مشفق همدانی

ربیع مشفق همدانی، متولد 1291 در همدان و درگذشته به سال 1388، روزنامه‌نگار، مترجم و داستان‌نویس ایرانی بود. همدانی از روزنامه‌نگاران برجستۀ تاریخ مطبوعات ایران است. او مدتی رییس خبرگزاری پارس و مدتی هم، بعد از شهریور 20، سردبیر روزنامۀ «کیهان» بود. همدانی همچنین یکی از بنیانگذاران انتشارات صفی‌علیشاه و از مترجمانِ قدیمی تعدادی از شاهکارهای ادبیات کلاسیک جهان به زبان فارسی است. خانوادۀ همدانی از یهودیان ساکن ایران بودند و در همدان زندگی می‌کردند. او تحصیلات مقدماتی را در مدرسۀ آلیانسِ همدان گذراند و زبان فرانسه را به‌خوبی آموخت. تحصیلات دانشگاهی را در تهران و در دانشسرای عالی طی کرد و از آنجا لیسانس فلسفه و علوم تربیتی گرفت. همدانی از هواداران مصدق و ملی‌شدن نفت بود و در دوران سردبیری‌اش در «کیهان» در سرمقاله‌هایش از سیاست ملی‌شدن نفت دفاع می‌کرد. سپس مجلۀ «کاویان» را تأسیس کرد؛ مجله‌ای که برای انتشار آن دستگاه چاپی را از خارج وارد کرد که به‌کمک آن می‌توانست جلد مجله را رنگی چاپ کند. مجلۀ «کاویان» مجله‌ای ملی‌گرایانه و به‌شدت هوادار مصدق بود. وقتی مصدق به امریکا دعوت شد، همدانی یکی از سه روزنامه‌نگاری بود که دولت امریکا از آن‌ها دعوت کرد که ‌همراه مصدق به آنجا سفر کنند. بعد از کودتای 28 مرداد، دفتر مجلۀ «کاویان» و چاپخانۀ آن را آتش زدند. همدانی، که به دلیل مواضع سیاسی‌اش تحت فشار بود، مجبور شد ایران را ترک کند و به ایتالیا برود. در ایتالیا یکی از کارهایش خرید فیلم‌های ایتالیایی و دوبلۀ آن‌ها به فارسی بود. همدانی، پس از زندگیِ سالیان در ایتالیا، به امریکا رفت و باقی عمرش را در آنجا سپری کرد. از ترجمه‌های مشفق همدانی می‌توان به کتاب‌های «ابله»، «برادران کارامازوف» و «آنا کارنینا» و از آثار تألیفی او می‌توان به کتاب‌های «عشق و عشق»، «تحصیلکرده‌ها» و «خاطرات نیم قرن روزنامه‌نگاری» اشاره کرد.