نقشه هایی برای گم شدن

کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن»، اثر ربکا سولنیت
نقشه در معنای متعارف آن راهنمایی برای پیدا کردن است، اما در کتاب «نقشه‌هایی برای گم ‌شدن»، چنانکه از عنوان عامدانه متناقض‌نمای آن پیداست، قرار نیست مقصدی معلوم را پیدا کنیم. در «نقشه‌هایی برای گم شدن» اگر هم پیدا کردنی در کار باشد، این پیدا کردن متفاوت با پیدا کردنِ عادی است. در جستارهای این کتاب از رهگذار گم شدن است که چیزی را پیدا می‌کنیم و در مسیر کشف رازهایی پنهان گام می‌زنیم. «نقشه‌هایی برای گم شدن»، با عنوان اصلی A field guide to getting lost، ما را به سفری بی‌مقصد می‌برد. ربکا سولنیت در جستارهای این کتاب از هر دری سخن می‌گوید، اما در عین حال حرف‌های او حول محورهایی خاص می‌گردند. این کتاب از خلال ارجاع به موضوعات مختلف، از تاریخ گرفته تا طبیعت و نقاشی و فیلم و موسیقی و ادبیات و...، با ما از گم شدن و حرکت در مرزهای شک و تردید و عدم قطعیت سخن می‌گویند. با «نقشه‌هایی برای گم شدن» همراه ربکا سولنیت به دنیاهای مختلفی سفر می‌کنیم و در این سفر چیزهای به ظاهر عادی را جور دیگر و از زاویه‌ای تازه و متفاوت می‌بینیم و گویی آن‌ها را از نو کشف می‌کنیم.
سوزانا هیسلاپ کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن» را کتابی مفید برای یافتن خود در برزخ خانه‌نشینی ایام کرونا می‌داند و درباره آن می‌گوید: «اگر در برزخ خانه‌نشینی ایام همه‌گیری کرونا گرفتار شده‌اید و نمی‌دانید چطور این شرایط جدید را بپذیرید، کتاب ربکا سولنیت را بخوانید. سولنیت در کتاب نقشه‌هایی برای گم شدن چندین نقشه‌ی فلسفی، خودزندگی‌نگاری و تجربی برای مسیریابی در ناشناخته‌ها ترسیم می‌کند. او در این کتاب که رادیکال و در عین حال دلگرم‌کننده است بدون آن‌که در دام کلیشه بیفتد، نشان می‌دهد که چطور بهترین چیز برای پیدا کردن در مسیری که انتخاب شما نبوده، اغلب یافتن خودتان است.»
متن اصلی کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن» اولین بار در سال 2005 منتشر شده است.

