شعر بلند شرایط

کتاب «شعر بلند شرایط» سروده فرشاد سنبل‌دل
منظومه‌ای اجتماعی با رَنگی از مرثیه و سوگ. کتاب «شعر بلند شرایط» منظومه‌ای‌ست از فرشاد سنبل‌دل که زبان شعر را به تجربۀ عمومی انسان ایرانی معاصر پیوند می‌زند و تجربه‌ای جمعی را به زبان شعر روایت می‌کند.
در کتاب «شعر بلند شرایط»، به زبانِ شعر و با وامی از ادبیات کلاسیک و مدرن ایران و به‌ویژه وامی از مرثیه‌های یغمای جندقی، از انسان ایرانیِ قرارگرفته در متنِ تاریخی پُرتلاطم سخن رفته است.
کتاب «شعر بلند شرایط» بیان شاعرانۀ خیابان است و روایتگرِ نقش‌هایی که از دل و ذهن و جسم و حافظۀ جمعی بر سنگفرش‌ها و دیوارهای خیابان‌ها و بر صفحات کاغذ حک شده و حک می‌شود. فرشاد سنبل‌دل در کتاب «شعر بلند شرایط» دردهای انسان ایرانی معاصر را سُروده است.
کتاب «شعر بلند شرایط» در سال 1399 برنده ششمین دوره جایزه شعر احمد شاملو شد.

مروری بر کتاب «شعر بلند شرایط»
در پشت جلد کتاب «شعر بلند شرایط» تصویری از یغمای جندقی، شاعر عصر قاجار، آمده است و بر پیشانی کتاب نیز اولین ابیاتی که حک شده است دو سطر از مرثیه‌ای از یغماست و سپس ابیاتی از کسایی مروزی و انوری و نیز سطرهایی از شعری از محمد مقدم آمده است.
وقتی از تصویر پشت جلد و پیشانی‌نوشت‌های کتاب «شعر بلند شرایط» وارد متن این شعر بلند می‌شویم درمی‌یابیم که یغمای جندقی در متن کتاب «شعر بلند شرایط» نیز حضوری چشمگیر دارد و این منظومه، ضمن برقراری رابطه‌ای مکالمه‌ای با ادبیات کلاسیک و معاصر فارسی، با شعر یغمای جندقی و مرثیه‌های این شاعر عصر قاجار رابطۀ مکالمه‌ای ویژه‌تری برقرار کرده است.
با توجه به اینکه از یغمای جندقی به‌عنوان یکی از آغازگران ادبیات اجتماعی و انتقادی معاصر ایران یاد شده است، ارجاع «شعر بلند شرایط» به اشعار یغما، با توجه به حال‌وهوا و رویکرد اجتماعی – انتقادی کتاب، ارجاعی معنادار است.
در کتاب «شعر بلند شرایط» با نحوشکنی زبانی و نیز اوزان و آهنگ‌های مختلفی مواجهیم که چهل‌تکه‌ای را می‌سازند بیانگر تکه‌پاره‌هایی که «شعر بلند شرایط» روایتگر آن‌هاست.
فرشاد سنبل‌دل در کتاب «شعر بلند شرایط» حافظه و تجربۀ جمعی و مسائل انسان ایرانی معاصر را به زبان شعر و در فُرمی مبتنی بر تنوع زبان و وزن و لحن بیان کرده است.
کتاب «شعر بلند شرایط» همچنین از خودِ شعر سخن می‌گوید و از شعری که گویی در حال نوشته‌شدن است. در این منظومه می‌بینیم که چطور ارکان شعر به ارکان آنچه «شعر بلند شرایط» در حال بیان آن است پیوند می‌خورند.
در بخشی از کتاب «شعر بلند شرایط» می‌خوانید:
«اگر به من بود این نوحه از اینجا شروع می‌شد
-اگرچه نوحه خودش دارد برای حفظ قافیه می‌جنگد
چراغ‌ها را خاموش می‌کنم
دارم برای اکبر می‌گریم / دارم برای دو تا چشم
دارم برای یک شعر بلندِ محفوظ در نواری کوچک
که کمی از من در خود دارد و کمی از دوستم
و برخی از شاعران آن شعر مشترک در آن شب بی‌معنی
دارم می‌گریم/ سینه می‌زنم و می‌گریم اکبر».
کتاب «شعر بلند شرایط» در انتشارات افراز منتشر شده است. این منظومه، پانزدهمین کتاب‌ از مجموعۀ «از حاشیه» است که به‌دبیری امین مرادی در انتشارات افراز به چاپ می‌رسد.

درباره فرشاد سنبل‌دل، شاعر کتاب «شعر بلند شرایط»
فرشاد سنبل‌دل، متولد 1369، شاعر و پژوهشگر و منتقد ادبی ایرانی است. تمرکز اصلی او در حوزه پژوهش ادبی، بر شعرِ آن دسته از پیشگامان شعر مدرن فارسی است که شعرشان در حاشیۀ جریان‌های غالبِ شعر مدرن ایران قرار گرفته است.
از فرشاد سنبل‌دل، به‌جز کتاب «شعر بلند شرایط»، دفتر شعری هم با عنوان «متروپلیس» و نیز کتابی با عنوان «گزارش نهیب جنبش ادبی شاهین»، که پژوهشی درباره اشعار تدرکیا به‌همراه گزیده‌ای از اشعار اوست، منتشر شده است.

رتبۀ کتاب «شعر بلند شرایط» در گودریدز: 3.75 از 5.