کتاب «نرودا» اثر پابلو نرودا
ترجم? بيژن الهي از اشعاري از پابلو نرودا. کتاب «نرودا: چند شعر عاشقانه، يک سرود نوميدي با چند پراکنده» مجموعهاي از اشعار عاشقانه و تعدادي شعر ديگر از پابلو نروداست که بيژن الهي آنها را به فارسي برگردانده است.
کتاب «نرودا»، چنانکه داريوش کيارس در يادداشتي بر اين کتاب توضيح داده است، ضميمهاي است بر دور? دهجلدي آثار بيژن الهي که نشر بيدگل منتشر کرده است، چراکه الهي خود در زمان حياتش بهصورت مکتوب متذکر شده بوده که ترجم? او از اشعار نرودا، اگر روزي قرار بشود که در کنار ديگر آثارش يکجا منتشر شود، بايد بهصورت ضميمه يا افزودهاي بر آن آثار به چاپ برسد.
مروري بر کتاب «نرودا»
اشعاري از پابلو نرودا که ترجم? آنها در کتاب «نرودا» آمده، عمدتاً شامل اشعار عاشقان? اين شاعر بزرگ شيليايي هستند.
در کتاب «نرودا» بيشتر با اشعاري مواجهيم که از عشق و فراق ميگويند و حالات عشق و حسهاي عاشقانه را به زباني شاعرانه و با تعبيراتي بديع بيان ميکنند. نرودا در اشعار عاشقانهاش از شيريني و شادي و تبوتاب و بيتابيِ عشق ميگويد و نيز از اندوه و اضطرابِ هجران و فراق. او در اين اشعار، عشق را به تصاوير و جلوههايي رنگارنگ از طبيعت پيوند ميزند و از مناظر طبيعي و عناصر گوناگون موجود در طبيعت، استعارهها و تعبيراتي غريب و بديع و در عين حال ملموس، براي وصف معشوق و بيان عشق و عشقورزي ميسازد.
کتاب «نرودا»، بهجز عاشقانههايي از پابلو نرودا، شامل شعري با عنوان «سرود نوميدي» و چند شعر پراکنده از اوست.
شعرهاي عاشقانهاي که ترجم? فارسيشان را در بخش اول کتاب «نرودا» ميخوانيد عبارتند از: «نور تو را»، «آه وفور کاجها»، «صبح پر از توفانهاست»، «تا به من گوش دهي»، «تو را به ياد دارم»، «خمشده روي عصرها»، «زنبور سفيد»، «مست کاجها»، «اين شفق را هم»، «کم و بيش بيرون آسمان»، «براي دل من»، «رفتهام من»، «بازي ميکني همهروزه»، «خوش دارم آرام باشي»، «در آسمان شفقگاهي»، «سايههاي انديشناک»، «اينجا تو را دوست دارم»، «دختر چابک گندمگون» و «ميتوانم امشب».
آنچه ميخوانيد شعر «آه وفور کاجها» از شعرهاي عاشقان? کتاب «نرودا» است:
«آه وفور کاجها، زمزمهي موجها که ميشکند،
بازيي آهستهي نورها، ناقوس دوردست،
شفق که در چشمهاي تو ميافتد، اي عروسک،
صدف زميني، که زمين دران ميخواند!
در تو رودها ميخوانند
و جان من در آن همه پا به گريز مينهد
به آرزوي تو،
و تو آن را گسيل ميداري
به جا که ميخواهي.
راه مرا با کمان اميد خود نشانه بگير،
و من، در هذيان، فوج تيرهام را رها خواهم کرد.
همهسو، ميانِ مهگون تو را ميبينم،
و سکوت تو ساعات غمزدهي مرا فرو ميگيرد،
و در تو با بازوان سنگيي شفافت
بوسههايم لنگر ميفکند، آرزوي نمورم آشيان ميگيرد.
آه صداي رازناک تو
که عشق مينوازد و تاريک ميکند
در غروب ميران و طنينانداز!
اينچنين به ساعات عميق ديدهام،
روي کشتزارها،
سنبلهها دلنگ دلنگ ميزنند
در دهان باد.»
دربار? پابلو نرودا
پابلو نرودا (Pablo Neruda)، متولد 1904 و درگذشته به سال 1973، شاعر، ديپلمات و سياستمدار شيليايي و برند? جايز? نوبل ادبيات سال 1971 بود.
نرودا شاعري بود که در سبکهاي مختلف شعر سرود. در کارنام? شعري او هم شعرهاي سوررئاليستي وجود دارد، هم حماسههاي تاريخي و اشعار عاشقانه و مانيفستهاي سياسي. از نرودا بهعنوان شاعر ملي شيلي ياد ميشود. او يکي از بزرگترين شاعران قرن بيستم است؛ شاعري که گابريل گارسيا مارکز از او بهعنوان «بزرگترين شاعر قرن بيستم در هم? زبانها» ياد کرده است.
نرودا در طول زندگياش پُستهاي ديپلماتيک زيادي در کشورهاي مختلف داشت. او مدتي هم سناتور حزب کمونيست شيلي بود. نرودا همچنين در دور? رياست جمهوري سالوادور آلنده، مشاور نزديک او بود.
از جمله آثار پابلو نرودا ميتوان به کتابهاي «يادبودهاي جزير? سياه»، «پايان جهان»، «ترانههاي عناصر»، «بلنديهاي ماچو پيچو»، «اعتراف به زندگي: زندگينامهي شخصي» و «سنگهاي آسماني» اشاره کرد.
دربار? ترجم? فارسي کتاب «نرودا»
کتاب «نرودا: چند شعر عاشقانه، يک سرود نوميدي با چند پراکنده» با ترجم? بيژن الهي، همراه با يادداشتي کوتاه از داريوش کيارس دربار? اين ترجمه، در نشر بيدگل منتشر شده است. اساس اين ترجمه، متن انگليسي شعرهاي نرودا بوده اما مترجم، ترجم? انگليسي را با متن اصلي شعرها، به زبان اسپانيايي، نيز مقايسه کرده و در ترجم? فارسي به متن اصلي هم نظر داشته است.
بيژن الهي، متولد 1324 در تهران و درگذشته به سال 1389، شاعر و مترجم ايراني بود. او از شاعران جريان شعري موسوم به «شعر ديگر» بود.
از الهي دو مجموعه شعر، به نامهاي «ديدن» و «جوانيها»، و چند جلد کتاب ترجمه، اغلب شامل ترجم? شعر، به چاپ رسيده است. از جمله ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «صبحِ روان»، «اشراقها: اوراقِ مصوّرِ آرتور رَمبو» و «نيتِ خير» اشاره کرد.