مروری بر کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن»
ربکا سولنیت در جستارهای کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن» مسائل و مفاهیم فلسفی را با رویکردی شخصی بیان می‌کند و از همین رو کتاب او فلسفه‌ورزی در معنای آکادمیک آن نیست، بلکه بیان فلسفه‌ای است که از مجرای تجربه‌ها و حسیات شخصی نویسنده گذشته و به همین دلیل برای مخاطب عادی ملموس و قابل درک است. سولنیت در «نقشه‌هایی برای گم شدن» به موضوعات مختلف گریز می‌زند و از شاخه‌ای به شاخه‌ای دیگر می‌پرد، اما نخی نامرئی پراکنده‌های این جستارها را به هم متصل می‌کند و از اجزاء آن گویی کلی واحد ارائه می‌دهد. از همین رو چه بسا «نقشه‌هایی برای گم شدن» را بتوان مجموعه‌ای متنوع از مضامین و موضوعات مختلف، اما در عین حال منسجم و مرتبط به یکدیگر نامید؛ مجموعه‌ای که نشریۀ «لس‌آنجلس‌ تایمز» آن را «ترکیبی سحرآمیز از خاطرات شخصی، تأملات فلسفی، روایت‌هایی درباره‌ی طبیعت، تاریخ فرهنگی و نقد هنر» وصف کرده و نشریۀ نیویورکر در توصیف آن نوشته است: «تأملاتی درباره‌ی لذت‌ها و مخاطرات گم شدن... مجموعه‌ای از سیر و سیاحت‌های دور و دراز که مخاطب را به چشم‌اندازهای نامنتظره‌ای می‌برد.»
در «نقشه‌هایی برای گم شدن» پای نقل ربکا سولنیت می‌نشینیم و به دل طبیعت می‌رویم، به تاریخ هنر و نقاشی و دنیای موسیقی سرک می‌کشیم، در رنگ آبی بیکران غوطه‌ور می‌شویم، به تماشای فیلم «سرگیجه»‌ی آلفرد هیچکاک می‌نشینیم، به تاریخ سفر می‌کنیم و بعد از اینکه خوب در ازدحام این دنیای متنوع و پیچ‌درپیچ و بی‌آغاز و انجام گم شدیم، خود را در مسیر کشف جهان‌هایی تازه می‌یابیم؛ جهان‌هایی که به اعتقاد سولنیت جز با راه دادن به تاریکی‌ها و استقبال از امور ناشناخته و ناآشنا و رازآلود موفق به کشف آن‌ها نمی‌شویم. سولنیت در «نقشه‌هایی برای گم شدن»، با ارجاع به قولی از والتر بنیامین، از گم شدن نه به عنوان یک موقعیت ناخواسته که به عنوان یک انتخاب سخن می‌گوید و گم شدن را نوعی مهارت به حساب می‌آورد. او در این باره می‌نویسد: «گم کردن خود یعنی تسلیمی لذت‌بخش، گم‌شده در آغوش خود، بی‌اعتنا به جهان، یکسره غرق در آنچه حاضر است طوری که همه چیزِ اطرافش محو شود. به‌قول بنیامین، گم بودن یعنی حضورِ تمام‌وکمال و حضورِ تمام‌وکمال یعنی داشتن ظرفیتِ ماندن در تردید و رازآلودگی. انسان گم نمی‌شود بلکه خودش را گم می‌کند؛ این انتخابی آگاهانه است، تسلیمی از سر اختیار، وضعیتی روانی که دستیابی به آن از راه جغرافیاست.»
درباره ربکا سولنیت، نویسنده کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن»
ربکا سولنیت (Rebecca Solnit)، متولد 1961، نویسنده امریکایی و از مدافعان محیط زیست و حقوق زنان است. سولنیت همچنین روشنفکری ضدجنگ و مدافع حقوق بشر است و در دوران ریاست جمهوری جورج دبیلو بوش در جنبش ضدجنگ بوده است. سولنیت دارای مدرک کارشناسی ارشد روزنامه‌نگاری از دانشگاه کالیفرنیاست و در نشریاتی چون گاردین و هارپرز درباره مسائل روز یادداشت می‌نویسد. از ربکا سولنیت کتاب‌های بسیاری در موضوعات مختلف، از تاریخ گرفته تا حقوق زنان و سیاست و فرهنگ و ... منتشر شده و بعضی از این کتاب‌ها جوایزی هم دریافت کرده‌اند.
از جمله آثار ربکا سولنیت می‌توان به کتاب‌های «این داستان از آن کیست؟»، «مردان برایم توضیح می‌دهند»، «امید در تاریکی»، «پرسه‌دوستی: تاریخچۀ قدم‌زنی» و «رودخانۀ سایه‌ها» اشاره کرد.
از ربکا سولنیت، به جز «نقشه‌هایی برای گم شدن»، کتاب «امید در تاریکی» هم به فارسی ترجمه شده است.

درباره ترجمۀ فارسی کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن»
کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن» با ترجمۀ نیما م. اشرفی در نشر اطراف منتشر شده است. نیما مهدی‌زاده اشرفی، متولد 1364 در تهران، مترجم و ویراستار ایرانی است. اشرفی فارغ‌التحصیل رشتۀ مترجمی زبان انگلیسی است. او کار ترجمه را از سال 1391 و در مطبوعات آغاز کرد و نخستین ترجمه‌های جدی‌اش، شامل ترجمۀ چند مقاله و مصاحبه و خلاصۀ کتاب، در روزنامه‌هایی چون «اعتماد» و «دنیای اقتصاد» و مجلۀ اینترنتی «سایکدلیا میوزیک» منتشر شد.
از جمله ترجمه‌های نیما م. اشرفی می‌توان به «خورشید نیمه‌شب»، «خون بر برف»، «دکتر جکیل و آقای هولمز» و «شرلوک هولمز علیه دراکولا» اشاره کرد.

رتبۀ کتاب «نقشه‌هایی برای گم شدن» در گودریدز: 3.93 از 5