کتاب «نقشههايي براي گم شدن»، اثر ربکا سولنيت
نقشه در معناي متعارف آن راهنمايي براي پيدا کردن است، اما در کتاب «نقشههايي براي گم شدن»، چنانکه از عنوان عامدانه متناقضنماي آن پيداست، قرار نيست مقصدي معلوم را پيدا کنيم. در «نقشههايي براي گم شدن» اگر هم پيدا کردني در کار باشد، اين پيدا کردن متفاوت با پيدا کردنِ عادي است. در جستارهاي اين کتاب از رهگذار گم شدن است که چيزي را پيدا ميکنيم و در مسير کشف رازهايي پنهان گام ميزنيم. «نقشههايي براي گم شدن»، با عنوان اصلي A field guide to getting lost، ما را به سفري بيمقصد ميبرد. ربکا سولنيت در جستارهاي اين کتاب از هر دري سخن ميگويد، اما در عين حال حرفهاي او حول محورهايي خاص ميگردند. اين کتاب از خلال ارجاع به موضوعات مختلف، از تاريخ گرفته تا طبيعت و نقاشي و فيلم و موسيقي و ادبيات و...، با ما از گم شدن و حرکت در مرزهاي شک و ترديد و عدم قطعيت سخن ميگويند. با «نقشههايي براي گم شدن» همراه ربکا سولنيت به دنياهاي مختلفي سفر ميکنيم و در اين سفر چيزهاي به ظاهر عادي را جور ديگر و از زاويهاي تازه و متفاوت ميبينيم و گويي آنها را از نو کشف ميکنيم.
سوزانا هيسلاپ کتاب «نقشههايي براي گم شدن» را کتابي مفيد براي يافتن خود در برزخ خانهنشيني ايام کرونا ميداند و درباره آن ميگويد: «اگر در برزخ خانهنشيني ايام همهگيري کرونا گرفتار شدهايد و نميدانيد چطور اين شرايط جديد را بپذيريد، کتاب ربکا سولنيت را بخوانيد. سولنيت در کتاب نقشههايي براي گم شدن چندين نقشهي فلسفي، خودزندگينگاري و تجربي براي مسيريابي در ناشناختهها ترسيم ميکند. او در اين کتاب که راديکال و در عين حال دلگرمکننده است بدون آنکه در دام کليشه بيفتد، نشان ميدهد که چطور بهترين چيز براي پيدا کردن در مسيري که انتخاب شما نبوده، اغلب يافتن خودتان است.»
متن اصلي کتاب «نقشههايي براي گم شدن» اولين بار در سال 2005 منتشر شده است.
مروري بر کتاب «نقشههايي براي گم شدن»
ربکا سولنيت در جستارهاي کتاب «نقشههايي براي گم شدن» مسائل و مفاهيم فلسفي را با رويکردي شخصي بيان ميکند و از همين رو کتاب او فلسفهورزي در معناي آکادميک آن نيست، بلکه بيان فلسفهاي است که از مجراي تجربهها و حسيات شخصي نويسنده گذشته و به همين دليل براي مخاطب عادي ملموس و قابل درک است. سولنيت در «نقشههايي براي گم شدن» به موضوعات مختلف گريز ميزند و از شاخهاي به شاخهاي ديگر ميپرد، اما نخي نامرئي پراکندههاي اين جستارها را به هم متصل ميکند و از اجزاء آن گويي کلي واحد ارائه ميدهد. از همين رو چه بسا «نقشههايي براي گم شدن» را بتوان مجموعهاي متنوع از مضامين و موضوعات مختلف، اما در عين حال منسجم و مرتبط به يکديگر ناميد؛ مجموعهاي که نشري? «لسآنجلس تايمز» آن را «ترکيبي سحرآميز از خاطرات شخصي، تأملات فلسفي، روايتهايي دربارهي طبيعت، تاريخ فرهنگي و نقد هنر» وصف کرده و نشري? نيويورکر در توصيف آن نوشته است: «تأملاتي دربارهي لذتها و مخاطرات گم شدن... مجموعهاي از سير و سياحتهاي دور و دراز که مخاطب را به چشماندازهاي نامنتظرهاي ميبرد.»
