من دینامیتم!
سرگذشت فریدریش نیچه

کتاب «من دینامیتم!» اثر سو پریدو
تصویری ملموس از زندگی فریدریش نیچه و شرحی روشن از نقاط تاریک و پنهان مانده‌ی زندگی و مرگ او. کتاب «من دینامیتم!»، سرگذشت فریدریش نیچه به قلم سو پریدو است که هم شرح وقایع زندگی او است و هم روایتی است از سیر تحول فلسفی‌اش.
کتاب «من دینامیتم!» فقط یک روایت ساده از زندگی نیچه نیست بلکه در پی یافتن نقاط اتصال وقایع زندگی او با آرا و جهان فلسفی و فکری‌اش است. در این کتاب می‌بینیم که نیچه چگونه در فروشگاهای کتاب‌های دست دوم، داستایفسکی و شوپنهاور را کشف می‌کند یا چطور وضعیت روانی و جسمی‌اش بر شیوه نگارشی‌اش اثر می‌گذارد.
سو پریدو در شرح سرگذشت نیچه در کتاب «من دینامیتم!» همچنین نشان‌مان می‌دهد که نیچه چطور در حین پیاده‌روی‌هایش فلسفه‌ورزی می‌کرد و الهام می‌گرفت، و چطور تلاش می‌کرد فلسفه‌اش را به دوستان نزدیکش بیاموزد و چطور بنا بر سخن پیندار، که آن را سرلوحه زندگی‌اش قرار داده بود، دست‌آخر آن شد که شد.
کتاب «من دینامیتم!» که اولین‌بار در سال 2018 منتشر شد یکی از خواندنی‌ترین زندگینامه‌هایی است که درباره نیجه منتشر شده و شیوه نگارش کتاب به گونه‌ای است که حتی برای خوانندگانی که با اندیشه‌های نیچه آشنا نیستند جذاب و قابل درک است.

مروری بر کتاب «من دینامیتم!»
فریدریش نیچه در سال‌های حیاتش حوادث گوناگون و گاه عجیبی را پشت سر گذاشت. برخی وقایع زندگی نیچه مثل ارتباطش با زنان مشهور شده‌اند اما واقعیت آن است که بسیاری از وقایع زندگی او در پرده ابهام و تیرگی باقی مانده‌اند. غریب بودن سرگذشت نیچه سبب شده که در سال‌های مختلف زندگی‌نامه‌نویسان گوناگونی به سراغ روایت زندگی او بروند و هریک با بررسی آنچه از زندگی نیچه در دست است تصویری از او به دست داده‌اند. آثار نیچه در چند حوزه مختلف دسته‌بندی می‌شوند و از دهه 60 میلادی به این سو آرای او دوباره مورد توجه زیادی قرار گرفته‌اند. این که زندگی شخصی نیچه تا چه حد در آثار و آرای او بازتاب یافته یکی از پرسش‌هایی است که درباره او مطرح است. سو پریدو در کتاب «من دینامیتم!» شرحی خواندنی از نیچه به دست داده و تلاش کرده تصویری تا جای ممکن دقیق و همه‌جانبه از او ارایه کند.
مترجم کتاب «من دینامیتم!» در بخشی از مقدمه کوتاهش درباره این کتاب نوشته که روایت زندگی نیچه بس غریب است و سرنوشتی که خودش و سپس آثارش به آن دچار شد بس غریب‌تر. پریدو در این کتاب روایت مفصل و گیرایی از زندگی نیچه، در شخصی‌ترین حالت خویش، به دست داده است.
سو پریدو در کتاب «من دینامیتم!»، نیچه و سیر تحول فلسفی‌اش را در بستر شرایط زندگی‌اش قرار داده است. در شرح پریدو از زندگی نیچه، می‌بینیم که نیچه چه در مجامع عمومی و کلاس درس و چه در زندگی شخصی‌اش، انسانی بسیار آرام، متواضع، خموش و مردم‌گریز بود و اطرافیانش به سادگی او را نادیده می‌گرفتند. اما نیچه دوستانی داشت که همیشه در دشواری‌ها به یاری‌اش می‌شتافتند. کتاب «من دینامیتم!!» نشان می‌دهد که کسانی چون واگنر و بورکهات و نیز الیزابت، خواهر نیچه، چگونه بر زندگی و فلسفه او اثر گذاشتند.
در روایتی که از سیر حوادث زندگی نیچه در کتاب «من دینامیتم!» به تصویر درآمده، دست‌کم دو نقطه عطف وجود دارد. یکی آنکه پریدو به موازات روایت زندگی نیچه شرحی از سرگذشت خواهر نیچه، الیزابت، هم به دست می‌دهد. این از آن جهت اهمیت دارد که می‌بینیم چگونه بعد از مرگ نیچه، با نظارت خواهرش و ویراستاران آرشیو نیچه، از جمله هایدگر، آثار او به منظور بسط ایدئولوژی رایش سوم به کار گرفته شد.
نقطه عطف دیگر کتاب «من دینامیتم!» در این است که به تفحص در احوال نیچه در آخرین ماه‌های اقامتش در تورین می‌پردازد و با ارجاع به متن گزارش معاینه پزشکی نیچه و نیز ارایه شرحی از رویدادهای منتهی به این فروپاشی روانی در این باور عمومی که روان او بر اثر عفونت سیفلیسی فروپاشیده است شبهه می‌اندازد.
در آغاز کتاب «من دینامیتم!» می‌خوانیم: «از کودکی آرزوی نیچه این بود که موسیقی‌دان شود، اما در مقام شاگرد بسیار زیرکِ مدرسه‌ای فوق‌العاده آکادمیک، که در آن واژه‌ها را برتر از موسیقی می‌دانستند، در حدودِ هجده‌سالگی با اکراه این اندیشه را رها کرد. در زمان دیدارش با واگنر هنوز فیلسوف نبود، بلکه دانشجوی دوره‌ لیسانسِ رشته‌ فیلولوژیِ کلاسیک، علمِ زبان‌ و زبان‌شناسیِ کلاسیک، در دانشگاه لایپزیک بود. جوانی بود نیک‌محضر، فرهیخته، موقر، کمابیش نیرومند، قوی‌هیکل اما نه چاق. در عکس‌ها گویی لباس‌هایش قرضی‌اند؛ آرنج و زانوها سر جایشان نیستند و ژاکت‌ها در نزدیکیِ دکمه‌ها کِش آمده‌اند. با قامتی کوتاه و ظاهری معمولی، این چشمان فوق‌العاده خیره‌کننده‌اش بود که از نیستی نجاتش می‌داد. یک مردمک از دیگری کمی بزرگ‌تر بود. برخی می‌گویند عنبیه‌ چشما‌نش قهوه‌ای بوده است و برخی دیگر می‌گویند آبیِ تیره. این چشمانِ به‌شدت نزدیک‌بین با تردید و ابهام به نظاره‌ جهان بیرون می‌نشست، اما زمانی که بر چیزی متمرکز می‌شد، نگاهش تیز، نافذ و تشویش‌برانگیز توصیف شده است؛ نگاهی که دروغ را در گلو خفه می‌کرد. این روزها او را از عکس‌ها و تندیس‌ها و پرتره‌های دوره‌ متأخر زندگی‌اش می‌شناسیم، زمانی‌ که سبیلش، که همچون شاخ بزرگِ قوچ بود، دهان و بخش عمده‌ای از چانه‌اش را سراسر محو کرده بود. اما عکس‌های گرفته‌شده با هم‌کلاسی‌هایش در دوران دانشگاه لایپزیک نشان می‌دهند که در عصر ریش و سبیل‌های باشکوه، سبیل او کمابیش بی‌شکوه بوده است».

