دسته ی دلقک ها (شومیز- مرکز)

کتاب «دسته دلقک‌ها» اثر لویی فردینان سلین، ترجمه مهدی سحابی، نشر مرکز
تصویری از جنگ؛ روایت دلقک‌هایی در میانه بازی‌های فاجعه‌آمیزی که ظاهرشان از نمایش عروسکی نشان دارد اما در باطن بازیگران تراژدی عظیمی‌اند که سلین استاد خلق و توصیف آنها است. کتاب «دسته دلقک‌ها» اولین‌بار در سال 1944 منتشر شد و ماجراهای آن در دوران جنگ اول جهانی رخ می‌دهد.
رمان «دسته دلقک‌ها» از مهم‌ترین آثار لویی فردینان سلین است و مهم‌ترین ویژگی‌های جهان داستانی سلین در این کتاب دیده می‌شود.
ردی مشترک آثار سلین را به هم وصل می‌کند و به نوعی کتاب‌های او مکمل یکدیگرند و همه آنها از تجربیات زندگی شخصی خود سلین مایه گرفته‌اند. کتاب «دسته دلقک‌ها» نیز این‌ گونه است.
مکان رمان «دسته دلقک‌ها»، محلات فقیر و پایین شهر لندن است که مثل بسیاری دیگر از شهرهای درگیر جنگ با ویرانی درگیر است.

مروری بر کتاب «دسته دلقک‌ها»
رمان «دسته دلقک‌ها» روایتی است از عناصر وازده در دوران جنگ اول جهانی و سلین داستان را با یک انفجار آغاز می‌کند.
در فصل اول کتاب «دسته دلقک‌ها» سلین بمبارانی را توصیف می‌کند و البته این توصیفی سرراست نیست؛ زبان روایت پیچیده است و عبارات سربسته‌: «گرومب گرومب! بادابووم... ویرانی عظیم! سرتاسر خیابان کناره رودخانه می‌شود خرابه! همه شهر اورلئان زیرورو می‌شود و توی گران کافه صدای رعد... یک میز کوچک پر می‌زند و هوا را می‌شکافد!... پرنده مرمری!... همه اثاثه کله‌پا می‌شود و از در و پنجره‌ها می‌زند بیرون و مثل باران آتش پخش می‌شود! پل محکم استوار، دوازده طاقی، تلوتلو می‌خورد و با یک حرکت می‌افتد روی شن‌های رودخانه! گل و لای رودخانه می‌پاشد همه طرف!... غرق و مالامال لجن می‌شود توده جمعیتی که نعره می‌کشد و خفه می‌شود و از دیواره پل سرریز می‌کند!... وانفسایی‌ست...».
در فصل دوم رمان «دسته دلقک‌ها» به لندن می‌رویم و با روزهای جنگ سال 1914 روبرو می‌شویم. سلین با صراحتی که مختص به خودش بود لایه‌هایی از واقعیت اجتماع که معمولا از ادبیات پس زده می‌شوند به درون داستانش آورده و تصویری دقیق از آنها به دست داده است.
مهدی سحابی، که ترجمه‌هایش از آثار سلین درخشان است، در یادداشت کوتاه ابتدای کتاب «دسته دلقک‌ها» درباره ترجمه عنوان آن نوشته که عنوان اصلی این رمان درواقع «دسته گینیول» است و گینیول یک شخصیت عمده نمایش فرانسوی است که در این زبان بار و مفهوم گسترده‌ای دارد. گینیول مشهورترین شخصیت تئاتر عروسکی فرانسه است. آدمکی که از سنت قدیمی نمایش عروسکی ایتالیایی وام گرفته شده و سابقه آن در فرانسه به اواخر قرن هجدهم می‌رسد، زمانی که در شهر لیون، در سال 1795، در تالاری به نمایش درآمد و خیلی زود آنجا مستقر شد و محبوبیتی عام یافت. گینیول و همراهش نیافرون نماینده شوخ‌طبعی، تیزبینی و صراحت عامیانه است و این ویژگی‌های نقادانه‌ اغلب آنها را به صورت نمادهایی در مقابل دورویی، تبعیض و ظلم درمی‌آورد.
گینیول گاهی حتی بار سیاسی پیدا کرده و از آن در مبارزه با خودکامگی استفاده می‌شود. او ویژگی‌های هزل‌آمیز آزاده‌واری دارد به ویژه در درگیری دایمی با «گزمه» و «عسس» به عنوان نمادهای حکومت؛ علاوه بر این گینیول پس‌زمینه‌ای آنارشیستی هم دارد. بین گینیول در فرانسه و دلقک در فارسی مشابهت‌هایی می‌توان یافت و از این‌رو سحابی عنوان این رمان سلین را «دسته دلقک‌ها» گذاشته و نوشته که دلقک‌بازی یعنی مجموعه گسترده‌ای از خصوصیت‌ها، اطوارها، رفتارها، کارها و فعالیت‌های فردی و اجتماعی که شخصیت‌های کتاب «دسته دلقک‌ها» آگاهانه یا ناآگانه مشغول یا گرفتار آنها هستند.

