گتسبی بزرگ

کتاب «گتسبی بزرگ» اثر اسکات فیتزجرالد
رمانی که به تعبیر تی‌. اس. الیوت، سحرانگیز، مقاومت‌شکن و نظرگیر است. کتاب «گتسبی بزرگ» از برترین رمان‌های قرن بیستم است و شاهکار اسکات فیتزجرالد به شمار می‌رود.
فیتزجرالد در سال 1924 به فرانسه رفت و در آنجا نوشتن رمان «گتسبی بزرگ» را آغاز کرد. او در زمستان 1925-1924 داستانش را بازنویسی کرد و سرانجام در آوریل 1925 «گتسبی بزرگ» منتشر شد.
یک ماه پس از انتشار کتاب «گتسبی بزرگ» فیتزجرالد با ارنست همینگوی دیدار کرد و این سرآغاز دوستی پرفراز و نشیبی شد که خیلی اوقات در آن صمیمت تحت‌الشعاع جروبحث قرار می‌گرفت.
فیتزجرالد می‌خواست با کتاب «گتسبی بزرگ» کار تازه‌ای بکند یعنی رمانی چندلایه و پر از ریزه‌کاری بنویسد که نثرش با بقیه نوشته‌های رایج آن روزگار فرق داشته باشد.

مروری بر کتاب «گتسبی بزرگ»
کتاب «گتسبی بزرگ» از جمله آثاری است که جایگاه و اهمیت اصلی‌اش سال‌ها پس از انتشارش روشن شد. با این‌حال برخی چهر‌های مطرح این کتاب را ستوده بودند و مثلا تی. اس. الیوت. گفته بود که رمان «گتسبی بزرگ» نخستین گامی است که داستان امریکایی بعد از هنری جیمز برداشته است.
اما با این حال واقعیت این است که ارزش «گتسبی بزرگ» بلافاصله پس از انتشار ش روشن نشد چرا که اغلب نقادان به جای توجه به تم‌های کتاب، بیشتر به چیزی توجه کردند که به نظرشان محتوای هولناک می‌نمود.
با گذشت سال‌ها و از اواسط دهه 1940 به بعد بود که توجه نقادان بار دیگر به رمان «گتسبی بزرگ» جلب شد به‌شکلی که آن را یکی از بهترین رمان‌های قرن بیستم نامیدند.
آن‌طور که مترجم اثر، رضا رضایی، نوشته است ریشه‌های داستان «گتسبی بزرگ» ظاهرا به اوایل زندگی خود فیتزجرالد برمی‌گردد و نیز رابطه‌ای که بعدا با زلدا برقرار کرد و به ازدواج ختم شد. او مواد و مصالح را نیز از محیط پیرامون گرفت، اما به طور کلی ایده‌هایش تاثیر بیشتری بر نگارش رمان گذاشتند تا تجربه‌هایش.
نامه‌های به جا مانده از فیتزجرالد نشان می‌دهد که او در زمان نگارش کتاب «گتسبی بزرگ» به تک‌تک حرکت‌های خود در رمان و همین‌طور تک‌تک واژه‌ها، گوشه‌ و کنارهای زبان و لایه‌ها و بغرنجی‌هایی که از ابتدا در نظر داشته بسیار فکر می‌کرده است.
کتاب «گتسبی بزرگ» شروعی قابل توجه دارد. در سطرهای ابتدایی آن میخوانیم: «در سال‏هایى که جوان‏تر و زودرنج‏تر بودم، پدرم نصیحتى به من کرد که هنوز آن را در ذهنم مرور مى‏کنم.
پدرم گفته بود: هر وقت دیدى که مى‏خواى از کسى ایراد بگیرى فقط یادت باشه که آدم‏هاى دنیا همه این موقعیت‏ها رو نداشتن که تو داری. چیزى بیشتر از این نگفته بود، ولى ما همیشه با کمترین کلمات منظورمان را خوب مى‏رساندیم، و من مى‏فهمیدم که پدرم منظورش خیلى بیشتر از همین یک جمله بوده. در نتیجه، من عادت کرده‏ام که قضاوت‏هایم را توى دلم نگه دارم، و همین خصوصیت باعث شده که باطن عجیب و غریب خیلى از آدم‏ها برایم رو بشود و درعین‏حال گرفتار آدم‏هاى پرچانه کارکشته‏اى هم بشوم. اگر این خصوصیت در آدم معمولى دیده بشود، آدم غیرمعمولى زود تشخیص مى‏دهد و به آن مى‏چسبد، و به همین علت هم در کالج به‏ناحق متهمم مى‏کردند که سیاست‏بازم، چون سنگ‏صبور آدم‏هاى غریبه‏اى مى‏شدم که اختیار خودشان را نداشتند. بیشتر وقت‏ها محرم راز مى‏شدم بدون آن‏که بخواهم. خیلى وقت‏ها که با دیدن نشانه‏هاى مسلم مى‏فهمیدم که انگار قرار است راز دلى فاش بشود، خودم را مى‏زدم به خواب، به حواس‏پرتى، یا بى‏اعتنایى، به‌خصوص که راز دل گفتن جوان‏ها، یا لااقل الفاظى که براى راز دل گفتن به کار مى‏برند، معمولا شبیه رونویسى از دست یکدیگر است، آن هم با قلم‏خوردگى‏هاى فاحش. قضاوت‏نکردن آدم برمى‏گردد به امیدوارى زیاد. پدرم خیلى حق‏به‏جانب مى‏گفت و من هم حق‏به‏جانب تکرار مى‏کنم که بخشى از مواهب اولیه زندگى در زمان تولد نامساوى تقسیم مى‏شود، و من هنوز کمى مى‏ترسم که اگر از این نکته غافل بمانم چیزى از دست بدهم».

