زنان سیبیلو و مردان بی ریش
نگرانی های جنسیتی در مدرنیته ایرانی

کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» نوشته «افسانه نجم آبادی»
نگرانی‌های جنسیتی در مدرنیته ایران
Women with mustaches and men without beards
کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» نوشته «افسانه نجم آبادی» در حوزه مطالعات جنسیتی قرار دارد. کتاب در واقع پژوهشی درباره تغییرات و تحولات تاریخی در تمایلات جنسی است. نویسنده با توضیحاتی روند تغییرات در دوران قاجار را بیان می‌کند. او نشان می‌دهد که وقتی ایران در مقابل با غرب قرار گرفت مفاهیمی مانند ملت، تمایلات جنسی، وطن و علم هم دچار تحول شدند. در واقع ارتباطات بین ایران و اروپا از اواسط قرن 19 وقتی قوی‌تر شد، تغییرات در هنجارهای جنسی هم بیشتر صورت گرفت. کتاب با سفرنامه‌ها و زندگی‌نامه‌ها، پارچه‌نویسی‌ها، اشعار، رمان‌های فارسی، نمادهای ضرب شده بر روی سکه‌ها و... روایتی دقیق از زمان قاجار و قبل از آن‌ را برای خواننده بازگو می‌کند. «نجم آبادی» در «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» نقل می‌کند: «همجنس دوستی و کردار میان همجنسان به تدریج در قرن نوزدهم نشانه‌ای از عقب افتادگی ایران تلقی شد. دگرجنس خواهانه کردن روابط و میل جنسی و تبدیل آنان به هنجار غالب بدل به شرط «تحقق مدرنیته» شد.» با خواندن روایت تاریخی «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» پنداشت‌های ما از احساسات و امیال طبیعی با چالش مواجه می‌شود و آنچه را تاکنون امیال طبیعی می‌دانستیم تغییر می‌کند!
کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» در سال 2005 منتشر شد و برای علاقه‌مندان به حوزه جنسیت و تاریخ‌نگاری مناسب است.

مروری برکتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش»
کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» کتابی دو جلدی است. کتاب در زمینه جنسیت و تاریخ‌نگاری نوشته شده است. نجم آبادی با تحلیل‌های نظری خود حجم بسیاری از داده‌های تاریخی را بازگو می‌کند. آثاری که از دوران قاجار تا به امروز مورد توجه قرار گرفته بودند. نویسنده توانسته با دلایل و مدارک دقیق به همجنس‌گرایی مردان در دوره قاجار و قبل از آن اشاره کند. در مستندات بیان می‌‌شود زنان تنها و گوشه‌نشین بودند چراکه در نظر مردان آنها فقط برای تولید مثل مناسب بودند. پس از رابطه ایران با اروپائیان در میانه قرن 19 وضعیت تغییر می‌کند. نویسنده کتاب را بر پایه دو اصول نوشته است. اول مستندات و فکت‌های تاریخی و دوم بر پایه نظریه‌های علوم انسانی.
«زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» جستجویی در تاریخ گذشتگان و تغییر و تحولات آن است.همچنین بررسی به پرسش‌هایی نظیر: جنسیت چه نقشی در شکل‌گیریِ مدرنیته‌ ایرانی داشته و چگونه این نقش فرهنگی را ایفا کرده است؟ اگر مفاهیم کلیدیِ مدرنیته‌ ایرانی جنسیتی بودند، چگونه جنسیتی شدند، و این جنسیتی‌شدن چه تأثیرهایی بر سرشت مدرنیته‌ زنان و مردان ایران داشته است؟ در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «تا اواخر قرن نوزدهم، در بعد جنسیتی زیبایی تغییر ژرفی شکل گرفته بود. توصیف زیبایی مردانه و عشق مرد به مرد محو شد. مردان در تابلوهای سلطنتی پس از دوران ناصری، نه دیگر با کمرهای باریک به تصویر کشیده شدند و نه ویژگی‌های چهره زیبای مردان در دهه‌های اولیه را داشتند. به طور مشابه، تصاویر زنان و ویژگی‌های چهره و بدن آنها از مردان متمایز شد. به بیان دیگر، بازنمایی زیبایی دستخوش تغییرات مهمی شد. براساس تحقیقات اختیار و آدموا، فرهنگ بصری دوران قاجار از نقاشی‌های فانتزی به ناتورالیسم و رئالیسم تغییر یافت.»
درباره نویسنده کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش»
«افسانه نجم آبادی» نویسنده و پژوهشگر ایرانی ـ آمریکایی است. نجم آبادی در دانشگاه هاروارد در رشته مطالعات زنان، جنسیت و تاریخ (به خصوص مطالعات تاریخی قرن نوزدهم میلادی ایران) را تدریس می‌کند. افسانه نجم آبادی نتیجه شیخ هادی نجم آبادی است. شیخ هادی روحانی تجددخواهی بود که در جنبش مشروطه تأثیرگذار بوده است.
درباره ترجمه فارسی کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش»
عنوان اصلی کتاب Women with Mustaches and Men without Beards نام دارد.
«آتنا کامل» و «ایمان واقفی» کتاب «زنان سیبیلو و مردان بی‌ریش» را با عنوان فرعی «نگرانی‌های جنسیتی در مدرنتیه ایران» به فارسی برگردانده‌اند. چاپ و نشر کتاب نیز، به عهده انتشارات تیسا بوده است.