دستیار

دستیار
رمانی واقع‌گرا و در عین حال وهم‌آلود، با حال و هوایی غریب. روبرت والزر در رمان دستیار، که از مهمترین آثار اوست، جهانی را می‌آفریند که مشابهش را کمی بعد از او در آثار دیگر نویسنده مطرح آلمانی‌زبان، فرانتس کافکا، می‌بینیم؛ جهانی که در آن گویی واقعیت رنگی از خواب و خیال دارد. دستیار داستان جوانی است به نام یوزف که از طریق یک مؤسسۀ کاریابی به استخدام مخترعی به نام توبلر درمی‌آید و برای کار به ویلای او می‌رود. توبلر مخترعی شکست‌خورده است که اختراعاتش خریدار ندارد و هیچ کس حاضر نیست برای آنها سرمایه‌گذاری کند. او با بحران مالی روبه‌روست و در سراشیبِ زوال است. درست در چنین موقعیتی یوزف سر می‌رسد که برای او کار کند و این حال و هوایی دن کیشوت‌وار را در رمان رقم می‌زند، چون توهمات بزرگ توبلر بی‌شباهت به توهمات دن کیشوت نیست و رابطۀ او و دستیارش هم، گرچه با کمدیِ پوشیده‌تر، گاه رابطۀ دن کیشوت و نوکرش، سانچو پانزا، را تداعی می‌کند. یکی از وظایف یوزف نامه‌نگاری به این و آن است، به قصد یافتن سرمایه‌گذار برای اختراعات توبلر. او همچنین باید از جانب توبلر نامه‌های طلبکاران او را جواب بدهد و از خلال این همکاری و حضور یوزف در ویلای رو به زوالِ توبلر است که طنزی وهمناک و در عین حال ریشه‌دار در واقعیت جان می‌گیرد.
ترجمۀ علی‌اصغر حداد از رمان دستیار، همراه با مقاله‌ای از یوخن گرِفِن درباره این رمان و سال‌شمار زندگی روبرت والزر، در انتشارات نیلوفر منتشر شده است.
درباره نویسنده: روبرت والزر (1956 – 1878)، شاعر، داستان‌نویس و مقاله‌نویس سوئیسی.