کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني» نوشته ويل دادلي
Understanding German Idealism
کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني» نوشته ويل دادلي مفاهيمي قابل درک از جنبش فلسفي را شرح ميدهد. جنبشي که سال 1781 با کانت و نقد عقل محض شروع شد، سپس با گذشت پنجاه سال از آن و با مرگ هگل پايان يافت. کتاب با توضيحاتي دقيق و در عين حال قابل درک ميکوشد تا از روند تکوين و بسط ايدئاليسم آلماني توضيحاتي ارائه کند. کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني» مناسب براي مطالع? دانشجويان فلسفه و دوستداران و علاقهمندان به ايدئاليسم آلماني است.
مترجم در پيشگفتار مينويسد: «نکت? بسيار مهمي که در باب نوشتههاي فيلسوفان مهم جريان ايدئاليسم آلماني وجود دارد دشواري بيحد و حصر نثر آنهاست که در اغلب موارد فهم و به طريق اولي ترجمه و شرح اين نوشتهها را به چالشي بزرگ بدل ميکند. بخشي از اين دشواريها را ميتوان به سرشت ژرفِ تفکراتِ باليده در ذيل اين سنت نسبت داد، اما بخش ديگر آن مسلما ماحصل شيو? نگارش به خصوص انديشمندان اين سنت است.»
مروري بر کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني»
کتاب به 7 بخش تقسيم شده که در هر قسمت مباحث مربوط به آن شرح داده ميشود. همچنين در پايان هر بخش بر خلاصه نکات کليدي تأکيد ميشود. در پايان کتاب نيز بخشي با نام «پرسشهايي براي بحث و بازنگري» قرار گرفته است که خوانندگان ميتوانند مباحث مندرج در کتاب را مرور کنند.
نخستين بخش کتاب با نام «مقدمه: مدرنيته، عقلانيت و آزادي» مباحثي چون «مدرنيته، عقلانيت و آزادي»، «تجربهگرايي، شکاکيت و تعينگرايي» و «نقادي عقل و ايدئاليسم آلماني» توضيح داده ميشود. «کانت: ايدئاليسم استعلايي» عنوان قسمت دوم کتاب است و در آن «حدود شناخت و امکان آزادي»، «الزامات آزادي و خودآييني عقل»، «جايگاه آزادي در جهان طبيعي» ارائه ميشود. در قسمت سوم، کتاب به «چالشهاي شکاکانه و بسط ايدئاليسم استعلايي» ميپردازد در اين بخش «چالشهاي شکاکان? ياکوبي در برابر کانت»، «دفاع دگرگونکنند? راينهولد از کانت»، «چالشهاي شکاکانه شولتسه در برابر راينهولد» مورد توجه قرار ميگيرند. در پايان اين قسمت نکات کليدي به صورت خلاصه براي خواننده بيان ميشود. «فيشته: به سوي ايدئاليسمي علمي و نظاممند» عنوان قسمت چهارم است و در آن به موضوعات «پاسخ به شکاکيت شولتسه: بررسي انيسيدموس»، «ايدئاليسم نظاممند: درباب مفهوم آموز? علم»، «آموز? علم»، «بنيادهاي حق طبيعي و نظام اخلاقيات» بررسي ميشوند. «شلينگ: ايدئاليسم و مطلق» و «هگل: فلسف? نظاممندِ بدون بنياد» از ديگر مباحث کتاب است که در قسمتهاي پنجم و ششم بيان ميشوند. در آخرين قسمت کتاب با نام «نتيجهگيري: عقلانيت، آزادي و مدرنيته؟» دو مورد «نقد متأخر شلينگ بر هگل» و «بديلهاي پساهگلي» شرح داده ميشوند.
در بخشي از کتاب ميخوانيم:
هيوم مدعي آن است که امور واقع و روابط ميان تصورات حق مطلب را در خصوص انواع ابژههاي ممکنِ شناخت ادا ميکنند و از اين تمايز براي ترتيب دادن حملهاي کوبنده عليه عقلگرايي بهره ميگيرد. عقلگرايان بزرگ ـ از جمله دکارت، اسپينوزا و لايبنيتس ـ محتاط نسبت به فريفته شدن از سوي حواس و متأثر از پيشرفت اثباتپذيرِ رياضيات، کوشيدند تا حقايق مهم دربار? جهان را از طريق بهرهگيري از عقلِ تنها محرز کنند. اخلاق اسپينوزا که صراحتاً الگوبردارياي از (اصول) هندسه اثر اقليدس به حساب ميآمد، اين رويکرد را متمثل ميکند: اين اثر از مجموع? کوچکي از تعاريف ساده و اصول موضوعه آغاز و از آنها تعداد زيادي گزاره و اصل تبعي را استنتاج ميکند. با اين حال، مطابق با طرحوار? هيوم، اثر اسپينوزا چيزي جز پژوهشي مشروح دربار? روابط ميان تصورات معين نيست. ممکن است اخلاق حرفهاي بسياري دربار? محتواي ضمني تعريف «جوهر» اسپينوزا بزند، اما فقط پژوهش تجربي ميتواند بگويد که آيا چنين جوهري وجود دارد يا نه. به بيان ديگر، متافيزيک بر آن است ما را دربار? امور واقع آگاه سازد و بنابراين نميتواند براساس الگوي رياضيات عمل کند، بلکه بايد راه را براي علم باز کند.
هيوم با تأکيد بر اين نکته که شناخت امور واقع فقط ميتواند از طريق مشاهد? جهان حاصل شود، از تمايز خويش ميان تصورات و انظباعات براي از بين بردن نتايج ناموجهي سود ميبرد که مشاهد? دقيق حمايتشان نميکند. اصل او، که بسيار شبيه تيغ اکام عمل ميکند، از اين قرار است که تنها دو نوع تصور را ميتوانيم براي شروحمان از جهان مجاز بدانيم: (1) آنهايي که روگرفتهايي مستقيم از انظباعاتِ تجربهشدهاند و (2) آنهايي که بهترين تبيين را براي انظباعات تجربه شده فراهم ميآورند.
درباره نويسنده کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني»
ويل دادلي دانشيار فلسفه در کالج ويليامز است. دادلي کتابهايي در حوزهي فلسفه نوشته است.
درباره ترجمه فارسي کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني»
کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني» را سيد مسعود آذرفام به فارسي برگردانده است. انتشارت ققنوس کتاب حاضر را براي دوستداران مطالعهي فلسفه چاپ و منتشر کرده است. ترجمهي ديگري از کتاب با عنوان «ايدئاليسم آلماني» توسط عليرضا حسنپور به فارسي موجود است. ترجمهي حسنپور را انتشارات نقش و نگار راهي بازار کتاب ايران کرده است.
رتبه کتاب «درآمدي بر فهم ايدئاليسم آلماني» در گودريدز: 3.9 از 5
