کتاب «نزديکِ ايده» به قلم جمعي از نويسندگان و گردآوري زيمونه يونگ و يانا مارلنه مادر
مکانها و فضاها چگونه به تفکر ما شکل ميدهند و بر افکار و ايدهها و شيو? فکر کردنمان تأثير ميگذارد؟ کتاب «نزديکِ ايده: دربارهي مکانها و نامکانهايي که در آنها فکر ميکنيم»، با عنوان اصلي Denkr?ume: Von Orten und Ideen، شامل جستارهاييست از نويسندگان مختلف درباب رابط? مکان و تفکر.
در جستارهاي کتاب «نزديک ايده»، که توسط زيمونه يونگ و يانا مارلنه مادر در اين کتاب گردآوري شدهاند، نويسندگان گوناگون از تأثير مکانها و از تأثير فضا بر انديشه سخن ميگويند و از اينکه چگونه يک مکان مشخص ميتواند ايدهاي درخشان را به ذهن کسي که در آن مکان مشغول فکر کردن است بياورد و مکان چه تأثيري ميتواند بر چگونگي تفکر بگذارد.
در کتاب «نزديک ايده» صحبت از پيوند تنگاتنگ ميان ايده و تفکر با مکان و فضا است؛ پيوندي که مکان را به امري جداييناپذير از تفکر بدل ميکند و باعث ميشود در تاريخِ فرهنگ جايي هم براي مکانهايي که منجر به خلاقيت و کشف ايدههاي بديع شدهاند باز کنيم.
متن اصلي کتاب «نزديک ايده» اولين بار در سال 2020 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «نزديک ايده»
آنچه در جستارهاي کتاب «نزديک ايده» مشترک است ايد? مرکزي اين جستارها يعني فکر کردن به فرايند و شکل فکر کردن و پيوندِ فکر کردن و ايدههاي برآمده از فکر با مکانيست که در آن فکر ميکنيم.
در کتاب «نزديک ايده» نويسندگان مختلف هر يک از تجربههاي خود از مکانهايي که در آنها فکر ميکنند و تأثير اين مکانها بر شکل فکر کردنشان سخن ميگويند و ما را با مکانهايي آشنا ميکنند که خودشان آنها را براي فکر کردن ميپسندند و در آنها ميتوانند به افکار خود پروبال بدهند و به ايدههايي ناب برسند يا مکانهايي که اگر هم خودشان براي فکر کردن انتخاب نکرده بودهاند اما بهناچار تجرب? فکر کردن در آنها را يافتهاند و اين تجرب? ناگزير آنها را به ايدههايي بديع رهنمون شده است.
کتاب «نزديک ايده» کتابي است که به ما نشان ميدهد براي اينکه ايدههاي بديع خلق کنيم نيازي نيست که حتماً در مکانهايي خيلي خاص و همهجوره راحت و با امکاناتي ويژه به فکر کردن بپردازيم و مکانهايي کاملاً روزمره و پيشپاافتاده يا حتي مکانهايي ناخوشايند و رنجبار، مثل زندان، هم ميتوانند جرق? ايدههايي ناب را در ذهن ما بزنند.
در کتاب «نزديک ايده» با گروهي از روزنامهنگاران و داستاننويسان و پژوهشگران و فلاسف? معاصر، کساني که همگي بهشکلي حرفهاي با انديشيدن و نوشتن سروکار دارند و فکر کردن و نوشتن بخشي از زندگي شغليشان است و در حوزههاي مختلف پژوهش ميکنند و مينويسند، همراه ميشويم و به مکانهاي مختلفي که هر يک از آنها در آن ميانديشند يا زماني تجرب? انديشيدن در آنها را داشتهاند، از دانشگاه گرفته تا آشپزخانه و کافه و قطار شهري و زندان و...، سرک ميکشيم و درمييابيم که هرکدام از اين مکانها چه تأثيري بر شکل انديش? کساني گذاشتهاند که تجرب? انديشيدن در آنها را داشتهاند يا دارند و ميفهميم که کموکيفِ فکر کردن در هر يک از اين مکانها چگونه است.
کتاب «نزديکِ ايده» از مقدمهاي بهقلم زيمونه يونگ و يانا مارلنه مادر، گردآورندگان کتاب، و نُه جستار تشکيل شده است.