درباره لویی فردینان سلین نویسنده کتاب «دسته دلقک‌ها»
لویی فردینان دتوش، با نام مستعار سلین، در سال 1894 در کوربه‌ووا، حومه توده‌نشین پاریس، متولد شد. سلین یکی از مهم‌ترین و در عین حال جنجالی‌ترین نویسندگان قرن بیستم است. او مدتی برای امرار معاش به کارهای مختلفی مشغول بود تا اینکه به تحصیل پزشکی مشغول شد. سلین به «پزشک فقرا» مشهور بود و حتی وقتی نویسنده‌ای مشهور شد باز به طبات می‌پرداخت. سلین با همان اولین کتابش یعنی «سفر به انتهای شب» که در 1932 منتشر شد، موفقیت و شهرت زیادی به دست آورد و به عنوان نویسنده‌ای نوآور با زبانی انقلابی مطرح شد. «مرگ قسطی» دومین رمان سلین بود که اگرچه در ابتدا چندان مورد توجه قرار نگرفت اما امروز به اعتقاد اغلب منتقدان شاهکار یا یکی از شاهکارهای سلین به شمار می‌رود. سلین در سال‌های جنگ دوم جهانی مواضعی در دفاع از آلمان گرفت و این باعث شد که سایه دفاع از فاشیسم برای مدتی طولانی بالای سرش باشد. با این‌حال امروز سلین متعلق به ادبیات است و نه سیاست گرچه پس از سال 1938 این‌طور به نظر می‌رسید که او ادبیات را به نفع سیاست کنار گذاشته است. در اواخر دهه 1930 او پرحاشیه‌ترین و بی‌ملاحظه‌ترین نویسنده ضدیهودی فرانسه بود و در سال‌های جنگ به همکاری یا دست‌کم هواداری از نازی‌ها متهم شده بود. با گذشت زمان به مرور این مواضع سلین به فراموشی سپرده شد و او دوباره در مقام برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین نویسنده قرن بیستم فرانسه مطرح شد. سلین امروز به عنوان آخرین کلاسیک فرانسوی شناخته می‌شود و آثارش از پرفروش‌‌ترین کتاب‌های داستانی است. سلین را به عنوان احیاکننده زبان فرانسوی می‌شناسند که با شکستن چارچوب‌های کهنه این زبان و استفاده از زبان محاوره‌ای خشن و به کار بستن زبان شفاهی و عامیانه در آثارش بدعتی در رمان معاصر به وجود آورد. با این همه سلین از تنهاترین چهره‌های ادبیات قرن بیستم بود و هنگام مرگش در 1961، روزنامه‌های فرانسوی بسیار مختصر به او پرداختند. «جنگ»، «افسانه‌ای برای وقتی دیگر»، «مرگ قسطی»، «گفت‌وگو با پروفسور ایگرگ»، «ریگودون» و «معرکه» برخی دیگر از کتاب‌های سلین هستند که به فارسی ترجمه شده‌اند.

درباره ترجمه کتاب «دسته دلقک‌ها»
کتاب «دسته دلقک‌ها» با ترجمه مهدی سحابی در نشر مرکز منتشر شده است.
مهدی سحابی، مترجم، نقاش، مجسمه‌ساز، داستان‌نویس، روزنامه‌نگار و عکاس ایرانی بود که در سال 1322 در شهر قزوین متولد شد و در هجدهم آبان 1388 از دنیا رفت. سحابی چهره‌ای به‌واقع چندوجهی بود و علایقی متعدد داشت و این به روشنی در کارنامه پربار به جا مانده از او قابل مشاهده است. در میان فعالیت‌های مختلف سحابی، ترجمه ادبی مهم‌ترین دغدغه و کار او بود و امروز هم او اغلب با ترجمه‌هایش به خصوص از مارسل پروست و لویی فردینان سلین به یاد آورده می‌شود. سحابی به جز کار ترجمه به مجسمه‌سازی و نقاشی و داستان‌نویسی هم می‌پرداخت و خودش را نقاش روزهای تعطیل می‌نامید به این معنا که شش روز در هفته ترجمه می‌کند و می‌نویسد و یک روز نقاشی می‌کند. سحابی با سه زبان فرانسه و ایتالیایی و انگلیسی آشنا بود. او پس از تحصیلات متوسطه به تحصیل در رشته نقاشی در تهران مشغول می‌شود اما آن را نیمه‌کاره رها می‌کند و به ایتالیا می‌رود تا در آنجا در رشته کارگردانی سینما تحصیل کند. اما این را هم به پایان نمی‌رساند و مدتی در ایتالیا و فرانسه زندگی می‌کند و سپس در اوایل دهه پنجاه به ایران برمی‌گردد و چون نمی‌تواند با سینمای ایران ارتباطی برقرار کند روی به روزنامه‌نگاری می‌آورد و سپس نوشتن و ترجمه بدل به حرفه اصلی‌اش می‌شود. «در جست‌وجوی زمان از دست رفته»، «مرگ قسطی»، «مزدک»، «گارد جوان»، «بابا گوریو»، «سرخ و سیاه»، «مادام بوواری»، «بارون درخت‌نشین» و «تربیت احساسات» عناوین برخی از مهم‌ترین ترجمه‌های مهدی سحابی هستند.