خندیدن در خانه ای که میسوخت دوزبانه (فارسی-انگلیسی-کلاغ سفید)

کتاب «خندیدن در خانه‌ای که می‌سوخت» نوشته «شهرام شیدایی»
در هر دهه و دوره‌ای از گذر ایام، با توجه به نسل‌ جدید سلیقه‌های گوناگونی هم در جامعه به وجود می‌آید. سلیقه‌ها تغییر می‌کند و برخی موارد برای نسل جوان مهم یا بی‌اهمیت می‌شود. اما آنچه بر جامعه ایرانی از گذشته‌های دور تا به امروز تغییر نکرده است، علاقه به شاعر و شعر است ولی سلیقه‌ی هر نسل‌ در هر دهه متنوع و گوناگون بوده است. ایرانیان از گذشته تا امروز شاعران را گرامی داشته‌اند و هر نسلی با سلیقه‌ی خود شاعران را برگزیده است. در دهه هفتاد شهرام شیدایی مترجم و شاعری بود که طرفدارانی را به خود جلب کرد و مورد استقبال مخاطبانی قرار گفت.
علیرضا بهنام شاعر و منتقد درباره شهرام شیدایی گفته است: «شهرام شیدایی از جمله شاعرانی است که نگاهش بیشتر به سمت گرایش‌های زبانی ـ عرفانی در شعر فارسی بود. او آدمی نبود که اهل باند بازی یا گروه بازی باشد. یک رویه شخصی برای خودش داشت که یک جوری می‌شود گفت، ریشه این رویه به کارهای رویایی می‌رسید. شهرام بیشتر سعی می‌کرد به نوعی در میان خلاء موجود بین شعر فرم گرا و شعر محتواگرا سکنی داشته باشد. او راه شخصی خودش را می‌رفت و آدمی بود که اهل معرفت شخصی بود. آدمی بود که اهل دنبال کردن مکاشفه‌های شخصی بود. از تصنع و نشان دادن خودش به دور بود.»


درباره کتاب «خندیدن درخانه‌ای که می‌سوخت»
«خندیدن درخانه‌ای که می‌سوخت» دفتر شعری است که برای آشنایی بیشتر شعری از کتاب را می‌خوانیم:

نیاز به تاریکی داریم نیاز به روشنایی
و بیشتر از این دیگر نمی‌توان گرسنگی کشید
در خواب دیدن اندیشیدن
گرسنگی در دوست داشتن

ما وقت زمین را گرفته‌ایم
و هیچ نکرده‌ایم
بعد از پیکاسو
دیگر هیچ کس نفس نمی‌کشد
دیگر کسی خواب جدیدی نمی‌بیند
ما مرده‌ایم و بلد نیستیم حرف بزنیم.
حتی ما جلو کنده شدن یک برگ را از شاخه‌ای
نمی‌توانیم بگیریم
به کتاب‌ها استناد کردن دل بستن مسخره است.
زبان‌هایی که ما با آن‌ها حرف می‌زنیم همه بیگانه‌اند
فکر کن، باد چیزی را ترجمه نمی‌کند.

پنگوئن‌ها شعر نمی‌گویند
اما زندگی می‌کنند
ماسه‌های ساحل
پرنده‌ها و درخت‌ها
همه، بی نیاز شعر، ادامه می‌دهند.
ما اینجا می‌نشینیم
و چیزی از ساحل‌ها را، پرنده‌ها و شهرها را
روی کاغذها می‌گذاریم.
_که چه؟_
یک روز می‌شنوی آدم‌ها عوض شده‌اند
کلمه «من» حذف شده
و هیچ‌کس خاطره‌ای برای بالارفتن از خود
یا برگشتن پیدا نمی‌کند.
یک روز می‌شنوی
همه چیز خنثی شده
و «زمان» کاری به کار کسی ندارد.

یک روز:
بالا آمدن دریا عددی می‌خواهد
عاشق نشدن من عددی
و زیر خاک بودن تو
با فرمول‌های ریاضیات و فیزیک روشن نمی‌شود.

یک روز:
کسی که سکوت می‌کند
بازی را مسخره کرده
ما که حرف می‌زنیم
باخته‌ایم.

یک روز:
می‌دانی که زمین
برای چرخیدن خود باید از ما حرف بکشد.

مدت هاست که شعرهایم را به جای آدم‌ها
برای کتم که رو به رویم آویخته‌ام می‌خوانم.
«مسئولیت صداها و چهره‌ها با کیست؟


درباره نویسنده کتاب «خندیدن در خانه‌ای که می‌سوخت»
شهرام شیدایی شاعر و مترجم ایرانی بود. او سال 1346 در سراب آذربایجان شرقی متولد شد.
از فعالیت‌های هنری و ادبی او می‌توان به همکاری با گروه فرهنگ فارسی در مرکز نشر دانشگاهی و مدیریت فرهنگی انتشارات کلاغ اشاره کرد. شیدایی همچنین توانست در گردهمایی تجربه‌های‌ترجمه در‌ دانشگاه کراکوف‌ لهستان شرکت و سخنرانی کند. او همکاری با دانشنامه‌ی ادب فارسی (تألیف و ترجمه‌ی مدخل‌هایی از ترکی آذری (سیریلیک و عربی) و ترکی استانبولی (عثمانی و معاصر) برای جلد پنجم و ششم) در کارنامه فعالیتش دارد.
از دیگر فعالیت‌های شاعر فقید ایرانی سال1386 شرکت و سخنرانی در اولین سمپوزیوم بین‌المللی ترجمه و نشر ادبیات ترکی در دانشگاه بغاز ایچی استانبول ـ ترکیه بوده است. همچنین شرکت و شعرخوانی در گردهمایی بین‌المللی شعر در اَسکی‌حیصار ـ ترکیه از کارهای شیدایی بوده است. او در کنار شعر به کار ترجمه شاعران مشهور نیز می‌پرداخت همچنین در مدت کوتاه عمرش توانست مجموعه داستانی هم منتشر کند.

آثار شهرام شیدایی عبارتند از: آتشی برای آتشی دیگر (مجموعه شعر)، آدم‌ها روی پل (ترجمه، منتخب شعرهای ویسلاوا شیمبورسکا، شاعربانوی لهستانی و برنده نوبل ادبی ـ ترجمه همراه مارک اسموژنسکی و چوکا چکاد) شاید دیگر نتوانم بگویم، (ترجمه شعرهای صالح عطایی، بلکه داها دئینمه‌دیم، همراه چوکا چکاد)، ثبت نام از کسانی که سوار کشتی نشده‌اند (مجموعه داستان از هشت نویسنده ایرانی) پناهنده‌ها را بیرون می‌کنند (مجموعه داستان)، خندیدن در خانه‌ای که می‌سوخت (مجموعه شعر) رنگ قایق‌ها مال شما (ترجمه آثار اورهان ولی).

شهرام شیدایی 2 آذر 1388 در سن 42 سالگی بر اثر سرطان درگذشت.

درباره ناشر کتاب «خندیدن در خانه‌ای که می‌سوخت»
کتاب «خندیدن در خانه‌ای که می‌سوخت» توسط نشر کلا غ سفید برای دوستداران شعر منتشر شده است.