درباره اسکات فیتزجرالد نویسنده کتاب «گتسبی بزرگ»
فرانسیس اسکات فیتزجرالد، رمان‌نویس و داستان‌نویس معاصر امریکایی، در 24سپتامبر 1896 در مینسوتا متولد شد. فیتزجرالد خیلی زود علاقه‌اش به نوشتن را بروز داد و از همان دوره‌ای که در دبستان تحصیل می‌کرد رگه‌هایی از میل به نویسنده شدن در او دیده می‌شد. او در ابتدا با نوشتن نمایشنامه و سرودن شعر و ترانه در زادگاهش به شهرت رسید. فیتزجرالد در سال 1911 به دبیرستانی در نیوجرسی رفت و در سال 1913 برای ادامه تحصیل به دانشگاه پرینستن رفت اگرچه بیشتر دوست داشت که به دانشگاه ییل برود. به هرحال او در درس خواندن چندان پیگیر نبود و در نهایت تحصیلاتش نیمه‌کاره رها شد. با این وجود ورود به دانشگاه سبب شد که او وجوه دیگری از زندگی امریکایی و اختلافات و تنش‌های موجود در جامعه را ببیند. پس از ترک دانشگاه، فیتزجرالد وارد ارتش شد اما به جنگ فرستاده نشد. او سپس از ارتش بیرون آمد و به نیویورک رفت و شروع به کار در حوزه تبلیغات کرد تا درآمد کافی داشته باشد. در 1919 به مینسوتا بازگشت و اینجا بود که او اولین رمانش با نام «این سوی بهشت» را به پایان برد. فیتزجرالد به نوشتن داستان کوتاه هم می‌پراخت و با انتشار اولین مجموعه داستانش ستایش منتقدان را برانگیخت و خبر از ظهور نویسنده صاحب‌سبک تازه‌ای داد. فیتزجرالد اهل خوشگذرانی و بریز و بپاش بود و از این‌رو اگرچه درآمدش از داستان‌های کوتاهی که می‌نوشت خوب بود اما بسیار پیش می‌آمد که روزهایش را با بدهی شب کند. فیتزجرالد پس از انتشار چندین کتاب، در سال 1927 کار برای سینما را شروع کرد و امید داشت که بتواند از این طریق در مدت کوتاهی بدهی‌هایش را پرداخت کند. او در زندگی شخصی‌اش فرازونشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشت و مدتی هم زندگی‌اش را با اعتیاد سپری کرد که این‌ها در کار نویسندگی‌اش تاثیر داشت. او سرانجام در دسامبر 1940 سکته کرد و در 44 سالگی از دنیا رفت.

درباره ترجمه کتاب «گتسبی بزرگ»
کتاب «گتسبی بزرگ» با ترجمه رضا رضایی در نشر ماهی منتشر شده است.
رضا رضایی، متولد 1335 در ساری، مترجم، ویراستار و عضو سابق تیم ملی شطرنج است. رضایی در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کرده و از سال 1356 ابتدا به شکل تفننی به کار ترجمه مشغول شد اما به مرور به شکل جدی‌تری به ترجمه پرداخت و می‌توان گفت که از سال 1358 تا امروز به شکل حرفه‌ای به ترجمه مشغول بوده است. او در سال‌های ابتدایی کارش به عنوان مترجم عمدتا به ترجمه متون علمی، فنی، اقتصادی و سیاسی می‌پرداخت تا اینکه در سال 1368 اولین ترجمه مهم ادبی‌اش که رمانی از داستایفسکی با عنوان «جوان خام» بود منتشر کرد. در کارنامه رضایی آثار شاخصی به خصوص در زمینه‌ ادبیات و فلسفه دیده می‌شود. رضایی سال‌های زیادی هم به عنوان ویراستار در مرکز نشر دانشگاهی به ویرایش کتاب‌های درسی دانشگاهی مشغول بوده و همچنین با نشریات متعددی هم همکاری داشته است و مقالات متعددی نوشته یا ترجمه کرده است. رضایی در عرصه شطرنج هم فعالیت‌های گسترده‌ای داشته؛ او عضو تیم ملی شطرنج بوده و همچنین به مربیگری و تدریس و آموزش شطرنج هم مشغول بوده است. علاوه بر این در زمینه شطرنج کتاب‌ها و مقالاتی ترجمه و تالیف کرده است. رضایی آثاری از نابوکوف، خواهران برونته، جین آستین، رومن رولان، جورج الیوت، لوکاچ، آیزایا برلین و... به فارسی ترجمه کرده است.