درباره سو پریدو نویسنده کتاب «من دینامیتم!»
سو پریدو، متولد 1946، نویسنده انگلیسی- نروژی است. او نویسنده زندگینامه‌هایی است که با استقبال زیادی روبرو شده‌اند و جوایزی به دست آورده‌اند. اولین زندگی‌نامه‌ای که پریدو نوشت اثری بود با عنوان «ادوارد مونک: پشتِ پرده‌ی جیغ» که در سال 2005 منتشر شد. این کتاب برنده‌ جایزه‌ی ادبی «یادبود جیمز تیت بلا ک» شد. پریدون زمانی که مشغول نوشتن زندگینامه مونک بود، شیفته‌ دوست او، آگوست استریندبرگ، شد و کتاب «سرگذشت استریندبرگ» را نوشت که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. در سال ۲۰۱۸ نیز «من دینامیتم!: سرگذشت فریدریش نیچه» را به ‌نگارش درآورد که توانست جایزه‌ی ادبی «هاثورندن» را به دست بیاورد. جایزه‌ی هاثورندن و یادبود جیمز تیت بلا ک از قدیمی‌ترین جوایز ادبی بریتانیا هستند. سو پریدو در سال‌های مختلف با نشریات گوناگونی همکاری داشته است.

درباره ترجمه کتاب «من دینامیتم!»
کتاب «من دینامیتم!» با ترجمه امین مدی در نشر برج منتشر شده است.
امین مِدی، متولد ۱۳۶۶ در همدان، مترجم ایرانی است. او فارغ‌التحصیل مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه آزاد همدان در سال ۱۳۸۹ و آموزش زبان انگلیسی از دانشگاه خوارزمی تهران در سال ۱۳۹۵ است. «مارکس و آزادی»، «محاکمه اندرسن ویل»، «مصائب زندگی صادقانه» و «پدرخوانده» از دیگر ترجمه‌های او است.