حمید سمندریان

حمید سمندریان، متولد 1310 در تهران و درگذشته به سال 1391، کارگردان و مدرس تئاتر و مترجم ایرانی بود. سمندریان از نسل کارگردانانی‌ست که در دهه‌های 1340 و 50 خورشیدی تحولی جدی را در تئاتر ایران پدید آوردند؛ کارگردانانی چون بهرام بیضایی، علی نصیریان، عباس جوانمرد و آربی اوانسیان که هر یک خاطرۀ اجراهای تئاتری درخشانی را در حافظۀ مخاطبان تئاتر در ایران برجا گذاشته‌اند. سمندریان آثار متعدد و مهمی را از نمایشنامه‌نویسان مطرح کلاسیک و مدرن جهان در ایران روی صحنه برد. او در سبک کارگردانی تئاتر، از مکتب تئاتر آلمان متأثر بود و از آن پیروی می‌کرد. سمندریان در سال 1342 گروهی تئاتری، به نام «گروه هنری پازارگاد»، را تأسیس کرد. فعالیت این گروه به‌صورت یک شرکت تعاونی بود و پرویز پورحسینی، سعید پورصمیمی، جمیله شیخی، پرویز فنی‌زاده، محمدعلی کشاورز، اسماعیل داورفر، پری صابری، اسماعیل محرابی، جمشید مشایخی، پرویز کاردان، محمد حفاظی، منوچهر فرید، ثریا قاسمی و اسماعیل شنگله از اعضای آن بودند. از جمله آثاری که به‌کارگردانی حمید سمندریان در ایران روی صحنه رفت می‌توان به نمایشنامه‌های «ملاقات بانوی سالخورده»، «بازی استریندبرگ»، «مرغ دریایی» و «کرگدن» اشاره کرد. سمندریان همچنین کارگردانی چند نمایش رادیویی و تله‌تئاتر را در کارنامۀ کاری خود دارد. او یک فیلم سینمایی نیز با عنوان «تمام وسوسه‌های زمین» ساخته است. نمایشنامه‌های «فیزیکدان‌ها»، «ملاقات بانوی سالخورده»، «آندورا»، «زندگی گالیله» و «دایره‌ی گچی قفقازی» از جمله ترجمه‌های حمید سمندریان هستند. یکی از دو سالن تماشاخانۀ ایرانشهر در تهران، به نام سمندریان نامگذاری شده است.