جستارهاي نُهگان? کتاب «نزديک ايده» عبارتند از: «کاش چرچيل دربارهي آشپزخانهها هم حرف ميزد» نوشت? هانا انگلماير و کاترين پسينگ، «صومعهها هرگز نااميدت نميکنند» نوشت? بيرته مولهف، «مسئله فقط خود قهوه نيست» نوشت? اسون هانوشک، «گوشهي امن کافههاي شلوغ» نوشت? کارولين امکه، «نامکاني مثل قطار شهري» نوشت? نورا اِشترنفِلد، «تماشاي زندگي از فاصلهاي به نازکي شيشه» نوشت? رباب حيدر، «در مرز فضاي ميانستارهاي» نوشت? بِرنت بوزِل، «گوزن در دانشگاه» نوشت? آن کاتِن و «آيا زندان کيفيتِ آسمان را تغيير ميدهد؟» نوشت? مشاله تولو.
در بخشي از مقدمهاي که گردآورندگان کتاب «نزديک ايده» بر اين کتاب نوشتهاند دربار? حالوهواي اين کتاب و آنچه در اين مجموعه از آن سخن رفته است ميخوانيد: «در اين مجموعه از فضاهاي اشغالنشده و نامکانها سخن ميرود، از مکانهاي فرازميني و مکانهاي آزاد، از مکانهاي حملشدني و مکانهاي ناپايدار. در اين پرسههاي ادبي هم با تجربه و خاطرات نويسندگان آشنا ميشويم و هم با نظم و بينظميِ انديشيدن. انديشيدن هنگام کار و در زندگي روزمره بهشدت پرجنبوجوش ظاهر ميشود: فضاي کار و معاشرت به مکاني براي انديشيدن بدل ميشود و مناسبات روزمره موضوعيت اجتماعي پيدا ميکنند؛ تجربهي زيباييشناختي حالوهوايي پديد ميآورد که در آن، انديشههايي جديد دربارهي بافت اجتماعي يا زندگي شخصي شکل ميگيرد؛ و پيادهروي و پرسهزني قدرتِ مشاهده و ادراک را بيشتر ميکند و تصويري از شهر پيش چشممان ميگذارد که تا به حال نديدهايم.
در اين ميان، انديشيدن و نوشتنِ مشارکتي نقشي اساسي بازي ميکند، که البته به ارتباطات آنلاين محدود نميشود. حتي زماني که هنگام انديشيدن تنهاييم، انديشههاي ديگران نيز اغلب حضور دارند، مثلاً زماني که صداي کتابها در ذهنمان طنينانداز ميشود، وقتي پس از گفتوگويي با خودمان به چيزي پي ميبريم، وقتي با ديگري در اتاقي نشستهايم، يا هنگام گوش دادن به جريان آب زير دوش حمام. چه در خانه و چهارديواري خودمان و چه در فضاي عمومي، انديشهها بيخبر ميآيند و ميروند. ايدهها معمولاً زماني شکل ميگيرند که انتظارشان را نداريم، وقتي روي آنها حسابي باز نکردهايم، وقتي که فکرش را هم نميکنيم: در زمان استراحت، لابهلاي حواسپرتيها و خاطرهبازيها. و در نهايت، جستارهاي اين کتاب لحظههايي شگفتانگيز را به همراه ميآورند که در آن مکانهاي اسارت، چه استعاري و چه واقعي، مکانهايي براي خلاقيت و رهايي ميشوند.»
دربار? ترجم? فارسي کتاب «نزديک ايده»
کتاب «نزديکِ ايده: دربارهي مکانها و نامکانهايي که در آنها فکر ميکنيم» با ترجمه و مقدم? ستاره نوتاج، همراه با يادداشتي از ناشر، در نشر اطراف منتشر شده است.
ستاره نوتاج، متولد 1367، مترجم ايراني است. نوتاج داراي فوق ليسانس مهندسي کامپيوتر و مترجمي زبان آلماني است. از ترجمههاي او ميتوان به کتابهاي «تاريخ سينما از قرن نوزدهم تا امروز»، «ارواح مليت ندارند: تجربهي زندگي ميان زبانهاي ژاپني و آلماني» و «ترانزيت» اشاره کرد.
