاب سال و نیز دبیری جشنواره‌های مختلف را در کارنامۀ کاری خود دارد.
از ترجمه‌های علی اوجبی می‌توان به کتاب «فلسفه در گذر زمان: ملاقات با فیلسوفان پیش از سقراط»، از آثار تألیفی‌اش می‌توان به کتاب «سُهروردی به‌روایت اشکوری و اردکانی» و از تصحیحات و تحقیقات او می‌توان به کتاب «شرح مثنوی» محمد نعیم اشاره کرد.