در «نقشههايي براي گم شدن» پاي نقل ربکا سولنيت مينشينيم و به دل طبيعت ميرويم، به تاريخ هنر و نقاشي و دنياي موسيقي سرک ميکشيم، در رنگ آبي بيکران غوطهور ميشويم، به تماشاي فيلم «سرگيجه»ي آلفرد هيچکاک مينشينيم، به تاريخ سفر ميکنيم و بعد از اينکه خوب در ازدحام اين دنياي متنوع و پيچدرپيچ و بيآغاز و انجام گم شديم، خود را در مسير کشف جهانهايي تازه مييابيم؛ جهانهايي که به اعتقاد سولنيت جز با راه دادن به تاريکيها و استقبال از امور ناشناخته و ناآشنا و رازآلود موفق به کشف آنها نميشويم. سولنيت در «نقشههايي براي گم شدن»، با ارجاع به قولي از والتر بنيامين، از گم شدن نه به عنوان يک موقعيت ناخواسته که به عنوان يک انتخاب سخن ميگويد و گم شدن را نوعي مهارت به حساب ميآورد. او در اين باره مينويسد: «گم کردن خود يعني تسليمي لذتبخش، گمشده در آغوش خود، بياعتنا به جهان، يکسره غرق در آنچه حاضر است طوري که همه چيزِ اطرافش محو شود. بهقول بنيامين، گم بودن يعني حضورِ تماموکمال و حضورِ تماموکمال يعني داشتن ظرفيتِ ماندن در ترديد و رازآلودگي. انسان گم نميشود بلکه خودش را گم ميکند؛ اين انتخابي آگاهانه است، تسليمي از سر اختيار، وضعيتي رواني که دستيابي به آن از راه جغرافياست.»
درباره ربکا سولنيت، نويسنده کتاب «نقشههايي براي گم شدن»
ربکا سولنيت (Rebecca Solnit)، متولد 1961، نويسنده امريکايي و از مدافعان محيط زيست و حقوق زنان است. سولنيت همچنين روشنفکري ضدجنگ و مدافع حقوق بشر است و در دوران رياست جمهوري جورج دبيلو بوش در جنبش ضدجنگ بوده است. سولنيت داراي مدرک کارشناسي ارشد روزنامهنگاري از دانشگاه کاليفرنياست و در نشرياتي چون گاردين و هارپرز درباره مسائل روز يادداشت مينويسد. از ربکا سولنيت کتابهاي بسياري در موضوعات مختلف، از تاريخ گرفته تا حقوق زنان و سياست و فرهنگ و ... منتشر شده و بعضي از اين کتابها جوايزي هم دريافت کردهاند.
از جمله آثار ربکا سولنيت ميتوان به کتابهاي «اين داستان از آن کيست؟»، «مردان برايم توضيح ميدهند»، «اميد در تاريکي»، «پرسهدوستي: تاريخچ? قدمزني» و «رودخان? سايهها» اشاره کرد.
از ربکا سولنيت، به جز «نقشههايي براي گم شدن»، کتاب «اميد در تاريکي» هم به فارسي ترجمه شده است.
درباره ترجم? فارسي کتاب «نقشههايي براي گم شدن»
کتاب «نقشههايي براي گم شدن» با ترجم? نيما م. اشرفي در نشر اطراف منتشر شده است. نيما مهديزاده اشرفي، متولد 1364 در تهران، مترجم و ويراستار ايراني است. اشرفي فارغالتحصيل رشت? مترجمي زبان انگليسي است. او کار ترجمه را از سال 1391 و در مطبوعات آغاز کرد و نخستين ترجمههاي جدياش، شامل ترجم? چند مقاله و مصاحبه و خلاص? کتاب، در روزنامههايي چون «اعتماد» و «دنياي اقتصاد» و مجل? اينترنتي «سايکدليا ميوزيک» منتشر شد.
از جمله ترجمههاي نيما م. اشرفي ميتوان به «خورشيد نيمهشب»، «خون بر برف»، «دکتر جکيل و آقاي هولمز» و «شرلوک هولمز عليه دراکولا» اشاره کرد.
رتب? کتاب «نقشههايي براي گم شدن» در گودريدز: 3.93 از 5
